Từ xa xưa, để đảm bảo thuận lợi trong hoạt động sản xuất nông nghiệp, người Việt Nam đã dựa vào quan sát và tính toán quy luật chuyển động của Mặt Trăng, Trái Đất,... và đúc kết như sau:

“Trông trời, trong đất, trông mây,

Trông mưa, trông nắng, trong ngày, trong đêm”.

Theo em, trong hoạt động sản xuất nông nghiệp, người Việt Nam thường tính theo lịch nào? Tại sao?

Hãy tính tuổi theo âm lịch và dương lịch của ông, bà, bố, mẹ em cho đến năm hiện tại là bao nhiêu tuổi.

Hãy điền thông tin còn thiếu vào bảng dưới đây:

Hãy ghép các sự kiện dưới đây với các chữ cái trên trục thời gian theo đúng thứ tự trước sau.

Âm lịch là cách tính lịch dựa vào sự chuyển động của 

Dương lịch là cách tính lịch dựa vào sự chuyển động của

Có ý kiến cho rằng: Không cần thiết phải học môn Lịch Sử vì chỉ cần biết đến hiện tại và tương lai là đủ. Hãy đưa ra ý kiến của mình và giải thích.

Hãy cho biết các hình ảnh dưới đây thuộc tư liệu lịch sử nào. Nêu ý nghĩa của một trong các loại tư liệu lịch sử đó.

Hãy chỉ ra sự khác nhau giữa hai chiếc ô tô dưới đây. Chúng ta có cần biết sự khác nhau đó không? Vì sao?

Tư liệu gốc có giá trị tin cậy nhất khi tìm hiểu lịch sử vì

Học lịch sử để biết được 

Môn Lịch Sử là môn học tìm hiểu về

Lịch Sử là 

Dựa vào hình 13.1, hình 13.8, hình 13.9 và các thông tin em tìm hiểu được, hãy đóng vai một hướng dẫn viên du lịch để giới thiệu về khu di tích Đền Hùng và khu di tích thành Cổ Loa.

Sự tiến bộ về đời sống vật chất và tinh thần của cư dân Âu Lạc được biểu hiện như thế nào?

Hoàn thành bảng theo mẫu dưới đây về nhà nước Văn Lang và nước Âu Lạc:

1. Quan sát các hình từ 13.4 đến 13.6 và đọc thông tin, hãy cho biết những nghề sản xuất chính của cư dân Âu Lạc.

2. Hãy mô tả đời sống vật chất và tinh thần của cư dân Âu Lạc.

1. Hãy cho biết thời gian ra đời và phạm vi lãnh thổ chủ yếu của nước Âu Lạc.

2. Hãy vẽ sơ đồ tổ chức Nhà nước Âu Lạc.

3. Dựa vào sơ đồ hình 13.2, hình 13.3 và đọc thông tin, hãy cho biết An Dương Vương xây thành Cổ Loa và chế tạo nỏ Liên Châu nhằm mục đích gì?

Ngày nay, những phong tục, tập quán, tín ngưỡng nào từ thời Văn Lang còn được người Việt lưu giữ?

Trong đời sống vật chất và tinh thần của cư dân Văn Lang, em ấn tượng nội dung nào nhất. Trình bày hiểu biết của em về nội dung đó.

Vẽ sơ đồ tổ chức Nhà nước Văn Lang và nêu nhận xét.

1. Những hoa văn trên trống đồng trong các hình 12.3 đến 12.5 cho em biết gì về đời sống vật chất của cư dân Văn Lang?

2. Dựa vào các hình 12.6, 12.7 và đọc thông tin, em hãy mô tả đời sống tinh thần của cư dân Văn Lang.

Dựa vào sơ đồ hình 12.2, hãy trình bày và nhận xét về tổ chức Nhà nước Văn Lang.

1. Nhà nước Văn Lang ra đời vào khoảng thời gian nào? 

2. Đọc thông tin, em hãy xác định phạm vi lãnh thổ chủ yếu của nước Văn Lang thuộc khu vực nào của Việt Nam hiện nay?

Sự ra đời và phát triển của các quốc gia cổ trên lãnh thổ Việt Nam (nước Văn Lang, Âu Lạc, Vương quốc Chăm-pa và Vương quốc Phù Nam) có vị trí, ý nghĩa lịch sử như thế nào?

Vẽ sơ đồ tư duy về những thành tựu văn hóa tiêu biểu của Vương quốc Phù Nam.

Lập bảng tóm tắt những nét chính về: sự thành lập, phát triển, suy vong, phạm vi lãnh thổ; hoạt động kinh tế và tổ chức xã hội của Vương quốc Phù Nam.

Quan sát các hình từ 19.3 đến 19.7 và đọc thông tin, hãy kể tên một số thành tựu văn hóa của cư dân Phù Nam.

1. Đọc thông tin và kết hợp quan sát các hình 19.1, 19.2, hãy nêu các hoạt động kinh tế và vẽ sơ đồ tổ chức xã hội Phù Nam.

