5.1. Lập bảng hệ thống về cơ sở hình thành của các nền văn minh cổ trên đất nước Việt Nam.
5.2. Căn cứ vào kết quả của Bài tập phần 5.1, hãy chỉ ra những điểm giống và khác nhau về cơ sở hình thành của các nền văn minh ấy.
Phần 5.1: Hệ thống: cơ sở hình thành của các nền văn minh cổ trên đất nước Việt Nam
Cơ sở |
Văn minh Văn Lang - Âu Lạc |
Văn minh Chăm-pa |
Văn minh Phù Nam |
Điều kiện tự nhiên |
- Hình thành trên lưu vực các dòng sông như sông Hồng, sông Mã, sông Cả,... |
- Hình thành, tồn tại và phát triển trên địa bàn các tỉnh miền Trung và một phần cao nguyên Trường Sơn. |
- Hình thành ở vùng vùng hạ lưu sông Mê Công |
Xã hội |
- Cội nguồn từ văn hoá Phùng Nguyên, phát triển rực rỡ trong thời kì văn hoá Đông Sơn. - Cư dân Việt cổ sống thành từng làng |
- Cội nguồn từ văn hóa Sa Huỳnh. - Cơ cấu xã hội dạng lãnh địa / liên minh cụm làng - Có một số nhóm người khác cùng với cư dân Sa Huỳnh xây dựng nền văn minh |
- Có cội nguồn từ nền văn hoá tiền Óc Eo. - Cấu trúc làng nông - chài - thương nghiệp hình thành. - Người bản địa và cư dân Nam Đảo di cư đến, cùng xây dựng và phát triển văn minh. |
Ảnh hưởng của văn minh Ấn Độ |
|
- Sớm tiếp xúc với văn minh Ấn Độ |
- Sớm tiếp xúc với văn minh Ấn Độ |
Phần 5.2: So sánh cơ sở hình thành của các nền văn minh cổ trên đất nước Việt Nam
|
|
Văn minh Văn Lang - Âu Lạc |
Văn minh Chăm-pa |
Văn minh Phù Nam |
Giống |
Điều kiện tự nhiên |
- Hình thành và phát triển gắn với điều kiện tự nhiên tại lưu vực của những con sông lớn, như: sông Hồng, sông Cả, sông Mã…; sông Thu Bồn và sông Mê Công… |
||
Cơ sở xã hội |
- Làng là tổ chức xã hội phổ biến - Cư dân bản địa là những người đóng góp chủ yếu trong quá trình xây dựng nền văn minh của họ. |
|||
Khác |
Địa bàn |
- Khu vực Bắc Bộ và Bắc Trung bộ của Việt Nam hiện nay |
- Khu vực Nam Trung Bộ và một phần cao nguyên Trường Sơn của Việt Nam hiện nay |
- Khu vực Nam Bộ của Việt Nam hiện nay |
Đời sống kinh tế |
- Hoạt động kinh tế chủ yếu là nông nghiệp, thủ công nghiệp. - Thương mại đường biển kém phát triển hơn so với Chăm-pa và Phù Nam |
- Bên cạnh nghề nông trồng lúa nước và sản xuất thủ công nghiệp; các hoạt động khai thác lâm sản và thương mại đường biển rất phát triển |
- Thương mại đường biển rất phát triển, cảng Óc Eo là trung tâm thương mại sầm uất |
|
Cơ sở Xã hội |
- Người Việt cổ đóng vai trò chủ yếu trong quá trình xây dựng nền văn minh |
- Người Sa Huỳnh đóng vai trò chủ yếu trong quá trình xây dựng nền văn minh |
- Người bản địa và người Nam Đảo (di cư đến) cùng xây dựng và phát triển văn minh |
|
Cơ sở Văn hóa |
- Hầu như không có sự ảnh hưởng của văn minh Ấn Độ. |
- Sớm có sự tiếp xúc và chịu ảnh hưởng từ văn minh Ấn Độ. |
Gói VIP thi online tại VietJack (chỉ 400k/1 năm học), luyện tập gần 1 triệu câu hỏi có đáp án chi tiết
Nội dung nào sau đây phản ánh đúng đặc điểm của Vương quốc Phù Nam?
Hãy xác định chỉ một ý trả lời đúng cho các câu hỏi từ 1 đến 19 dưới đây:
Văn minh Văn Lang - Âu Lạc được phát triển trên cơ sở của nền văn hoá nào?
Nội dung nào sau đây là biểu hiện cho sự phát triển kinh tế của cư dân Văn Lang - Âu Lạc?
7.1. Khai thác tư liệu sau giúp em nhận thức được điều gì về nền văn minh Văn Lang - Âu Lạc? Hãy lấy dẫn chứng từ tư liệu chứng minh cho điều em nhận thức được.
TƯ LIỆU. Nền văn minh của người Việt cổ với biểu tượng trống đồng Đông Sơn thực chất là một nền văn minh nông nghiệp trồng lúa nước dựa trên nền tảng cộng đồng xóm làng và một cơ cấu chính trị nhà nước phôi thai; không những đã vươn tới một trình độ phát triển khá cao, mà còn xác lập lối sống Việt Nam, truyền thống Việt Nam, đặt cơ sở vững chắc cho toàn bộ sự tồn tại và phát triển của quốc gia - dân tộc sau đó.
(Theo Phan Huy Lê (Chủ biên), Lịch sử Việt Nam, Tập I, NXB Giáo dục Việt Nam, 2012, tr. 173)
7. 2. Trình bày quan điểm của em về nhận định sau: Ba nền văn minh cổ trên đất nước Việt Nam có quan hệ mật thiết, lâu dài với nhau tạo nên đặc trưng truyền thống văn hoá Việt Nam: thống nhất trong đa dạng.
Tổ chức Nhà nước thời Văn Lang - Âu Lạc theo thứ tự từ trung ương xuống địa phương là
Hãy thống kê một số thành tựu tiêu biểu của các nền văn minh cổ trên đất nước Việt Nam theo gợi ý sau:
Thành tựu trên các lĩnh vực |
Văn minh Văn Lang - Âu Lạc |
Văn minh Chăm-pa |
Văn minh Phù Nam |
Sự ra đời nhà nước |
? |
? |
? |
Hoạt động kinh tế |
? |
? |
? |
Đời sống vật chất |
? |
? |
? |
Đời sống tinh thần |
? |
? |
? |
Công trình nào sau đây là thành tựu tiêu biểu của văn minh Chăm-pa?
Nội dung nào sau đây không phải là điều kiện tự nhiên thuận lợi để hình thành văn minh Văn Lang - Âu Lạc?
Loại hình tôn giáo nào đã xuất hiện trong đời sống tâm linh của cư dân Phù Nam?
Bài 11: Một số nền văn minh cổ đại trên đất nước Việt Nam