Đọc văn bản sau và trả lời câu hỏi: 

(1) Kiếp người ngắn ngủi, nếu hôm nay con lãng phí đời con, thì ngày mai con sẽ thấy cuộc đời bỏ con  đi xa rồi. Vì vậy, con càng sớm trân trọng đời con thì con càng được tận hưởng cuộc sống sớm; hãy trân trọng  đời này càng sớm càng tốt, chứ đừng mong mình sống thọ. 

(2) Trên thế gian này không có cái gọi là "tình yêu duy nhất mãi mãi", yêu là cảm giác tức thời, cảm  giác này chắc chắn sẽ thay đổi theo thời gian và tâm thế. Nếu "tình yêu duy nhất mãi mãi" của con bỏ con mà  đi, con hãy nhẫn nại chờ một tí, để ngày tháng gột rửa dần, để lòng con từ từ lắng lại, đau khổ sẽ dần dà nhạt  nhoà. Đừng mơ tưởng hão về cái đẹp của tình yêu, đừng làm quá nỗi đau khi thất tình. 

(3) Tuy rằng rất nhiều vị công thành danh toại không học nhiều lắm, nhưng thế không có nghĩa là cứ lười học, lười đọc là sẽ thành công cái chắc. Tri thức con học được sẽ là vũ khí trong tay, có thể dựng cơ đồ từ bàn tay trắng, nhưng không thể chiến đấu không một tấc gươm. Mong con nhớ kĩ!”

Phải nhiều thế kỉ qua đi, người tình mong đợi mới đến đánh thức người gái đẹp nằm ngủ mơ màng giữa cánh đồng Châu Hóa đầy hoa dại. Nhưng ngay từ đầu vừa ra khỏi vùng núi, sông Hương đã chuyển dòng một cách liên tục, vòng giữa khúc quanh đột ngột, uốn mình theo những đường cong thật mềm, như một cuộc tìm kiếm có ý thức để đi tới nơi gặp thành phố tương lai của nó. Từ ngã ba Tuần, sông Hương theo hướng nam bắc qua điện Hòn Chén; vấp Ngọc Trản, nó chuyển hướng sang tây bắc, vòng qua thềm đất bãi Nguyệt Biều, Lương Quán rồi đột ngột vẽ một hình cung thật tròn về phía đông bắc, ôm lấy chân đồi Thiên Mụ, xuôi dần về Huế. Từ Tuần về đây, sông Hương vẫn đi trong dư vang của Trường Sơn, vượt qua một lòng vực sâu dưới chân núi Ngọc Trản để sắc nước trở nên xanh thẳm, và từ đó nó trôi đi giữa hai dãy đồi sừng sững như thành quách, với những điểm cao đột ngột như Vọng Cảnh, Tam Thai, Lựu Bảo mà từ đó, người ta luôn luôn nhìn thấy dòng sông mềm như tấm lụa, với những chiếc thuyền xuôi ngược chỉ bé vừa bằng con thoi. Những ngọn đồi này tạo nên những mảng phản quang nhiều màu sắc trên nền trời tây nam thành phố, “sớm xanh, trưa vàng, chiều tím” như người Huế thường miêu tả. Giữa đám quần sơn lô xô ấy, là giấc ngủ nghìn năm của những vua chúa được phong kín trong lòng những rừng thông u tịch và niềm kiêu hãnh âm u của những lăng tẩm đồ sộ tỏa lan khắp cả một vùng thượng lưu “Bốn bề núi phủ mây phong – Mảnh trăng thiên cổ bóng tùng Vạn Niên”. Đó là vẻ đẹp trầm mặc nhất của sông Hương, như triết lí, như cổ thi, kéo dài mãi đến lúc mặt nước phẳng lặng của nó gặp tiếng chuông chùa Thiên Mụ ngân nga tận bờ bên kia, giữa những xóm làng trung du bát ngát tiếng gà…

(Trích Ai đã đặt tên cho dòng sông?, Hoàng Phủ Ngọc Tường, Ngữ văn 12, Tập một, NXB Giáo dục Việt Nam, 2010, Tr.198 -199)

          Phân tích hình tượng sông Hương trong đoạn văn trên; từ đó nhận xét cái tôi của tác giả trong đoạn trích.

Từ nội dung đoạn trích ở phần Đọc hiểu, hãy viết một đoạn văn (khoảng 200 chữ) trình bày suy nghĩ của anh/chị về việc cần thiết phải sống cuộc đời của chính mình.

