Nhân vật lịch sử nào được đề cập đến trong câu đố dân gian sau:

“Dâng vua những bản điều trần

Mong cho nước mạnh, muôn dân được giàu

Triều đình thủ cựu hay đâu

Làm cho điêu đứng, thảm sầu nước non?”

I. Tình hình Việt Nam nửa cuối thế kỷ XIX

Vào cuối thế kỉ XIX, đất nước đang lâm vào tình trạng khủng hoảng nghiêm trọng trên tất cả các lĩnh vực.

- Chính trị: Thi hành chính sách nội trị, ngoại giao lỗi thời lạc hậu.

- Kinh tế: Nông nghiệp, thủ công nghiệp và thương nghiệp đình trệ, tài chính cạn kiệt.

- Xã hội: Đời sống nhân dân cực khổ. Mâu thuẫn giai cấp và mâu thuẫn dân tộc ngày càng gay gắt.

$\to$ Trong bối cảnh đó, các trào lưu cải cách duy tân đã ra đời.

II. Những đề nghị cải cách ở Việt Nam nửa cuối thế kỷ XIX

1. Mục đích: Nhằm tạo ra thực lực cho đất nước, chống lại bọn xâm lược.

2. Những đề nghị cải cách

+ Trần Đình Túc và Nguyễn Huy Tế (1868): xin mở cửa biển Trà Lí (Nam Định).

+ Đinh Văn Điền (1868) xin đẩy mạnh việc khai khẩn đất hoang và khai mỏ, phát triển buôn bán, chấn chỉnh quốc phòng.

+ Nguyễn Trường Tộ (1863 - 1871): đề nghị chấn chỉnh bộ máy quan lại. phát triển công, thương nghiệp và tài chính, chỉnh đốn võ bị, mở rộng ngoại giao, cải tổ giáo dục.

Nguyễn Trường Tộ (1863 - 1871)

+ Nguyễn Lộ Trạch (1877 - 1882): đề nghị chấn hưng dân khí, khai thông dân trí, bảo vệ đất nước.

III. Kết cục của các đề nghị cải cách

Kết cục: Các cuộc cải cách đều không thực hiện được.

Ý nghĩa:

+ Tấn công vào hệ tư tưởng bảo thủ của triều đình.

+ Thể hiện trình độ nhận thức, thức thời của người Việt Nam lúc bấy giờ

+ Chuẩn bị cho sự ra đời của trào lưu Duy Tân đầu XX ở Việt Nam.

Hạn chế:

+ Đề nghị cải cách mag tính chất lẻ tẻ, rời rạc.

+ Chưa đụng chạm tới vấn đề cơ bản của thời đại : mâu thuẫn nhân dân ta với thực dân Pháp, nông dân với địa chủ phong kiến.

+ Triều đình bảo thủ, không chấp nhận thay đổi..