Vẻ đẹp nội dung: Tiếng gà trưa đã gọi về những kỉ niệm đẹp đẽ của tuổi thơ và tình bà cháu. Tình cảm gia đình đã làm sâu sắc thêm tình quê hương đất nước. 

Trong phần (1) của văn bản Vẻ đẹp của bài thơ “Tiếng gà trưa”, yếu tố được chú ý đến là âm thanh tiếng gà.

Theo tác giả, ẩn dụ chuyển đổi cảm giác là hình thức tu từ dựa trên các đặc tính riêng biệt của sự vật nhất định. Được nhận biết bằng một giác quan tuy nhiên lại được đặc tả bằng câu từ cho các gian quan khác. 

Trong phần (2), tác giả nêu tác dụng của đảo khắp mình lên trước đốm hoa trắng làm cho bức tranh gà mái mơ trở nên đẹp lộng lẫy và tác dụng của phép so sánh Lông gà như màu nắng làm cho bức tranh gà mái vàng trở nên đẹp rực rỡ.

Nhịp của đoạn thơ chậm rãi, đầy chất suy tưởng.

Tác giả coi khổ thơ trên là hay nhất, cảm động nhất vì nó chứa đựng tình cảm thiêng liêng, cao quý, sâu sắc và chân thành của tác giả và cũng là của anh chiến sĩ trên con đường hành quân.

- Nội dung chính: những nét đặc sắc về nội dung và hình thức nghệ thuật trong bài thơ Tiếng gà trưa.

- Nhan đề của văn bản liên quan trực tiếp đến nội dung mà tác giả muốn truyền tải.

- Bài thơ Tiếng gà trưa được tác giả phân tích theo thứ tự từ quá khứ tới hiện tại.

- Trong mỗi khổ thơ, người viết phân tích những chi tiết, hình ảnh:

- Lí lẽ: Khổ thơ cuối cùng hay nhất, cảm động nhất, nó chứa đựng những tình cảm thiêng liêng cao quý, sâu sắc và chân thành của tác giả và cũng là của anh chiến sĩ đang trên con đường hành quân.

“ Cháu chiến đấu hôm nay

…

Ô trứng hồng tuổi thơ”

- Bằng chứng: Không nén lại được tình cảm yêu quý và biết ơn đối với bà, anh chiến sĩ thốt lên tiếng gọi thật cảm động, làm cho lời nói độc thoại bên trong thể hiện như lời đối thoại sống động. Việc lặp lại nhiều lần từ Vì ở đầu các dòng thơ góp phần biểu hiện ý chí chiến đấu mạnh mẽ vì Tổ quốc, vì nhân dân, trong đó bao gồm cả những người thân yêu trong gia đình mình, mà ở đây ghi đậm dấu ấn là người bà yêu quý với bao kỉ niệm êm đềm của tuổi thơ.

Cháu chiến đấu hôm nay

Vì lòng yêu Tổ quốc

Vì xóm làng thân thuộc

Bà ơi, cũng vì bà

Vì tiếng gà cục tác

Ổ trứng hồng tuổi thơ

Tác giả đã sử dụng điệp từ “vì” ở đầu dòng thơ góp phần biểu hiện ý chí chiến đấu mạnh mẽ vì Tổ quốc, vì nhân dân, trong đó bao gồm cả  những người thân yêu trong gia đình mình mà ở đây ghi đậm dấu ấn của người bà kính yêu.

- Mục đích của văn bản: phân tích vẻ đẹp về nội dung và nghệ thuật trong bài thơ.

+ Phần 1: Vẻ đẹp trong khổ thơ đầu tiên.

+ Phần 2: Tiếp theo đến “để cho cháu được vui sướng”: Phân tích khổ thơ thứ hai trong bài thơ.

+ Phần 3: Tiếp theo đến “vô bờ bến của bà”: Nét đặc biệt trong sau câu thơ đầu khổ thơ thứ 4

+ Phần 4: Còn lại: Phân tích vẻ đẹp trong khổ thơ cuối cùng

Văn bản nghị luận này giúp em hiểu rõ về nội dung, ý nghĩa sâu sắc và hình thức nghệ thuật mà tác giả sử dụng trong bài thơ.

Vị ngữ là cụm động từ: tưởng mình không còn những ước mơ và khát vọng của tuổi thanh niên.

ĐTTT: tưởng

Thành tố phụ là cụm C – V: mình/ không còn những ước mơ và khát vọng của tuổi thanh niên.

Vị ngữ là cụm động từ: cũng làm kí ức ta quay lại với những kỉ niệm của tuổi thơ.

ĐTTT: quay lại

Thành tố phụ là cụm C – V: kí ức ta /quay lại với những kỉ niệm của tuổi thơ.

Chủ ngữ là cụm danh từ: Bộ quần áo bà ba đen mà má nuôi tôi vừa khâu cho tôi

DTTT: bộ quần áo bà ba đen

Thành tố phụ là cụm C – V: Bộ quần áo bà ba đen //mà má nuôi tôi vừa khâu cho tôi

Chủ ngữ là cụm danh từ: Chuyện bác Hai và chú kết bạn rồi cùng nhau đánh giặc

DTTT: chuyện bác Hai và chú

Thành tố phụ là cụm C – V: Chuyện bác Hai và chú // kết bạn

Qua văn bản nghị luận Vẻ đẹp của bài thơ Tiếng gà trưa của nhà thơ Xuân Quỳnh, em đã phần nào càng hiểu rõ hơn về tình cảm bà cháu thiêng liêng. Đó là thứ tình cảm thuần túy và trong sáng nhất, xuất phát từ hai trái tim tràn đầy tình yêu thương của bà và cháu. Hoàn cảnh sống khó khăn, thiếu thốn về vật chất không chỉ không làm thấp đi tình cảm bà cháu. Trái lại, càng khiến cho tình cảm ấy trở nên thiêng liêng hơn. Người bà khốn khó ấy, đã chắt chiu, hi sinh, dành dụm từng chút một để cho cháu một tuổi thơ hạnh phúc. Còn người cháu, thì sẵn sàng ra chiến trường, chiến đấu hết mình để bảo vệ tổ quốc, quê hương và người bà ở nơi đó. Thứ tình cảm gia đình ấy, được nhà thơ Xuân Quỳnh thể hiện một cách nhẹ nhàng và sâu lắng qua bài thơ Tiếng gà trưa.