Anh/Chị có đồng tình với quan điểm của tác giả trong khổ cuối đoạn trích không? Vì sao?

Anh/Chị hiểu câu Giữa mùa đông đôi khi một cơn bão tuyết còn quí hơn một đốm lửa trong tim người như thế nào?

Trong đoạn trích, tác giả cho rằng nên dừng lại khi nào?

Đọc đoạn trích:

Nếu không muốn đi hết con đường
Nếu không muốn đi hết con đường...
Thì nên dừng lại trước lúc kịp hoàng hôn
không ai bắt ta phải sống cuộc đời cho người khác
muôn triệu tình yêu có muôn triệu lần đích đến
làm ơn đi mà!...

Khi ta khóc không cần ai lau nước mắt cho ta?
khi ta cười không cần ai chia sẻ?
cần một quãng đời tự do hơn là cần một hơi ấm mặc cả
hãy thử cắn chặt môi...

Giữa mùa đông đôi khi một cơn bão tuyết còn quí hơn một đốm lửa trong tim người
Giữa nỗi đau biết đâu lại tìm ra một sự bình yên khác
Giữa đêm đen cũng phải đến lúc tự ta làm ra ánh sáng
Giữa những ngày qua phố đôi khi cần một lần lạc bước

đi khỏi cuộc đời của mình...

Nếu không muốn đi hết con đường...
thì nên dừng lại, rồi bước đi một con đường khác bằng niềm tin
đừng bắt ta phải sống cho hạnh phúc của người khác
(khi hạnh phúc của ta chỉ là bề ngoài của những giọt nước mắt cay đắng
như một hạt mưa giữa trời nắng gắt...)
làm ơn đi mà!...

[...]

(Nguyễn Phong Việt, Đi qua thương nhớ, NXB Văn học, 2012)

Xác định thể thơ của đoạn trích.

“...Lúc ấy đã khuya. Trong nhà ngủ yên, thì Mị trở dậy thổi lửa, ngọn lửa bập bùng sáng lên, Mị lé mắt trông  sang thấy hai mắt A Phủ cũng vừa mở. Dòng nước mắt lấp lãnh bò xuống hai hôm má đã xám đen lại. Nhìn thấy  tình cảnh thế, Mị chợt nhớ đệm năm trước, A Sử trói Mị, Mị cũng phải trói đứng thế kia. Nhiều lần khóc, nước  mắt chảy xuống miệng. xuống cổ, không biết lau đi được. Trời ơi, nó bắt trói đứng người ta đến chết, nó bắt mình  chết cũng thôi, nó bắt trói đến chết người đàn bà ngày trước cũng ở cái nhà này. Chúng nó thật độc ác. Cơ chừng  này chỉ đêm mai là người kia chết, chết đau, chết đói, chết rét, phải chết. Ta là thân đàn bà, nó đã bắt ta về trình  ma nhà nó rồi, chỉ còn biết đợi ngày rũ xương ở đây thôi... Người kia việc gì mà phải chết thế. A Phủ... Mị phảng  phất nghĩ như vậy. Đám than đã vạc hẳn lửa. Mị không thổi, cũng không đứng lên. Mị nhớ lại đời mình, Mị lại  tưởng tượng như có thể một lúc nào, biết đâu A Phủ chẳng đã trốn được rồi, lúc đó bố con Pá Tra sẽ bảo là Mị đã cởi trói cho nó. Mị liền phải trói thay vào đấy, Mị phải chết trên cái cọc ấy. Nghĩ thế, trong tình cảnh này,  làm sao Mị cũng không thấy sợ... 

Lúc ấy, trong nhà tối bưng, Mị rón rén bước lại, A Phủ vẫn nhắm mắt, nhưng Mị tưởng như A Phủ biết có người  bước lại... Mị rút con dao nhỏ cắt lúa, cắt nút dây mây. A Phủ cứ thở phe từng hơi, không biết mê hay tỉnh. Lần  lần, đến lúc gỡ được hết dây trói ở người A Phủ thì Mị cũng hốt hoảng. Mị chỉ thì thào được một tiếng “Đi  ngay...”, rồi Mị nghẹn lại. A Phủ bỗng khuyu xuống không bước nổi. Nhưng trước cái chết có thể đến nơi ngay,  A Phủ lại quật sức vùng lên, chạy.  Mị đứng lặng trong bóng tối. Rồi Mị cũng vụt chạy ra. Trời tối lắm. Nhưng Mị vẫn băng đi. Mị đuổi kịp A Phủ,  đã lăn, chạy, chạy xuống tới lưng dốc, Mị nói, thở trong hơi gió thốc lạnh buốt: 

– A Phủ cho tôi đi. 

