Một người đi xe đạp trên đoạn đường MNPQ. Biết trên đoạn đường MN = ${\mathrm{s}}_1$ người đó đi với vận tốc ${\mathrm{v}}_1$, trong thời gian ${\mathrm{t}}_1$; trên đoạn đường NP = ${\mathrm{s}}_2$ người đó đi với vận tốc ${\mathrm{v}}_2$, trong thời gian ${\mathrm{t}}_2$; trên đoạn đường PQ = ${\mathrm{s}}_3$ người đó đi với vận tốc ${\mathrm{v}}_3$, trong thời gian ${\mathrm{t}}_3$. Vận tốc trung bình của người đó trên đoạn đường MNPQ được tính bởi công thức:

I. Định nghĩa

- Chuyển động đều là chuyển động mà vận tốc có độ lớn không thay đổi theo thời gian.

- Chuyển động không đều là chuyển động mà vận tốc có độ lớn thay đổi theo thời gian.

Ví dụ:

Bảng kết quả theo dõi chuyển động của một bánh xe trên các quãng đường đi được sau những khoảng thời gian 3 giây liên tiếp.

Từ bảng kết quả ta thấy:

+ Bánh xe chuyển động đều trên quãng đường DF vì trên quãng đường vận tốc có độ lớn không thay đổi theo thời gian.

+ Bánh xe chuyển động không đều trên quãng đường AD vì trên quãng đường vận tốc có độ lớn thay đổi theo thời gian.

II. Vận tốc trung bình của chuyển động không đều

Vận tốc trung bình của một chuyển động không đều trên một quãng đường được tính bằng công thức:

$v_{tb}=\frac{s}{t}$

Trong đó:

+ vtb  là vận tốc trung bình.

+ s là quãng đường đi được.

+ t là thời gian để đi hết quãng đường đó.

Chú ý: Khi nói đến vận tốc trung bình phải nói rõ vận tốc trung bình đó tính trên một đoạn đường cụ thể.