Văn bản Tinh thần yêu nước của nhân dân ta của Chủ tịch Hồ Chí Minh được viết trong bối cảnh nào? (Gợi ý: xem chú thích trong SGK Ngữ văn 7, tập hai, trang 37)

Khi đọc văn bản nghị luận xã hội, các em cần chú ý:

- Văn bản viết về vấn đề gì của đời sống xã hội?

- Nhan đề văn bản có liên quan đến vấn đề ấy như thế nào?

- Mục đích của văn bản là gì?

- Các ý kiến, lí lẽ và bằng chứng phục vụ cho mục đích của văn bản như thế nào?

Tìm hiểu thêm các tư liệu về Chủ tịch Hồ Chí Minh và giai đoạn chống thực dân Pháp (1946 – 1954) của nhân dân ta để hiểu hơn hoàn cảnh ra đời, mục đích, ý nghĩa của văn bản.

Phần (1) giới thiệu vấn đề: Dân ta có một lòng nồng nàn yêu nước.

Tác dụng: để chứng minh cho lời khẳng định ở phần mở bài, làm tăng sức hấp dẫn thuyết phục người đọc/ người nghe.

Lí lẽ: Lịch sử có nhiều cuộc kháng chiến vĩ đại chứng tỏ tinh thần yêu nước của nhân dân; Đồng bào ngày nay cũng rất yêu nước.

Bằng chứng: Bà Trưng, bà Triệu, Trần Hưng Đạo, Quang Trung…; Các cụ già, em nhỏ, dân miền ngược miền xuôi…ai cũng yêu nước ghét giặc…. Bộ đội bám giặc, hậu phương nhịn đói để phần tiền tuyến; công nhân tăng gia sản xuất…

Nội dung chính của phần (3) là giải thích rõ khái niệm và kêu gọi mọi người tuyên truyền, hành động yêu nước.

Văn bản Tinh thần yêu nước của nhân dân ta viết về lòng yêu nước của nhân dân.

Câu văn ở phần (1) khái quát được nội dung vấn đề nghị luận trong văn bản: Dân ta có một lòng nồng nàn yêu nước.

Nội dung chính của phần (1): giới thiệu vấn đề: dân ta có một lòng nồng nàn yêu nước.

Nội dung chính của phần (2): làm rõ vấn đề qua các luận cứ và luận chứng.

Nội dung chính của phần (3): khái quát lại vấn đề và kêu gọi mọi người hành động

Các dẫn chứng trong phần này được sắp xếp theo trình tự: từ xa xưa đến gần (Bà Trưng- Bà Triệu- Lê Lợi - Quang Trung..), từ cao xuống thấp (cụ già- em nhỏ)…

Mô hình liệt kê đã giúp tác giả khái quát được lòng yêu nước ghét giặc của tất cả các đối tượng, các ngành nghề, lĩnh vực, từ xưa đến nay, từ xa tới gần, cao xuống thấp.

- Mục đích của văn bản: khẳng định truyền thống yêu nước của nhân dân, mong muốn mọi người kêu gọi và phát huy hơn nữa truyền thống ấy. 

- Các lí lẽ và bằng chứng đã làm sáng tỏ cho mục đích: đưa ra những biểu hiện, bằng chứng cụ thể, tiêu biểu xác thực khiến người đọc người nghe tin tưởng qua đó mục đích dễ dàng đạt được.

- Lựa chọn vấn đề: Có tính thời sự và ý nghĩa

- Bố cục bài viết: đảm bảo 3 phần, mở bài thân bài và kết bài.

- Lựa chọn và nêu bằng chứng: lựa chọn bằng chứng tiêu biểu, xác thực và nhiều người biết đến.

- Diễn đạt: lời văn ngắn gọn, rõ ràng, mạch lạc.