A Phủ chưa kịp nói, Mị lại nói: 

–Ở đây thì chết mất. A Phủ chợt hiểu. 

Người đàn bà chê chồng đó vừa cứu sống mình. 

A Phủ nói: “Đi với tôi”. Và hai người lẳng lặng đỡ nhau lao chạy xuống dốc núi.  

(Trích Vợ chồng A Phủ - Tô Hoài, Ngữ văn 12, tập 2, Nxb Giáo dục Việt Nam, 2018, tr13,14)

Trình bày cảm nhận của anh/chị về nhân vật Mị trong đoạn trích trên.Từ đó, liên hệ với chi tiết Mị nghĩ tới nắm  lá ngón trong đêm tình mùa xuân để nhận xét đóng góp của nhà văn Tô Hoài khi viết về người lao động vùng núi  cao Tây Bắc.

Từ nội dung đoạn trích ở phần Đọc hiểu, anh/chị hãy viết một đoạn văn (khoảng  200 chữ) về trách nhiệm của thế hệ mình trong việc bảo tồn và phát huy giá trị của dân ca ví dặm trong cuộc sống  hôm nay. 

Tình cảm của nhân vật trữ tình đối với ví dặm trong bài thơ trên có ý nghĩa gì với anh/chị?

Những dòng thơ sau giúp anh/chị hiểu thêm điều gì về vai trò của câu ví trong đời sống tinh thần người dân xứ Nghệ: 

Câu ví đượm buồn vui đau khổ 

Giống người dân xứ Nghệ ngàn đời 

Câu ví dạy tôi biết ăn, biết ở 

Như ông bà, cha mẹ, làng tôi. 

Chỉ ra và nêu tác dụng của biện pháp tu từ liệt kê trong khổ (4). 

Đọc văn bản sau và trả lời câu hỏi:  

(1) Mặc ai giận, mặc ai thương nỏ biết  

Tôi vẫn yêu câu ví dặm ngàn đời  

Câu ví của ông bà mộc mạc  

Tôi lớn dần cùng với tiếng đưa nôi  

(...) 

(2) Vẫn muối mặn gừng cay thuở ấy  

Người xưa trao câu ví thật lòng  

Trao nhân nghĩa chẳng thể nào đánh mất. 

Để ngàn đời hóa núi, nên sông  

(3) Câu ví thấm vào cây vào đất  

Cây xanh tươi và đất mỡ màu. 

Câu ví lặn vào trăng, vào nước  

Để ngàn đời trăng nước yêu nhau 

(4) Câu ví gợi quả cà, quả ớt  

Gợi vệt bùn trên chiếc áo nâu  

Ơi câu ví một thời tôi thổn thức  

Đêm Trường Sơn trăng mắc võng hai đầu 

1 

(5) Câu ví đượm buồn vui đau khổ 

Giống người dân xứ Nghệ ngàn đời  

Câu ví dạy tôi biết ăn, biết ở 

Như ông bà, cha mẹ, làng tôi. 

(Phan Thế Cải, Ví dặm thương, nguồn: thivien.net) 

Xác định thể thơ của văn bản. 

Con Sông Đà tuôn dài tuôn dài như một áng tóc trữ tình, đầu tóc chân tóc ẩn hiện trong mây trời tây Bắc bung nở hoa ban hoa gạo tháng hai và cuồn cuộn mù khói núi Mèo đốt nương xuân. Tôi đã nhìn say sưa làn mây mùa xuân  bay trên Sông Đà, tôi đã xuyên qua đám mây mùa thu mà nhìn xuống dòng nước Sông Đà. Mùa xuân dòng xanh  ngọc bích, chứ nước Sông Đà không xanh màu xanh canh hến của Sông Gâm, Sông Lô. Mùa thu nước Sông Đà lừ lừ chín đỏ như da mặt một nguời bầm đi vì rượu bữa, lừ lừ cái màu đỏ giận dữ ở một người bất mãn bực bội gì mỗi  độ thu về. Chưa hề bao giờ tôi thấy dòng Sông Đà là đen như thực dân Pháp đã đè ngửa con sông ta ra đổ mực Tây  vào mà gọi bằng một cái tên Tây láo lếu, rồi cứ thế mà phiết vào bản đồ lai chữ.  

