Đọc văn bản sau và làm theo yêu cầu:

Con nhà nghèo chả có gì chơi

Tôi và Gái chỉ thẩn tha gốc ổi

Thương cây chiều nào cũng tưới

Cứ mỗi lần hai gánh ống bơ.

Bắt được chú gà sa nước gạo đêm qua

Cũng hì hục khiêng chôn bón gốc.

Cây còn nhỏ có đâu bóng mát

Mới ngang vai, cành chẽ chữ Y dài,

Thằng cu San cuối xóm ngõ ngoài,

Lăm le toan trộm cnàh làm súng.

Biết chuyện đó chúng tôi tức lắm

Bàn với nhau rào gốc cây luôn.

 

Thoắt đó mà đã vụt lớn khôn

Đi họp phóng viên, các bạn gọi tôi “đồng chí”

Nhưng trong kỷ niệm ngày thơ luôn vẫn bé

(Đứa trẻ có lớn lên trong ảnh bao giờ)

Thằng cu San vẫn đen thấp như xưa

Cái Gái – bạn nghèo thân hình gầy gõ

Và cây ổi vẫn khẳng khiu trước ngõ

Mới ngang vai, cành chữ chữ Y dài

Ôi cây nhỏ chưa tròn bóng mát

Suốt nẻo đường tôi bước vẫn che tôi

 

Tôi lại về đây – đã tám năm rồi

Tất cả thân quen – sao mới lạ:

Cái Gái – gánh ống bơ tưới cây ngày nhỏ

Giờ chỉ huy đội thủy lợi trong làng

Một vùng chiêm khê đã thêm vụ mùa vàng

Còn “cu San” – hẳn chả cần chạc ổi

Cây súng nâng niu từ lên xã đội

Đã giúp anh hạ một “con ma”

Chiến công này rạng rỡ thôn ta

Và cây ổi dây cành xòe rợp ngõ

(Nơi tụ tập của lớp sau tuổi nhỏ)

Lá xnah um trĩu trịt quả vàng

Con chào mào ngọt giọng hót vang

Vị thơm lự lơi rơi theo từng hạt.

Ôi những ngày xa quê thấy mình khôn lớn

Đâu biết quê hương còn lớn hơn mình.

(Gốc cây ngày bé, Xuân Quỳnh, trích tập thơ Hoa dọc chiến hào, NXB Văn học, 1968)

Nêu tên hai phuơng thức biểu đạt chính của văn bản.

- Mình về mình có nhớ ta

Mười lăm năm ấy thiết tha mặn nồng

Mình về mình có nhớ không

Nhìn cây nhớ núi, nhìn sông nhớ nguồn?

- Tiếng ai tha thiết bên cồn

Bâng khuâng trong dạ, bồn chồn bước đi

Áo chàm đưa buổi phân li

Cầm tay nhau biết nói gì hôm nay...

(Trích Việt Bắc,  Tố Hữu, Ngữ văn 12, Tập một, NXB Giáo dục Việt Nam, 2020, tr.109)

Cảm nhận của anh/chị về đoạn thơ trên. Từ đó, nhận xét về ân tình sâu nặng của người cán bộ và người dân Việt Bắc được thể hiện trong đoạn thơ.

Từ nội dung văn bản ở phần Đọc hiểu, hãy viết một đoạn văn (khoảng 200 chữ) nêu suy nghĩ của anh/ chị về vai trò của thái độ kiên định trong cuộc sống.

Lời khuyên ý nghĩa nhất mà anh/ chị rút ra từ đoạn trích trên là gì?

Phân tích hiệu quả của biện pháp tu từ được sử dụng trong câu sau: Đôi cánh giúp ta bay cao và xa chính là niềm tin sắt đá.

Theo đoạn trích, kiên định nghĩa là gì?

Kiên định nghĩa là trước khó khăn không chùn bước mà vẫn tiến lên phía trước, kiên định là dù có thất bại thì vẫn giữ thái độ bình tĩnh khí khái, giữ vững niềm tin.

Có lẽ trong chúng ta không ai có thể quên được hình ảnh trong tác phẩm văn học nổi tiếng của nhà văn Hemingwey “Ông già và biển cả”, một ông lão râu tóc đã điểm bạc, suốt một đời nghèo khổ, nhưng trong ông là cả một khí chất cao cả, là trái tim ngoan cường sắt đá khiến mọi người phải nể phục. Đối với ông những con sóng hung tợn ngoài biển cả và những con cá kình khổng lồ chuyên ăn thịt người đều trở nên nhỏ bé. Ông lão tuy không làm thay đổi được vận mệnh của mình, nhưng ông luôn là người chiến thắng bởi ông đã sống và phấn đấu cho niềm tin vào ngày mai tươi sáng, tốt đẹp hơn. Đứng trước những con người không chịu khuất phục, đầu hàng gian khó như thế, chúng ta ngoài việc cung kính ngưỡng mộ và khâm phục đối với họ thì còn có thể làm gì hơn nữa?

Kiên trì không phải là quá khó, nói một cách đơn giản chính là việc chúng ta dùng lý trí để suy nghĩ, cân nhắc và quyết định mọi việc, sau đó cứ suy nghĩ theo đó mà làm. Mỗi người nên có một mục tiêu riêng của mình, bất luận là thành công hay thất bại, chỉ cần chúng ta kiên trì thực hiện mục tiêu đó thì chúng ta vẫn là người chiến thắng. “Nước chảy đá mòn”, chỉ cần con người ta có ý chí và lòng quyết tâm thì không có việc gì khó cả. Đôi cánh giúp ta bay cao và xa chính là niềm tin sắt đá, bởi thế chỉ cần ta khởi động nó, chúng ta sẽ bay cao hơn, xa hơn, bay đi tìm giá trị cuộc sống tốt đẹp hơn.

(Trích Nhẫn không có nghĩa là nhu nhược, Trần Thị Thanh Liêm – Nguyễn Tuyết Mai biên soạn, Cty in Văn hóa Sài Gòn, 2012, Tr. 73-74)

Xác định phương thức biểu đạt chính của đoạn trích trên.