Quan sát hình 21.3, dựa vào đoạn tư liệu 21.5 - trang 93, 94 trong SGK Lịch sử và Địa lí 7 (bộ CTST) và hoàn thành các nội dung:

- Trình bày những diễn biến cơ bản về chính trị của vùng đất phía Nam từ đầu thế kỉ X đến đầu thế kỉ XVI.

- Nêu những điểm khác biệt căn bản về tình hình phát triển của vùng đất Nam Bộ từ thế kỉ X đến đầu thế kỉ XVI so với giai đoạn trước đó (từ thế kỉ I đến thế kỉ VII). Vì sao lại có sự khác biệt này?

Yêu cầu số 1: diễn biến chính trị của vùng đất phía Nam

- Ở khu vực Nam Trung Bộ:

+ Đầu thế kỉ X đến thế kỉ XVI, trên vùng đất thuộc vương quốc Chăm-Pa, chiến tranh thường xuyên xảy ra giữa Chăm-pa, Cam-pu-chia, Đại Việt.

+ Đầu thế kỉ XVI, lãnh thổ Cham-pa chỉ còn từ phía nam đèo Cả đến sông Dinh (Bình Thuận).

- Ở khu vực Nam Bộ:

+ Thế kỉ VII, vương quốc Phù Nam bị Chân Lạp xâm chiếm, vùng đất Nam Bộ thuộc quyền cai quản triều đình Chân Lạp.

+ Vào thời kì Ăng-Co, triều đình Cam-pu-chia chỉ tập trung phát triển vương quốc ở khu vực Biển Hồ, vùng đất Nam Bộ bị bỏ hoang từ đó.

+ Thế kỉ X - XV, vùng Nam Bộ Việt Nam ngày nay gần như không có dấu chân người.

+ Cuối thế kỉ XVI, nhiều nhóm người Việt tới khai phá vùng đất Nam Bộ.

Yêu cầu số 2:

- Sự khác biệt:

+ Từ thế kỉ I – VII: vùng đất Nam Bộ đặt dưới sự cai trị của vương quốc Phù Nam. Trong các thế kỉ III – V, Phù Nam là đế quốc hùng mạnh nhất khu vực Đông Nam Á.

+ Từ thế kỉ X – XVI: Trên danh nghĩa vùng đất Nam Bộ đặt dưới sự cai trị của nước Chân Lạp (Campuchia). Tuy nhiên, trên thực tế, triều đình Ăng-co hầu như không thể quản lí được vùng đất này. Đất đai bị bỏ hoang, dân cư thưa thớt.

- Nguyên nhân của sự khác biệt:

+ Tình trạng biển lấn, xâm nhập mặn diễn ra mạnh mẽ khiến nhiều vùng đất đai bị ngập úng, khó canh tác

+ Triều đình Chân Lạp khó quản lí và kiểm soát vùng đất Nam Bộ (do người Khơ-me có tập quán canh tác ở những vùng đất đai cao; triều đình Chân Lạp thường xuyên phải đối phó với các cuộc tấn công từ bên ngoài,…)

+ Sự dịch chuyển của tuyến đường thương mại quốc tế khiến cho vùng đất Nam Bộ mất đi vị trí trung tâm