Con Sông Đà gợi cảm. Đối với mỗi người, Sông Đà lại gợi một cách. Đã có lần tôi nhìn Sông Đà như một cố nhân. Chuyến ấy ở rừng đi núi cũng đã hơi lâu, đã thấy thèm chỗ thoáng. Mải bám gót anh liên lạc, quên đi mất là mình  sắp đổ ra Sông Đà. Xuống một cái dốc núi, trước mắt thấy loang loáng như trẻ con nghịch chiếu gương vào mắt  mình rồi bỏ chạy. Tôi nhìn cái miếng sáng loé lên một màu nắng tháng ba Đường thi “Yên hoa tam nguyệt há Dương  Châu”. Bờ sông Đà, bãi Sông Đà, chuồn chuồn bươm bướm trên Sông Đà. Chao ôi, trông con sông, vui như thấy  nắng giòn tan sau kì mưa dầm, vui như nối lại chiêm bao đứt quãng. Đi rừng dài ngày rồi lại bắt ra Sông Đà, đúng  thế, nó đằm đằm ấm ấm như gặp lại cố nhân, mặc dầu người cố nhân ấy mình biết là lắm bệnh lắm chứng, chốc dịu  dàng đấy, rồi lại bẳn tính và gắt gỏng thác lũ ngay đấy”. 

(Trích Người lái đò Sông Đà, Nguyễn Tuân, SGK Ngữ văn 12, tập một, NXB Giáo dục Việt Nam).

Phân tích vẻ đẹp của sông Đà trong đoạn trích trên. Từ đó, nhận xét về quan niệm cái đẹp mà Nguyễn Tuân gửi gắm  qua hình tượng này.

Nhân vật tôi trong bài thơ bị xáo trộn bởi những bài ca nào? 

Đọc văn bản sau và trả lời câu hỏi: 

Bao bài ca xáo trộn trong tôi 

Có tiếng khóc của con chim gẫy cánh 

Tiếng đau rên của ngôi nhà đổ sập 

Tiếng con thuyền không về được bờ quen 

Tiếng mưa rơi trên ngọn cỏ yếu mềm... 

Nhưng đêm hội này, chỉ một lần tôi được hát 

Chỉ sống một cuộc đời giữa vô cùng năm tháng 

Chỉ một lần gặp bạn, bạn yêu thương 

Chẳng muốn kỷ niệm về tối là một điệu hát buồn 

Tôi chọn bài cả của mùa hạ nắng 

Tôi chọn bài ca của người gieo hạt 

Hôm nay là mầm, mai sẽ thành cây 

Khổ đau dẫu nhiều, tôi chọn niềm vui 

Là suối mát lòng tôi gửi bạn 

Một cuộc đời - một bài ca duy nhất 

Tôi chẳng muốn điệu hát buồn là kỷ niệm về tôi. 

(Tôi chẳng muốn kỷ niệm về tôi là một diệu hát buồn, Gió và tình yêu thổi trên đất nước tới, Lưu Quang Vũ,  NXB Hội Nhà văn, 2014, tr.185) 

Xác định thể thơ của bài thơ trên. 

Cảm nhận của anh/chị về đoạn thơ sau đây: 

