Dựa vào triệu chứng và cơ chế lây truyền của một số bệnh do virus gây ra trong Bảng 31.1, 31.2, 31.3, hãy nêu các biện pháp phòng chống cho từng loại bệnh trên.
Tên bệnh |
Cách phòng chống |
HIV/AIDS |
- Tránh xa các tệ nạn xã hội như ma túy, mại dâm,… - Tiệt trùng các dụng cụ y tế khi sử dụng; không dùng chung bơm kim tiêm; chỉ nhận máu và các chế phẩm máu đã xét nghiệm HIV; không dùng chung các vật dụng như dao cạo, bàn chải đánh răng, bấm móng tay;… - Kiểm tra sức khỏe trước khi mang thai. Nếu phát hiện nhiễm HIV thì không nên mang thai. Khi mang thai mà nhiễm HIV thì khi sinh con ra cần cách li không cho con bú sữa mẹ. |
Sởi Đức |
- Thường xuyên đeo khẩu trang nơi công cộng; che miệng khi hắt hơi, nói to; giữ khoảng cách với người có nghi ngờ nhiễm bệnh,… - Vệ sinh cá nhân sạch sẽ, thường xuyên rửa tay bằng xà phòng, nước diệt khuẩn, ăn uống hợp vệ sinh,… - Kiểm tra sức khỏe định kì và tiêm vaccine đầy đủ theo quy định,… |
Viêm đường hô hấp cấp |
|
Dịch tả lợn châu Phi |
- Theo dõi, phát hiện và xử lí kịp thời lợn có biểu hiện bệnh; cách li lợn nhiễm bệnh khỏi đàn; vệ sinh sạch sẽ chuồng, trại, các phương tiện vận chuyển, dụng cụ chăn nuôi, các nơi bán buôn, giết mổ lợn; diệt các nguồn bệnh như ruồi, muỗi để tránh mang mầm bệnh phát tán ra bên ngoài; không mua, bán thịt lợn không có nguồn gốc rõ ràng;… - Chọn tạo, con giống khỏe mạnh để chăn nuôi và nhân giống. |
Cúm gia cầm H5N1 |
- Theo dõi, phát hiện và xử lí kịp thời khi gia cầm có biểu hiện bệnh; cách li gia cầm nhiễm bệnh khỏi đàn và khai báo y tế kịp thời; không vận chuyển, giết mổ gia cầm bệnh và chưa rõ nguồn gốc; xử lí gia cầm chết đúng quy trình; vệ sinh chuồng, trại sạch sẽ. - Chọn, tạo con giống khỏe mạnh để chăn nuôi và nhân giống. - Cần thực hiện các nguyên tắc phòng bệnh lây nhiễm cho người qua đường hô hấp. |
Bệnh đốm trắng ở tôm |
- Theo dõi, phát hiện và xử lí kịp thời khi tôm có biểu hiện bệnh; loại bỏ tôm nhiễm khỏi ao nuôi; vệ sinh, xử lí ao, hồ sạch sẽ; ngăn chặn vật trung gian mang mầm bệnh như cua còng, chim, tôm, tép nhỏ,… vào ao. - Thả tôm giống sạch bệnh, không bị nhiễm virus (đã xét nghiệm bằng phương pháp PCR) đúng mùa vụ. - "Tiêm phòng" vaccine cho tôm theo quy định. |
Lùn xoắn lá ở lúa |
- Phòng tránh, tiêu diệt vật trung gian, hạn chế các vết cắn của côn trùng lên cây, đặc biệt là rầy nâu. - Xử lí, tiêu hủy, loại bỏ mầm bệnh, côn trùng trước khi gieo trồng. - Áp dụng các biện pháp canh tác đồng bộ để gia tăng sức đề kháng của cây lúa. - Sử dụng giống lúa sạch bệnh để gieo trồng. |
Vàng xoăn lá cà chua |
- Sử dụng giống kháng bệnh. - Tiêu diệt nguồn bệnh trên đồng ruộng. Phòng trừ côn trùng là trung gian truyền bệnh như bọ phấn, bọ trĩ. Bảo vệ cây con trong vườn ươm, nhà màng, nhà kính. - Vệ sinh tay chân, dụng cụ (dao, kéo) trước và sau mỗi lần cắt tỉa cành. - Bón phân cân đối, đầy đủ các chất dinh dưỡng để tăng sức đề kháng cho cây. |
Gói VIP thi online tại VietJack (chỉ 400k/1 năm học), luyện tập gần 1 triệu câu hỏi có đáp án chi tiết
Hãy nêu các biện pháp làm tăng sức đề kháng virus cho con người, động vật và thực vật.
Vì sao các biến thể mới của virus lại nguy hiểm hơn biến thể cũ?
Hãy trình bày các phương thức lây truyền bệnh do virus gây ra ở người, động vật và thực vật.
Nêu các biện pháp hạn chế sự lây lan của virus ở người qua các vật chủ trung gian.
Quan sát Hình 31.1, hãy phân tích các con đường lây nhiễm SARS-CoV-2.
Vì sao bệnh do virus gây ra lại lây lan nhanh, rộng và khó kiểm soát?
• Quan sát Hình 31.3, hãy phân tích khả năng lây truyền của virus trong không khí qua các giọt tiết.
Quan sát Hình 31.2, hãy trình bày con đường lây nhiễm virus ở thực vật qua côn trùng.
Khi người bệnh (do nhiễm virus) hắt hơi, virus theo hàng ngàn giọt bắn bay vào trong không khí và có khả năng lây truyền bệnh cho những người khác. Ngoài ra, virus còn có thể lây truyền qua nhiều con đường khác nhau. Để hạn chế sự lây truyền virus, chúng ta cần thực hiện những biện pháp gì?
Quan sát Hình 31.4, hãy cho biết các biến thể của SARS-CoV-2 khác nhau ở điểm nào.
Hãy liệt kê một số bệnh do virus gây ra ở thực vật, động vật và người (tên bệnh, virus gây bệnh, hình ảnh virus, triệu chứng, sự lây truyền, hậu quả,…).