Bằng kiến thức đã học, hãy hoàn thành sơ đồ dưới đây với nội dung về vai trò của các nhân tố trong hình thành đất.
Nhân tố |
Vai trò |
1. Đá mẹ |
- Là nguồn cung cất vật chất vô cơ cho đất quyết định thành phần khoáng vật, ảnh hưởng đến màu sắc và tính chất của đất. |
2. Khí hậu |
- Tác động tới quá trình hình thành đất bằng lượng mưa và nhiệt độ. Lượng mưa quyết định mức độ rửa trôi, nhiệt độ thúc đẩy quá trình hòa tan và tích tụ chất hữu cơ. |
3. Sinh vật |
- Đóng vai trò quan trọng trong việc hình thành đất, góp phần tích tụ, phân hủy và biến đổi chất hữu cơ, tổng hợp chất hữu cơ từ những chất vô cơ,… |
4. Địa hình |
- Ảnh hưởng tới độ dày của tầng đất và độ phì của đất. |
5. Thời gian |
- Trong cùng điều kiện hình thành như nhau, nơi có thời gian hình thành lâu hơn sẽ có tầng đất dày hơn. |
6. Con người |
- Hoạt động nông, lâm nghiệp,… của con người có thể làm biến đổi tính chất đất. |
Gói VIP thi online tại VietJack (chỉ 400k/1 năm học), luyện tập gần 1 triệu câu hỏi có đáp án chi tiết
Dựa vào hình 19.4 trong SGK Lịch sử và Địa lí 6 - Bộ sách Chân trời sáng tạo trang 180, em hãy:
Kể tên các nhóm đất điển hình trên thế giới.
Dựa vào hình 19.4 trong SGK Lịch sử và Địa lí 6 - Bộ sách Chân trời sáng tạo trang 180, em hãy:
Cho biết nhóm đất: pốtdôn, đỏ vàng nhiệt đới, hoang mạc và bán hoang mạc phân bố ở các khu vực nào trên thế giới.
Tầng đất nào sau đây chứa chất mùn, tơi xốp, giàu chất dinh dưỡng?
Nhân tố nào giữ vai trò quyết định thành phần khoáng vật, ảnh hưởng đến màu sắc và tính chất của đất?
Chất vô cơ |
Chất hữu cơ |
Đất |
Độ phì |
Đá mẹ |
1 …………… là lớp vật chất mỏng, tơi xốp bao phủ trên bề mặt các lục địa và đảo, được đặc trưng bởi độ phì.
2 …………… là khả năng cung cấp nước, nhiệt, khí và các chất dinh dưỡng giúp cho thực vật sinh trưởng, phát triển.
3 …………… chiếm phần lớn trọng lượng của đất, gồm các hạt cát, hạt sét,
4 …………… chiếm tỉ lệ nhỏ nhất trong cơ cấu thành phần chính của đất, nhưng là thành phần quan trọng nhất của đất.
5 …………… là nguồn cung cấp vật chất vô cơ cho đất, quyết định thành phần khoáng vật, ảnh hưởng đến màu sắc và tính chất của đấtTrong các thành phần chính của đất, thành phần nào sau đây có tỉ lệ cao nhất?
Quan sát sơ đồ dưới đây và hoàn thành các nội dung. Giải thích vì sao em chọn nhân tố đó
Quan sát sơ đồ dưới đây và hoàn thành các nội dung.
Tô màu vào nhân tố hình thành đất mà em cho là quan trọng nhất.
I. Lớp đất, các thành phần chính của đất và tầng đất
1. Lớp đất
- Khái niệm: Là lớp vật chất mỏng, tơi xốp bao phủ trên bề mặt các lục địa và đảo, được đặc trưng bởi độ phì.
- Độ phì là khả năng cung cấp nước, không khí, nhiệt và các chất dinh dưỡng cho thực vật sinh trưởng và phát triển.
2. Các thành phần chính của đất
- Lớp đất trên các lục địa bao gồm các thành phần là chất vô cơ, chất hữu cơ, nước, không khí.
- Chất vô cơ chiếm phần lớn trọng lượng của đất bao gồm các hạt cát, hạt sét...
- Chất hữu cơ chỉ chiếm một tỉ lệ nhỏ nhưng là phần quan trọng nhất của đất.
- Nước và không khí tồn tại giữa các khe hở của đất, giúp cho sinh vật sinh trưởng và phát triển.
3. Các tầng đất
- Các tầng: Tầng hữu cơ, tầng đá mặt, tầng tích tụ và tầng đá mẹ.
- Đặc điểm của các tầng
+ Tầng hữu cơ: Là tầng trên cùng, bao gồm các tàn tích hữu cơ (cành khô, lá mục,..) đang bị phân giải.
+ Tầng đất mặt: Được hình thành do vi sinh vật phân giải các chất hữu cơ tạo nên chất mún, thường tơi xốp, chứa nhiều chất dinh dưỡng.
+ Tầng tích tụ: Được hình thành do các vật chất bị hoà tan và tích tụ lại từ các tầng đất phía trên xuống.
+ Tầng đá mẹ: Là nơi chứa các sản phẩm phong hoá bị biến đổi để hình thành đất.
II. Các nhân tố hình thành đất
- Các nhân tố ảnh hưởng đến quá trình hình thành đất: Đá mẹ, khí hậu, sinh vật, địa hình và thời gian.
- Đá mẹ là nguồn cung cất vật chất vô cơ cho đất quyết định thành phần khoáng vật, ảnh hưởng đến màu sắc và tính chất của đất.
- Khí hậu tác động tới quá trình hình thành đất bằng lượng mưa và nhiệt độ. Lượng mưa quyết định mức độ rửa trôi, nhiệt độ thúc đẩy quá trình hòa tan và tích tụ chất hữu cơ.
- Sinh vật đóng vai trò quan trọng trong việc hình thành đất, góp phần tích tụ, phân hủy và biến đổi chất hữu cơ, tổng hợp chất hữu cơ từ những chất vô cơ,…
III. Một số nhóm đất điển hình trên thế giới
- Lớp đất trên Trái Đất rất đa dạng.
- Chia thành các nhóm đất dựa vào: Quá trình, nhân tố hình thành và tính chất của đất.
- Một số nhóm đất chính: Đất đen thảo nguyên ôn đới, đất pốtdôn, đất đỏ vàng nhiệt đới, đất xám hoang mạc và bán hoang mạc.
- Các nhóm đất có sự khác nhau rất lớn về màu sắc, thành phần, bề dày và độ xốp.