Lại như quãng Tà Mường Vát phía dưới Sơn La. Trên sông bỗng có những cái hút nước giống như cái giếng bê tông  thả xuống sông để chuẩn bị làm móng cầu. Nước ở đây thở và kêu như cửa cống cái bịsặc. Trên mặt cái hút xoáy tít  đáy, cũng đang quay lừ lừ những cánh quạ đàn. Không thuyền nào dám men gần những cái hút nước ấy, thuyền nào  qua cũng chèo nhanh để lướt quãng sông, y như là ô tô sang số ấn ga cho nhanh để vút qua một quãng đường mượn  cạp ra ngoài bờ vực. Chèo nhanh và tay lái cho vững mà phóng qua cái giếng sâu, những cái giếng sâu nước ặc ặc  lên như vừa rót dầu sôi vào. Nhiều bè gỗ rừng đi nghênh ngang vô ý là những cái giếng hút ấy nó lôi tuột xuống. Có  những thuyền đã bị cái hút nó hút xuống, thuyền trồng ngay cây chuối ngược rồi vụt biến đi, bị dìm và đi ngầm dưới  lòng sông đến mươi phút sau mới thấy tan xác ở khuỷnh sông dưới. Tôi sợ hãi mà nghĩ đến một anh bạn quay phim táo tợn nào muốn truyền cảm giác lạ cho khán giả, đã dùng cảm dám ngồi vào một cái thuyền thúng tròn vành rồi  cho cả thuyền cả mình cả máy quay xuống đáy cái hút Sông Đà – từ đáy cái hút nhìn ngược lên vách thành hút mặt  sông chênh nhau tới một cột nước cao đến vài sải. Thế rồi thu ảnh. Cái thuyền xoay tít, những thước phim màu cũng  quay tít, cái máy lia ngược contre-plonge’e lên một cái mặt giếng mà thành giếng xây toàn bằng nước sông xanh ve  một áng thuỷ tinh khối đúc dày, khối pha lê xanh như sắp vỡ tan ụp vào cả máy cả người quay phim cả người đang  xem. Cái phim ảnh thu được trong lòng giếng xoáy tít đáy, truyền cảm lại cho người xem phim kí sự thấy mình đang  lấy gân ngồi giữ chặt ghế như ghì lấy mép một chiếc lá rừng bị vứt vào một cái cốc pha lê nước khổng lồ vừa rút lên  cái gậy đánh phèn. 

 (Trích Người lái đò Sông Đà, Nguyễn Tuân, Ngữ văn 12,

Tập một, NXB Giáo dục Việt Nam, 2008, tr186,187) 

Cảm nhận của anh /chị về hình tượng sông Đà trong đoạn trích trên. Từ đó, liên hệ với vẻ đẹp trữ tình của  Sông Đà trong tác phẩm để nhận xét sự độc đáo trong cảm nhận về dòng sông của tác giả Nguyễn Tuân.

Từ nội dung ở phần Đọc hiểu, hãy viết một đoạn văn (khoảng 200 chữ) trình bày  suy nghĩ của anh/chị về mối liên hệ giữa tình cảm cá nhân và tình yêu đất nước. 

Nêu hiệu quả của phép điệp trong các dòng thơ: 

Cùng sống chung trên đất 

Cùng nỗi đau chia cắt Bắc Nam 

Cùng có chung tên gọi Việt Nam 

Chỉ ra những từ ngữ thể hiện sự đau thương, mất mát của dân tộc trong các dòng thơ: 

Mang vết thương chảy máu ngoài tim 

Cùng nhức nhối với người chết oan ức 

Đọc văn bản sau và trả lời câu hỏi: 

Tôi yêu đất nước này lầm than 

Mẹ đốt củi trên rừng cha làm cá ngoài biển 

Ăn rau rìu rau éo rau trai 

Nuôi lớn người từ ngày mở đất 

Bốn ngàn năm nằm gai nếm mật 

Một tấc lòng cũng trứng Âu Cơ 

Một tiếng nói cũng đầy hồn Thánh Gióng. 

Tôi đi hết một ngày 

Gặp toàn người lạ 

Chưa ai biết chưa ai quen 

Không biết tuổi không biết tên 

Cùng sống chung trên đất 

Cùng nỗi đau chia cắt Bắc Nam 

Cùng có chung tên gọi Việt Nam 

Mang vết thương chảy máu ngoài tim 

Cùng nhức nhối với người chết oan ức 

Đấm ngực giận hờn tức tối 

Cùng anh em cất cao tiếng nói 

Bản tuyên ngôn mười bốn triệu người đòi độc lập tự do 

(Trích Bài thơ của một người yêu nước mình, Trần Vàng Sao, 100 bài thơ Việt Nam hay nhất thế kỉ XX)

 Đoạn trích được viết theo thể thơ nào? 

    ……Ngày Tết, Mị cũng uống rượu. Mị lén lấy hũ rượu, cứ uống ực từng bát. Rồi say,  Mị lịm mặt ngồi đấy nhìn mọi người nhảy đồng, người hát, nhưng lòng Mị thì đang sống về ngày trước. Tai Mị văng vẳng tiếng sáo gọi bạn đầu làng. Ngày trước, Mị thổi sáo giỏi. Mùa xuân này, Mị uống rượu bên bếp và  thổi sáo. Mị uốn chiếc lá trên môi, thổi lá cũng hay như thổi sáo. Có biết bao nhiêu người mê, ngày đêm đã thổi  sáo đi theo Mị. 