2. Hình 19.2 gợi cho em suy nghĩ gì về sự phát triển của kinh tế Phù Nam.

Đọc thông tin tư liệu kết hợp quan sát lược đồ hình 10.2 (trang 50), hãy xác định phạm vi lãnh thổ của Vương quốc Phù Nam từ thế kỉ III đến thế kỉ V.

Trong vai hướng dẫn viên du lịch, em hãy giới thiệu về một trong những thành tựu văn hóa của Chăm-pa (như: đền, tháp, phù điêu, vũ điệu…)

Vẽ sơ đồ tư duy về những thành tựu văn hóa tiêu biểu của Vương quốc Chăm - Pa.

Lập bảng tóm tắt những nét chính về sự thành lập, quá trình phát triển, phạm vi lãnh thổ, hoạt động kinh tế và tổ chức xã hội của Vương quốc Chăm - Pa.

Quan sát các hình từ 18.3 đến 18.5 và đọc thông tin, em hãy kể tên một số thành tựu văn hóa tiêu biểu của cư dân Chăm - Pa.

Hãy trình trình bày những nét chính về kinh tế và vẽ sơ đồ tổ chức bộ máy nhà nước Chăm - Pa.

1. Dựa vào lược đồ hình 18.1, hãy xác định phạm vi chủ yếu của Vương quốc Chăm - Pa.

2. Tóm tắt quá trình ra đời, phát triển của Vương quốc Chăm - Pa từ thế kỉ II đến thế kỉ X.

Tính từ năm 40 (khởi nghĩa Hai Bà Trưng) cho đến thời điểm hiện tại là bao nhiêu năm, bao nhiêu thập kỉ, bao nhiêu thế kỉ?

Tết nguyên đán của Việt Nam tính theo lịch gì? Lấy thêm ví dụ về việc sử dụng âm lịch và dương lịch ở Việt Nam hiện nay.

Nêu cách tính thời gian trong lịch sử.

1. Quan sát hình 2.2 và cho biết tờ lịch ghi ngày dương lịch là ngày nào, ngày âm lịch là ngày nào?

2. Dựa vào sơ đồ hình 2.3, hãy giải thích khái niệm trước Công nguyên và Công Nguyên?

3. Quan sát sơ đồ hình 2.4, hãy cho biết mỗi thập kỉ, thế kỉ và thiên niên kỉ là bao nhiêu năm?

Quan sát bảng trên và cho biết căn cứ vào thông tin nào để sắp xếp các sự kiện theo thứ tự trước, sau?

Bảng một số sự kiện lịch sử Việt Nam

Đọc đoạn trích dưới đây và viết lại những từ khóa thể hiện ý nghĩa của việc học lịch sử: 

“Dân ta phải biết sử ta. Sử ta dạy cho ta những chuyện vẻ vang của tổ tiên. Dân ta là con rồng cháu Tiên, có nhiều người tài giỏi đánh Bắc dẹp Nam, yên dân trị nước, tiếng để muôn đời”.

(Nên học sử ta, Hồ Chí Minh)

Quan sát hình 1.12 dưới đây và cho biết:

- Đây là loại sử liệu gì? 

- 3 thông tin mà em tìm hiểu được.

Học lịch sử có ý nghĩa như thế nào?

Trình bày khái niệm lịch sử và môn Lịch sử. Căn cứ vào đâu để biết và dựng lại lịch sử?

1. Dựa vào đâu để biết và dựng lại lịch sử?

2. Phân biệt các loại tư liệu lịch sử trong các hình từ 1.8 đến 1.11. Trong các loại tư liệu trên, đâu là tư liệu gốc?

3. Nêu ý nghĩa của các nguồn tư liệu lịch sử?

1. Quan sát các hình từ 1.3 đến 1.6, hãy cho biết kĩ thuật canh tác nông nghiệp của người nông dân Việt Nam và hệ thống giao thông ở Hà Nội đã có sự thay đổi như thế nào? Chúng ta có cần phải biết về sự thay đổi đó không? Vì sao?

2. Sự kiện trong hình 1.7 đánh dấu bước ngoặt lịch sử nào của dân tộc Việt Nam? 

3. Vì sao cần phải học môn Lịch sử?

Sự kiện khởi nghĩa Hai Bà Trưng (40 – 43) có phải là lịch sử không? Vì sao?

- Lịch sử và môn Lịch sử là gì?

Hãy cho biết các hình ảnh dưới đây là tác động của quá trình giao lưu văn hoá ở Đông Nam Á thuộc lĩnh vực nào. Lấy các ví dụ khác về tác động của quá trình giao lưu văn hoá ở Đông Nam Á từ đầu Công nguyên đến thế kỉ X.

Quan sát hình ảnh dưới đây, hãy cho biết việc cư dân Đông Nam Á đóng được thuyền đi biển chứng tỏ điều gì.