Ví dụ về cảm ứng ở sinh vật: Khi tham gia giao thông, nhìn thấy tín hiệu đèn đỏ thì người tham gia giao thông dừng xe lại.

a) Tên kích thích và phản ứng của cơ thể đối với kích thích: Tên kích thích là đèn giao thông chuyển màu đỏ, phản ứng của cơ thể là dừng xe lại.

b) Cảm ứng này có ý nghĩa: Phản ứng dừng lại khi gặp đèn đỏ của người tham gia giao thông giúp người tham gia giao thông thực hiện đúng luật an toàn giao thông, bảo vệ được tính mạng của bản thân và những người khác.

Cảm ứng có vai trò quan trọng đối với cơ thể vì: Nhờ có cảm ứng mà sinh vật trả lời được các kích thích từ môi trường, giúp sinh vật tồn tại, phát triển thích nghi với sự thay đổi của môi trường luôn biến đổi trong một giới hạn nhất định.

Ví dụ thể hiện vai trò của cảm ứng: Nếu đặt cây cạnh cửa sổ, ngọn cây sẽ mọc vươn ra về phía ngoài cửa sổ, giúp cây có thể hấp thu được ánh sáng để tiến hành quang hợp. Nếu không có hoạt động cảm ứng này thì cây không có ánh sáng để quang hợp dẫn đến cây còi cọc dần và chết.

Từ hình 27.2, 27.3 (SGK) cho thấy hình thức cảm ứng ở:

Cây cà chua là: hướng sáng. Hình thức cảm ứng này có vai trò giúp cây cà chua thu nhận được đủ ánh sáng để tiến hành quang hợp, tạo chất hữu cơ.

Cây bí xanh là: hướng tiếp xúc. Hình thức cảm ứng này có vai trò giúp cây bí xanh có thể leo được lên giàn để sinh trưởng và phát triển tốt hơn.

Cây hoa hướng dương có tên gọi như vậy là vì loài hoa này luôn hướng về phía mặt trời cũng như có hình dạng rất giống mặt trời.

- Chuẩn bị: 2 cây mướp con, 2 thùng xốp, cành cây.

- Tiến hành: Trồng 2 cây mướp vào 2 thùng xốp, với các điều kiện như nhau. Cắm 1 cành cây cách khoảng 1 gang tay vào 1 trong hai thùng. Tiếp tục chăm sóc và quan sát sự phát triển của 2 cây mướp sau 15 ngày.

- Kết quả và giải thích kết quả: Cây ở thùng được cắm cành cây sẽ quấn lên cành cây, do cây có hướng tiếp xúc.

Các loại cây trồng cần có giàn ở gia đình hoặc địa phương em: cây mướp, cây su su, cây bầu, cây đậu đũa, cây dưa chuột,…

Một số ứng dụng cảm ứng ở thực vật trong thực tiễn: Ứng dụng tính hướng tiếp xúc để làm giàn khi trồng cây thân leo, ứng dụng tính hướng sáng để trồng các loài cây ưa sáng mạnh ở nơi quang đãng và các loài cây ưa bóng trồng dưới tán cây khác.

Một số biện pháp tăng năng suất cây trồng dựa trên hiểu biết về các hình thức cảm ứng ở thực vật: Ứng dụng tính hướng sáng để trồng đan xen giữa cây ưa sáng và cây ưa bóng nhằm tận dụng diện tích đất trồng và thu được hiệu quả kinh tế cao. Ứng dụng tính hướng tiếp xúc để làm giàn cho cây bí xanh giúp sinh trưởng nhanh, cho nhiều quả.

Đáp án đúng là: D

Cảm ứng ở thực vật thường khó nhận thấy, diễn ra chậm và biểu hiện bằng sự thay đổi hình thái hoặc sự vận động các cơ quan.

Đáp án đúng là: C

Những cây cần làm giàn khi trồng thường là những cây thân leo, có tính hướng tiếp xúc như: cây dưa chuột, cây mướp đắng, cây nho.

Đáp án đúng là: A

Vận dụng hiểu biết về tính hướng sáng của thực vật để trồng cây ngô xen với cây đỗ đen.

B – Làm giàn cho cây hoa thiên lí là vận dụng tính hướng tiếp xúc của thực vật.

C – Đào hố bón phân cho cây là vận dụng tính hướng hóa của thực vật.

D – Làm luống trồng cây khoai lang là vận dụng hiểu biết về tính hướng đất và tránh ánh sáng của rễ.

Đáp án đúng là: C

- Vận dụng hiểu biết về tính hướng hóa của thực vật là: Một số loài cây cần bón phân sát bề mặt đất, còn một số loài cây khác khi bón phân cần đào hố ở sâu dưới đất.