    Rượu đã tan lúc nào. Người về, người đi chơi đã vãn cả. Mị không biết, Mị vẫn ngồi trở một mình giữa nhà. Mãi  sau Mị mới đứng dậy, nhưng Mị không bước ra đường chơi, mà từ từ bước vào buồng. Chẳng năm nào A Sử cho  Mị đi chơi tết. Mị cũng chẳng buồn đi. Bấy giờ Mị ngồi xuống giường, trông ra cái cửa sổ lỗ vuông mờ mờ trăng  trắng. Đã từ nãy, Mị thấy phơi phới trở lại, trong lòng đột nhiên vui sướng như những đêm Tết ngày trước. Mị  trẻ lắm. Mị vẫn còn trẻ. Mị muốn đi chơi, Bao nhiêu người có chồng cũng đi chơi ngày Tết. Huống chi A Sử với  Mỹ, không có lòng với nhau mà vẫn phải ở với nhau! Nếu có nắm lá ngón trong tay lúc này, Mị sẽ ăn cho chết  ngay, chứ không buồn nhớ lại nữa. Nhớ lại chỉ thấy nước mắt ứa ra. Mà tiếng sáo gọi bạn yêu vẫn lửng lơ bay  ngoài đường. 

Anh ném pao, em không bắt 

Em không yêu, quả cao rơi rồi... 

(Trích Vợ chồng A Phủ - Tô Hoài, Ngữ văn 12, tập hai, NXB Giáo dục Việt Nam, 2021, tr 7-8)

Cảm nhận của anh/chị về nhân vật Mị trong đoạn trích trên. Từ đó, nhận xét về sự tinh tế khi diễn tả sự hồi sinh  trong tâm hồn nhân vật của nhà văn Tô Hoài.

Từ nội dung đoạn trích ở phần Đọc hiểu, anh/chị hãy viết một đoạn văn (khoảng 200 chữ) về điều bản thân cần làm để ứng phó với những khó khăn trong cuộc sống. 

Anh/Chị có đồng tình với nhận định của tác giả khi mỗi trở ngại đến cũng chính là một cơ hội đang  đến? Vì sao? 

Những câu văn sau giúp anh/chị hiểu gì về bản chất của việc than vãn khi gặp khó khăn?  Trong suy nghĩ của họ, có vẻ như việc phàn nàn đó tưởng sẽ trút bớt trở ngại của mình lên người khác, và chính  điều đó cũng thể hiện rằng họ chưa chấp nhận khó khăn là điều vốn có của cuộc sống. Thực ra sự than vãn đó  chỉ làm họ yếu lòng hơn và muốn tránh thực tế. 

Theo đoạn trích, sự khác biệt ở thái độ tiếp nhận khó khăn giữa người thất bại và người thành công  là gì? 

Đọc đoạn trích và thực hiện các yêu cầu sau: 

    Một trong những khác biệt giữa người thành công và người thất bại là ở thái độ tiếp nhận khác nhau đổi với  những khó khăn của cuộc sống. Người thất bại thường né tránh, hoặc cam chịu các trở ngại còn người thành  công luôn đi tìm giải pháp, ngay cả khi phải chịu đựng khổ ải bởi họ tin rằng sẽ vượt qua. Rất nhiều người cứ mãi than vãn về những khó khăn của mình như thể trường hợp của mình là duy nhất, và họ luôn cảm thấy cuộc sống của người khác dễ dàng hơn cuộc sống của họ. Trong suy nghĩ của họ, có vẻ như việc  phàn nàn đó tưởng sẽ trút bớt trở ngại của mình lên người khác, và chính điều đó cũng thể hiện rằng họ chưa  chấp nhận khó khăn là điều vốn có của cuộc sống. Thực ra sự than vãn đó chỉ làm họ yếu lòng hơn và muốn  tránh thực tế. 

    Ngay khi chúng ta chấp nhận sự thực: Cuộc sống vốn khắc nghiệt, thì chúng ta cũng bắt đầu hiểu rằng, khi mỗi  trở ngại đến cũng chính là một cơ hội đang đến. Thay vì để khó khăn đánh bại, chúng ta hãy đón nhận chúng  như một cơ hội để rèn luyện bản lĩnh của chính mình. 

