Cuộc đời tuy dài thế
Năm tháng vẫn đi qua
Như biển kia dẫu rộng
Mây vẫn bay về xa

Làm sao được tan ra
Thành trăm con sóng nhỏ
Giữa biển lớn tình yêu
Để ngàn năm còn vỗ

Biển Diêm Điền, 29-12-1967

(Sóng, Xuân Quỳnh, Ngữ văn 12, tập 1, NXB Giáo dục Việt Nam, 2019, tr.156)

Anh/ chị hãy phân tích đoạn thơ trên trong bài thơ Sóng. Từ đó, nhận xét về khát vọng tình yêu vĩnh hằng được thể hiện trong đoạn thơ.

a. Đảm bảo cấu trúc bài nghị luận
Mở bài nêu được vấn đề, Thân bài triển khai được vấn đề, Kết bài khái quát được vấn đề.

b. Xác định đúng vấn đề cần nghị luận
Phân tích đoạn thơ; nhận xét về khát vọng tình yêu vĩnh hằng được thể hiện trong đoạn thơ.

c. Triển khai vấn đề nghị luận thành các luận điểm
Thí sinh có thể triển khai theo nhiều cách, nhưng cần vận dụng tốt các thao tác lập luận, kết hợp chặt chẽ giữa lý lẽ và dẫn chứng; bảo đảm các yêu cầu sau:

*Giới thiệu khái quát về tác giả Xuân Quỳnh, tác phẩm Sóng và đoạn thơ. 

* Phân tích đoạn thơ:
- Trăn trở về tình yêu qua chiều dài thời gian và không gian:
Cuộc đời tuy dài thế
Năm tháng vẫn đi qua
Như biển kia dẫu rộng
Mây vẫn bay về xa
+ Các hình ảnh rộng lớn, mang chất triết lý: Cuộc đời tuy dài - năm tháng vẫn đi qua, so sánh với Biển kia dẫu rộng - mây vẫn bay về xa → suy ngẫm về sự trôi chảy của thời gian, sự hữu hạn của đời người, cuộc đời - năm tháng rồi cũng qua đi; Biển cả là không gian mênh mông nhưng cũng có giới hạn vì mây cũng có thể bay qua biển rộng → khổ thơ đầy lo âu, buồn bã về sự trôi chảy của thời gian và sự hữu hạn của đời người.
+ Cấu trúc câu : tuy …vẫn, dẫu…vẫn thể hiện những suy tư, lo âu, trăn trở trước cuộc đời, ý thức được sự hữu hạn của đời người và sự mong manh của hạnh phúc, tình yêu cũng phai tàn theo năm tháng.
+ Âm điệu thơ thay đổi mang chất trầm lắng thể hiện sự suy tư về cuộc đời, thấp thoáng sự âu lo tình yêu sẽ nhạt nhòa theo thời gian.
+ Càng ý thức về sự hữu hạn của đời người, nhà thơ càng khao khát vươn đến một tình yêu thủy chung, vĩnh hằng.

- Khát vọng tình yêu vĩnh hằng:
Làm sao được tan ra
Thành trăm con sóng nhỏ
Giữa biển lớn tình yêu
Để ngàn năm còn vỗ
+ Câu hỏi tu từ Làm sao được tan ra thể hiện trăn trở với khát vọng cháy bỏng, mãnh liệt được tan ra thành trăm con sóng để hoà vào biển lớn, tồn tại mãi ngàn năm còn vỗ.
+ Tác giả dùng từ chỉ số lượng lớn trăm, ngàn bày tỏ khát vọng hoá thân để dâng hiến, hi sinh, để bất tử hoá tình yêu, khát khao cháy bỏng một tình yêu rộng lớn, vĩnh hằng với thời gian → Xuân Quỳnh âu lo nhưng không thất vọng mà luôn muốn được sống hết mình cho tình yêu.
- Âm điệu khắc khoải, âm thanh tiếng sóng vỗ rào rạt, liên tục cuối bài thơ và cùng hai hình tượng sóng và em hòa tan vào nhau thể hiện khát vọng mãnh liệt một tình yêu vĩnh hằng.
- Đánh giá:
+ Hai khổ thơ cuối mở ra không gian mênh mông cùng sự vĩnh hằng của thời gian. Đồng thời như một thông điệp khi con người biết dâng hiến, hi sinh trọn vẹn cho tình yêu thì tình yêu sẽ chiến thắng được sự hữu hạn của thời gian và không gian.
+ Thể thơ năm chữ truyền thống, cách ngắt nhịp, gieo vần linh hoạt. Hình tượng ẩn dụ giàu sức liên tưởng. Giọng thơ tha thiết. Ngôn từ, hình ảnh trong sáng, giản dị.
+ Sóng là một bài thơ tình yêu tiêu biểu cho tư tưởng và phong cách thơ Xuân quỳnh. Một bài thơ xinh xắn, duyên dáng, vừa mãnh liệt sôi nổi, vừa hồn nhiên, trong sáng ý nhị, sâu xa. Thơ Xuân Quỳnh thể hiện một khát khao cháy bỏng, một tình yêu mãi mãi tràn ngập trong trái tim người thi sĩ.

*Nhận xét về khát vọng tình yêu vĩnh hằng thể hiện trong đoạn thơ:
- Khát vọng tình yêu của người phụ nữ là từ bỏ cái chật chội, nhỏ hẹp, ích kỉ để tìm đến một tình yêu bao la, rộng lớn, để được sống hết mình trong tình yêu, để hóa thân vĩnh viễn thành tình yêu muôn thuở.
- Trong tình yêu, người phụ nữ khát khao cháy bỏng được tan ra, được đắm chìm vào một tình yêu trọn vẹn, sâu sắc và vĩnh cửu muôn đời. Điều đó không chỉ là khát vọng chung muôn đời của người phụ nữ trong tình yêu mà còn là khát vọng cá nhân lớn nhất trong cuộc đời của nữ sĩ Xuân Quỳnh về hạnh phúc lứa đôi trong sáng cao đẹp và mang đầy tính nhân văn sâu sắc. Chính khát vọng này đã tạo nên nét riêng cho đề tài thơ tình của Xuân Quỳnh, khiến những vẫn thơ ấy có sức sống lâu bền trong lòng người yêu thơ.

d. Chính tả, ngữ pháp
Bảo đảm chuẩn chính tả, ngữ pháp tiếng Việt.

e. Sáng tạo
Thể hiện suy nghĩ sâu sắc về vấn đề nghị luận; có cách diễn đạt mới mẻ.