Bạn M 13 tuổi, học giỏi, ngoan ngoãn, đã chia sẻ trong một buổi tham vấn rằng, bạn thật sự cảm thấy mệt mỏi và chán nản, muốn bỏ học và đi đâu đó thật xa để mà tránh xa sự kiểm soát và phán xét của bố mẹ. Bạn thực sự không muốn đối diện với bố mẹ của mình nữa, vì những người đã gây ra áp lực cho bạn: phải đi học suốt ngày, vừa học ở trường, học ở nhà, lại phải học thêm ở trung tâm ngoại ngữ, học nhạc,... trong đầu bạn lúc nào cũng ám ảnh chữ “học” mà không còn thời gian vui chơi cùng bạn bè. Bạn đã cố gắng hết sức, nhưng dường như bố mẹ không hiểu mà còn suốt ngày chỉ trích, so sánh bạn với người này, người nọ,... Bạn lúc nào cũng nơm nớp lo sợ bị điểm thấp, không đạt danh hiệu sẽ xấu hổ và làm bố mẹ thất vọng,... Rồi bạn cảm thấy mình thật tồi tệ, thấy mình chẳng làm được gì cả, chỉ là kẻ vô tích sự.

a) Trường hợp của bạn M có phải là biểu hiện của tâm lí căng thẳng không? Biểu hiện như thế nào?

b) Nguyên nhân nào đã dẫn đến tâm lí căng thẳng của bạn học sinh trên?

Bố của Vinh là một người rất nghiêm khắc với các con. Bố muốn hằng ngày tan học là Vinh phải về nhà ngay, không được đi chơi ở bất cứ nơi nào. Cứ hôm nào Vinh về muộn ít phút là lại bị bố mắng. Không những thế, bố của Vinh còn không cho Vinh đi chơi hay đến nhà các bạn vào ngày nghỉ. Để làm cho bố vui lòng, Vinh chỉ còn biết mỗi việc học hành, không còn được tham gia vào hoạt động nào cùng các bạn. Cuộc sống cứ thế, lặp đi lặp lại theo quy định của bố: ở nhà, đến trường, tan học lại về nhà đúng giờ. Quy định ngặt nghèo của bố làm cho Vinh thấy bị áp lực, căng thẳng, dần dần cảm thấy chán nản, không còn hứng thủ học hành và cũng không muốn chơi với bạn bè.

a) Vì sao Vinh cảm thấy căng thẳng, chán nản trong cuộc sống?

b) Nguyên nhân nào đã làm cho bạn học sinh có tâm lí căng thẳng trong cuộc sống?

b) Theo em, ở trạng thái này Vinh cần làm gì để không còn bị căng thăng trong cuộc sống?

Là học sinh, em cần làm gì để không rơi vào trạng thái tâm lí căng thẳng?

Một người mẹ có đứa con gái duy nhất nên hết mực yêu thương và dành thời gian nhiều nhất bên con khi có thể. Từ nhỏ cho đến nay cô gái hầu như được mẹ giám sát và sắp đặt trong mọi hoàn cảnh,... Ngoài việc học tập, vui chơi trong tầm ngắm của mẹ, cô bé còn thường được mẹ kể về những tấm gương cao siêu ở nước ngoài, và mong cho cô cũng thành đạt như những người này.

Thế rồi, cho đến khi đứa con gái cưng duy nhất có biểu hiện “Trầm cảm” ở tuổi 15, sau một cú sốc khi thi trượt vào một trường chuyên mà cô hằng mong muốn, cô cảm thấy tự ti và muốn tìm đến cái chết,... Khi đến với nhà tham vấn tâm lí, người mẹ hiểu ra mình đã đặt ước mơ và kì vọng quá lớn lên đôi vai con gái, tư tưởng phải “giỏi giang, thành tài” đã cắm rễ sâu vào tâm thức đứa trẻ mà không lường trước “năng lực cá nhân” của con mình.

a) Bạn học sinh trong trường hợp trên có biểu hiện tâm lí căng thẳng như thế nào?

b) Theo em, Mai cần làm gì để không còn căng thẳng và mệt mỏi?

Năm học này là năm học cuối cấp, theo yêu cầu của bố mẹ Mai phải đi học thêm nhiều. Hằng ngày, ngoài giờ học trên lớp, Mai còn phải hoàn thành bài tập về nhà, nay lại phải đi học thêm nên Mai không có thời gian nghỉ ngơi. Đôi lúc, Mai thèm muốn có một buổi nghỉ ngơi trọn vẹn mà không được. Mai luôn cảm thấy người mệt mỏi, đầu óc căng thẳng, không muốn nói chuyện với bạn bè.

a) Vì sao Mai luôn cảm thấy mệt mỏi, căng thẳng?

Vân học giỏi môn Giáo dục công dân, nên mỗi khi có bài kiểm tra 1 tiết hay 15 phút là mấy bạn ngồi gần lại nhìn bài, hỏi bài làm cho Vân không còn tập trung làm bài được. Rồi những lần sau Vân quyết định không trả lời các bạn và không cho các bạn chép bài của mình. Thấy Vân không còn “dễ dãi” như trước, mấy bạn này bắt đầu tập trung nói xấu, tẩy chay Vân, rồi vận động một số bạn khác không chơi với Vân nữa. Thấy mình bị các bạn xa lánh, Vân rất hụt hẫng, chán nản, không còn muốn giao lưu, tiếp xúc với mọi người xung quanh. Từ đó, việc học hành của Vân cũng giảm sút, không còn được như trước.

a) Biểu hiện của Vân có phải là biểu hiện của tâm lí căng thẳng không? Vì sao?

Em hãy quan sát các hình ảnh dưới đây và cho biết, tình huống nào trong các hình ảnh là tình huống gây căng thẳng. Biểu hiện căng thẳng trong từng tình huống là gì?

b) Việc bị bạn bè xa lánh, tâm lí căng thẳng đã ảnh hưởng đến Vân như thế nào?

Những suy nghĩ, biểu hiện nào dưới đây thể hiện tâm lí căng thẳng hoặc không thể hiện tâm lí căng thẳng?

(Đánh dấu X vào ô em lựa chọn)