(Trích Những bài học cuộc sống, Hal Urban, NXB Trẻ, 2016, tr. 9-10) 

Trong Đất Nước, nhà thơ Nguyễn Khoa Điềm viết: 

Khi ta lớn lên Đất Nước đã có rồi 

Đất Nước có trong những cải "ngày xửa ngày xưa... " mẹ thường hay kể. 

Đất Nước bắt đầu với miếng trầu bây giờ bà ăn 

Đất Nước lớn lên khi dân mình biết trồng tre mà đánh giặc 

Tóc mẹ thì bởi sau đầu 

Cha mẹ thương nhau bằng gừng cay muối mặn 

Cái kèo, cái cột thành tên 

Hạt gạo phải một nắng hai sương xay, giã, dần, sàng 

Đất Nước có từ ngày đó .... 

Đất là nơi anh đến trường 

Nước là nơi em tắm 

Đất Nước là nơi ta hồ hẹn 

Đất Nước là nơi em đánh rơi chiếc khăn trong nỗi nhớ thầm 

(Ngữ văn 12, Tập một, NXB Giáo dục Việt Nam, 2020, tr:118) 

Anh/Chị hãy phân tích đoạn trích trên; từ đó, nhận xét về cách cảm nhận đất nước của nhà thơ được thể hiện trong đoạn trích.

Nhận xét về hình ảnh con người Việt Nam được thể hiện trong đoạn trích.

Nêu nội dung của đoạn thơ: 

Về đây nghe em, về đây nghe em 

Về đây thả ước mơ đi hát đạo 

Để đời đời làm giọt sương mai 

Để chào đời bằng lòng mới lớn. 

Chỉ ra những hình ảnh diễn tả cuộc sống bình dị của con người trong hai câu thơ:

 Kể chuyện tình bằng nồi ngô khoai 

Kể chuyện tình bằng hạt lúa mới 

 Đọc văn bản sau và trả lời câu hỏi: 

Về đây nghe em, về đây nghe em 

Về đây mặc áo the, đi guốc mộc 

Kể chuyện tình bằng lời ca dao 

Kể chuyện tình bằng nồi ngô khoai 

Kể chuyện tình bằng hạt lúa mới 

Và về đây nghe lại tiếng nói thơ ấu khúc hát ban đầu 

Về đây nghe em, về đây nghe em 

Về đây thả ước mơ đi hát dạo 

Để đời đời làm giọt sương mai 

Để chào đời bằng lòng mới lớn 

Để hận thù người người lắng xuống 

Và tìm nhau như tìm xót xa 

Trong lúc lệ đã đầy vơi 

(Trích lời ca khúc Về đây nghe em, Trần Quang Lộc, 

https://loicakhuc.com/loi-bai-hat-ve-day-nghe-em-quang-tuan/C38.html) 

Xác định thể thơ của đoạn trích. 

Thuyền tôi trôi trên Sông Đà. Cảnh ven sông ở đây lặng tờ. Hình như từ đời Lí đời Trần đời Lê, quãng sông  này cũng lặng tờ đến thế mà thôi. Thuyền tôi trôi một nương ngô nhú lên mấy lá ngô non đầu mùa. Mà tịnh  không một bóng người. Cỏ gianh đồi núi đang ra những nõn búp. Một đàn hươu cúi đầu ngốn búp cỏ gianh  đẫm sương đêm. Bờ sông hoang dại như một bờ tiền sử. Bờ sông hồn nhiên như một nỗi niềm cổ tích tuổi xưa.  Chao ôi, thấy thèm được giật mình vì một tiếng còi xúp – lê của một chuyến xe lửa đầu tiên đường sắt Phú  Thọ – Yên Bái - Lai Châu. Con hươu thơ ngộ ngẩng đầu nhung khỏi áng cỏ sương, chăm chăm nhìn tôi lừ lừ trôi trên một mũi đò. Hươu vểnh tai, nhìn tôi không chớp mắt mà như hỏi tôi bằng cái tiếng nói riêng của con  vật lành : "Hỡi ông khách Sông Đà, có phải ông cũng vừa nghe thấy một tiếng còi sương?". Đàn cá dầm xanh  quẫy vọt lên mặt sông bụng trắng như bạc rơi thoi. Tiếng cá đập nước sông đuổi mất đàn hươu vụt biến.  Thuyền tôi trôi trên "Dải Sông Đà bọt nước lênh bênh - Bao nhiêu cảnh bấy nhiêu tình" của "một người tình  nhân chưa quen biết" (Tản Đà), Dòng sông quãng này lững lờ như nhớ thương những hòn đá thác xa xôi để lại trên thượng nguồn Tây Bắc. Và con sông như đang lắng nghe những giọng nói êm êm của người xuôi, và  con sông đang trôi những con đò mình nở chạy buồm vải nó khác hẳn những con đò đuôi én thắt mình dây cổ điển trên dòng trên.  

