Từ đa nghĩa là từ có nhiều nghĩa, trong đó có nghĩa gốc và nghĩa chuyển. Nghĩa gốc là nghĩa xuất hiện trước, làm cơ sở để hình thành các nghĩa khác. Nghĩa chuyển là nghĩa được hình thành dựa trên cơ sở nghãi gốc.
Ví dụ: từ “đi” trong 2 ví dụ sau là từ đa nghĩa:
- Hai cha con bước đi (1) trên cát.
- Xe đi (2) chậm rì.
→ Đi (1) là nghĩa gốc chỉ hành động của người hay động vật tự di chuyển bằng những động tác liên tiếp của chân.
→ Đi (2) là nghĩa chuyển chỉ hoạt động di chuyển của phương tiện vận tải trên một bề mặt.
Gói VIP thi online tại VietJack (chỉ 400k/1 năm học), luyện tập gần 1 triệu câu hỏi có đáp án chi tiết
Đọc các câu sau:
Con thân yêu người bạn nhỏ của cha
- Rửa tay rửa mặt, rồi ăn cơm con nhé.
a. Giải thích nghĩa của từ “mặt” trong hai ví dụ trên.
b. Nghĩa của từ “mặt” ở hai ví dụ trên có liên quan với nhau không?
c. Từ “mặt” trong hai ví dụ trên là hai từ đồng âm hay một từ đa nghĩa?
Đọc câu đố và thực hiện các yêu cầu sau:
Mồm bò1 không phải là mồm bò2 mà lại là mồm bò3
Đố là con gì?
a. Giải thích nghĩa của các từ “bò” trong câu đố trên.
b. Theo em, câu đố nói đến con vật nào?
c. Dựa vào hiểu biết về hiện tượng đa nghĩa và đồng âm, em hãy chỉ ra điểm thú vị trong câu đố trên.
Đọc câu sau và thực hiện các yêu cầu:
- Con ngựa đá1 con ngựa đá2.
a. Giải thích ngiữa của từ “đá1 ”và “đá2 ” trong câu trên.
b. Từ “đá” trong câu trên là một từ đa nghĩa hay các từ đồng âm? Dựa trên cơ sở nào để em xác định như vậy?
Nối tên tác phẩm ở cột A với tên tác nội dung ở cột B cho phù hợp
A | B |
1. Cây tre Việt Nam | a. Cảnh vượt thác của con thuyền do Dượng Hương Thư chỉ huy trên sông Thu Bồn |
2. Cô Tô | b. Cảnh thiên nhiên tươi đẹp, trong sáng và hoạt động của con người trên đảo |
3. Lượm | c. Cây tre – người bạn thân thiết và là biểu tượng của dân tộc |
4. Vượt thác | d. Hình ảnh Lượm hồn nhiên, vui tươi, hăng hái, dũng cảm. Em đã hi sinh nhưng hình ảnh của em còn mãi |