Gợi ý: Cuốn số lưu niệm là một sản phẩm số mà các em sẽ phải làm từ các bước ban đầu là lên kế hoạch, thu thập nội dung, tạo nội dung, ghi lại thành tập lưu trữ trong máy tính, chỉnh sửa, ... đến bước cuối cùng là in ra sản phẩm. Em hãy ôn lại nội dung trong Hoạt động đọc ở trang 48 SGK để biết các chức năng của phần mềm soạn thảo. Từ đó sẽ tìm thấy các chức năng cần sử dụng để tạo nội dung cho cuốn sổ lưu niệm.

Trả lời:

Em cần sử dụng những chức năng sau của phần mềm soạn thảo để tạo nội dung cho cuốn sổ lưu niệm:

- Soạn thảo văn bản.

- Chèn hình ảnh và chỉnh sửa hình ảnh.

- Bảng biểu.

- Tạo chữ nghệ thuật.

Gợi ý: Tuỳ vào nội dung và mục đích sử dụng của mỗi loại văn bản để lựa chọn hướng trang phù hợp. Các phần mềm soạn thảo văn bản thường sử dụng hai loại hướng trang là hướng trang đứng và hướng trang ngang. Thông thường các văn bản có nội dung và phong cách nghiêm túc, trang trong thường sử dụng hướng trang đứng. Tuy nhiên ở một số trường hợp, khi nội dung văn bản có chứa các bảng biểu gồm nhiều cột thì lại có thể sử dụng hướng trang ngang để hiển thị được đầy đủ nội dung cho người đọc dễ theo dõi. Các văn bản mà nội dung mang tính giải trí, nghệ thuật, ... với phong cách tự do thì tuỳ theo người tạo có thể chọn bất cứ loại hướng trang nào.

Trả lời:

- Đơn xin nghỉ học: sử dụng hướng trang đứng.

- Báo cáo tổng kết năm học của lớp: sử dụng hướng trang đứng hoặc trang ngang.

- Sổ lưu niệm của lớp: sử dụng hướng trang đứng.

- Sách ảnh chứa ảnh phong cảnh: hướng trang ngang.

Gợi ý: Lục bát là thể thơ phổ biến trong kho tàng văn hoá dân gian Việt Nam. Một cặp câu thơ cơ bản gồm có một câu 6 tiếng, một câu 8 tiếng xen kẽ để phối vần với nhau. Em nên lựa chọn loại căn lề nào có thể tạo được sự cân đối trong bố cục của các câu thơ để trình bày nội dung.

Trả lời:

Các cặp câu thơ lục bát gồm có một câu 6 tiếng, một câu 8 tiếng xen kẽ để phối vần với nhau. Để có sự cân đối trong bố cục của thể thơ lục bát, em nên lựa chọn căn lề giữa cho đoạn văn bản.

Hướng dẫn:

Bước 1. Soạn thảo nội dung Đơn xin nghỉ học như Hình 11.1 (một số dòng văn bản nền dùng chữ hoa để nhấn mạnh).

Hình 11.1

Bước 2. Đơn xin nghỉ học là văn bản có nội dung nghiêm túc, trang trọng, em nên sử dụng hướng trang đứng. Nháy chuột chọn Page Layout/Page Setup để mở hộp thoại Page Setup. Trong hộp thoại Page Setup chọn Mardins/Portrait.

Bước 3. Định dạng phông chữ, dãn dòng, căn lề, ... cho các dòng trong văn bản theo ý của em nhưng phải đảm bảo cách trình bày Đơn xin nghỉ học theo đúng quy định mà em đã học ở Tiểu học. Hình 11.2 là kết quả của một phương án định dạng.

Hình 11.2

Trả lời:

Các em làm theo hướng dẫn ở trên để hoàn thành Đơn xin nghỉ học.

Căn cứ vào kết quả làm việc nhóm và sơ đồ tư duy ghi lại nội dung cuốn sổ lưu niệm, em và các bạn phân công nhau viết và soạn thảo các bài viết để đưa vào nội dung cuốn sổ.

Em có thể tham khảo một số gợi ý sau:

- Bài viết cảm nghĩ về giáo viên chủ nhiệm, về giáo viên bộ môn, về bạn cùng bàn, về bạn thân, về ngày đầu đến trường, về một kỉ niệm cụ thể, ...

- Bài viết giới thiệu về chuyến tham quan của lớp.

- Bài viết giới thiệu về Hội khoẻ Phù Đồng của trường mà lớp tham gia.

- Bài viết giới thiệu về trận thi đấu giữa đội tuyển bóng đá của lớp mình với lớp khác.

- Bài viết giới thiệu về một dự án mà lớp thực hiện.

Hình ảnh là một phần quan trọng, bổ sung rất hiệu quả cho nội dung của cuốn số lưu niệm. Trong cuốn số lưu niệm em có thể dùng hình ảnh trong các nội dung sau:

- Ảnh chân dung của các bạn trong lớp, của giáo viên.

- Ảnh tập thể cả lớp. Ảnh từng tổ trong lớp.

- Ảnh chụp trong các hoạt động, sự kiện của lớp (đi tham quan, thi đấu thể thao, ...).

Trong chương trình Tin học lớp 4, lớp 5 em đã biết cách chèn một hình ảnh vào tệp văn bản bằng cách chọn Insert/Pictures.

Sau khi chèn ảnh vào tệp văn bản, em có thể dùng một số công cụ để chỉnh sửa kích thước, vị trí, cách xuất hiện, … thêm khung, thêm đường viên, thêm hiệu ứng cho ảnh để cuốn sổ lưu niệm được trình bày đẹp và sinh động hơn.

- Nháy chuột vào ảnh để chọn, ảnh sẽ được bao quanh bởi một khung có 8 ô vuông nhỏ.

Di chuyển con trỏ chuột vào ảnh, con trỏ chuột sẽ có thêm mũi tên 4 chiều để em có thể di chuyển ảnh đến vị trí bất kì. Di chuyển con trỏ chuột vào các ô vuông nhỏ, con trỏ chuột sẽ chuyển thành mũi tên hai chiều để em có thể thay đổi kích thước ảnh.

- Nháy chuột vào ảnh để chọn ảnh, bên phải ảnh sẽ xuất hiện một biểu tượng hình vuông, nháy chuột chọn biểu tượng này để mở hộp thoại Layout Options (Hình 11.3). Trong hộp thoại Layout Options em có thể chọn cách xuất hiện của ảnh: nằm trên dòng văn bản như các kí tự, nằm giữa các dòng văn bản, ...

- Nháy chuột vào ảnh để chọn ảnh, trên thanh công cụ sẽ xuất hiện nhóm thẻ Picture Tools. Trong nhóm thẻ này em có thể sử dụng nhiều công cụ để tạo hiệu ứng cho ảnh. Ví dụ trong nhóm Picture Styles (Hình 11.4) em chọn một kiểu khung cho ảnh.

Em sẽ được kết quả như sau:

Sổ lưu niệm là một cuốn sổ chứa thông tin, kỉ niệm, ... của riêng tập thể lớp. Tuỳ theo ý định thiết kế mà em có thể chọn một trong hai kiểu định dạng trang là trang đứng hoặc trang ngang.

Sổ lưu niệm là một sản phẩm nhóm, được kết hợp lại từ rất nhiều tệp của các thành viên trong lớp. Vì vậy việc lưu trữ tập thế nào cho khoa học để dễ dàng sử dụng, tìm kiếm là rất quan trọng. Các em nên thảo luận với nhau để đưa ra cách đặt tên tệp, vị trí lưu tệp, ... một cách thống nhất.