(Ngữ văn 12, tập 1, NXB Giáo dục Việt Nam, tr 191 – 192) 

    Cảm nhận vẻ đẹp của hình tượng Sông Đà trong đoạn trích trên; từ đó, liên hệ với hình ảnh Sông Đà ở quãng  đá bờ sông dựng vách thành để rút ra nhận xét về cách cảm nhận thiên nhiên của nhà văn Nguyễn Tuân.

2 

Từ nội dung đoạn trích ở phần Đọc – hiểu, hãy viết một đoạn văn (khoảng 200  chữ) trình bày suy nghĩ của anh/chị về giá trị của những thay đổi mới mẻ trong cuộc sống.

Thông điệp từ hai câu thơ những căn nhà tự nguyện chìm vào đất/ tạo dựng các tầng trời có ý  nghĩa như thế nào với anh/chị?  

Hai câu thơ sau giúp anh chị hiểu gì về mối quan hệ giữa quá khứ và hiện tại:

nền cũ thành bệ phóng

kỷ niệm thành sức bay

Đọc văn bản sau và trả lời câu hỏi: 

            Những căn nhà ấy 

Đâu rồi 

những căn nhà 

những căn nhà bồng bế tuổi thơ tôi  

những vách cột tay tôi men lẫm chẫm! 

không gian rộng 

trống trơn 

những căn nhà tự nguyện chìm vào đất  

tạo dựng các tầng trời 

giục ý nghĩ trong đầu người cất cánh  

Trên nền xưa 

say khoảng rộng, chân đi thành cánh vỗ 

tầng thấp, tầng cao 

tôi say uống mùi hương thân thuộc  

của những căn nhà tự chìm vào đất 

nền cũ thành bệ phóng 

kỷ niệm thành sức bay 

tôi phồng ngực uống mùi hương ký ức  

để bay vào tương lai. 

                                                                  29-6-2014 

(Vũ Quần Phương, Phía ngoài kia là rừng, NXB hội nhà văn Việt Nam, tr 33 - 34) 

1 

Xác định phương thức biểu đạt chính của bài thơ. 

Đọc đoạn thơ dưới đây: 

Những đường Việt Bắc của ta 

Ðêm đêm rầm rập như là đất rung 

Quân đi điệp điệp trùng trùng 

Ánh sao đầu súng bạn cùng mũ nan 

Dân công đỏ đuốc từng đoàn 

Bước chân nát đá, muôn tàn lửa bay. 

Nghìn đêm thăm thẳm sương dày 

Ðèn pha bật sáng như ngày mai lên. 

Tin vui chiến thắng trăm miền 

Hoà Bình, Tây Bắc, Ðiện Biên vui về 

Vui từ Ðồng Tháp, An Khê 

Vui lên Việt Bắc, đèo De, núi Hồng. 

(Trích Việt Bắc - Tố Hữu) 

Cảm nhận của anh/chị về đoạn thơ trên. Từ đó nhận xét về khuynh hướng sử thi và cảm hứng lãng mạn được  thể hiện trong đoạn thơ.

Từ nội dung đoạn trích ở phần Đọc hiểu, anh chị hãy viết 1 đoạn văn khoảng 200  chữ, trình bày về ý nghĩa của việc dốc hết tình yêu cho việc mình làm. 

Anh/chị có đồng ý với quan niệm Chỉ khi ta tìm hiểu sâu về nghề, biết rõ về nó, mới thấy hay,  thấy thích, từ đó mà sinh yêu nghề, yêu việc mình làm không? Vì sao? 

Việc tác giả dẫn Yu Pang Lin cùng câu nói của ông có tác dụng như thế nào?

Vì sao tác giả cho rằng không nghề nào mà không có điểm hay, có điều lý thú?