- Tản văn là loại văn xuôi ngắn gọn, hàm súc có cách thể hiện đa dạng (trữ tình, tự sự, nghị luận, miêu tả,...), nhưng nhìn chung đều mang tính chất chấm phá, bộc lộ trực tiếp suy nghĩ, cảm xúc của người viết qua các hiện tượng đời sống thường nhật, giàu ý nghĩa xã hội.

- Tùy bút là một thể trong kí, dùng để ghi chép, miêu tả những hình ảnh, sự việc mà người viết quan sát, chứng kiến; đồng thời chú trọng thể hiện cảm xúc, tình cảm, suy nghĩ của tác giả trước các hiện tượng và vấn đề của cuộc sống.

- Về chất trữ tình: là yếu tố được tạo từ vẻ đẹp của cảm xúc, suy nghĩ, vẻ đẹp của thiên nhiên tạo vật để tạo nên rung động thẩm mĩ cho người đọc.

- Về cái tôi trữ tình: là yếu tố thể hiện cảm xúc, suy nghĩ riêng của tác giả qua văn bản. Thông thường, có thể nhận biết cái tôi ấy qua các từ nhân xưng ngôi thứ nhất.

- Về ngôn ngữ: thường tinh tế, sống động, mang hơi thở đời sống, giàu hình ảnh và chất trữ tình.

      Thông qua văn bản Cốm Vòng của tác giả Vũ Bằng, ông muốn gửi gắm thông điệp đến với người đọc rằng mỗi chúng ta, nên giữ gìn và phát huy những nét đẹp văn hóa đó để chúng không bị mai một theo thời gian. Đồng thời, chúng ta cần nâng niu, trân trọng, quảng bá rộng rãi, giới thiệu với bạn bè trong nước và quốc tế để họ có thể biết đến truyền thống của Việt Nam nhiều hơn. Bên cạnh đó, chúng ta cần tiếp tục sáng tạo những giá trị vật chất, tinh thần nhằm nâng tầm đất nước, nhưng vẫn giữ đậm bản sắc Việt Nam để làm giàu cho quê hương đất nước.

- Phương thức biểu đạt chính: miêu tả.

- Tác dụng: giúp người đọc hình dung rõ nét về cánh rừng dẻ ở Trùng Khánh.

- Biện pháp tu từ: so sánh, nhân hóa.

- Tác dụng: khiến hình ảnh về cây dẻ trở nên gần gũi, sinh động với người đọc hơn. Đồng thời, tăng sức biểu cảm, tạo ấn tượng cho người đọc.

Chủ để của văn bản là quà tặng thiên nhiên, dựa vào nội dung của văn bản viết về hạt dẻ - một món ăn đặc trưng vô cùng đặc biệt của Trùng Khánh. 

- Thể loại: tản văn.

- Suy nghĩ, cảm xúc của em: Sau khi đọc xong văn bản Mùa phơi sân trước, nhờ những miêu tả sâu sắc về những kỉ niệm đẹp đẽ của tác giả trước mùa phơi sân trước đã giúp em có những hình dung về tình cảm của tác giả dành cho quê hương mình. Qua đó, ta thấy được tác giả bộc lộ trực tiếp tình cảm yêu mến, suy nghĩ vấn vương về những kỉ niệm nơi đây.

Cây tre Việt Nam (Thép Mới), Người ngồi đợi trước hiên nhà (Huỳnh Như Phương), Trưa tha hương (Trần Cư).

Người ngồi đợi trước hiên nhà (Huỳnh Như Phương)

Sau khi đọc các văn bản tùy bút và tản văn, em thấy mình như được hòa vào cùng cảm xúc, suy nghĩ của tác giả khi nói về một sự việc, con người. Qua đó, giúp em có được những cảm xúc, suy tư, và đọc hiểu, khám phá những giá trị tư tưởng, giá trị thẩm mĩ và nội dung nhận thức của tác phẩm một cách sâu sắc hơn.

- Tính mạch lạc trong văn bản được thể hiện: các phần, các đoạn, các câu đều cùng nói về một chủ đề, được sắp xếp theo một trình tự hợp lí. Sự tiếp nối này có thể được thực hiện dựa trên mối liên hệ về thời gian, không gian, tâm lí, ý nghĩa.

- Sự khác biệt ngôn ngữ của các vùng miền được thể hiện trên các phương tiện: ngữ âm, mặt từ vựng. Chẳng hạn, cùng là một vật dụng dùng để ăn cơm nhưng miền Bắc gọi là “bát”, miền Nam gọi là “chén”, miền Trung gọi là “đọi”

- Tác dụng của sự khác biệt ngôn ngữ của các vùng miền: góp phần làm cho tiếng Việt thêm phong phú hơn.

Tính mạch lạc trong đoạn văn được thể hiện: chúng có sự liên kết vì đều tập trung thể hiện nội dung, ý nghĩa về người Trùng Khánh, mượn hình ảnh cây dẻ để nói về con người nơi đây.

- Các từ ngữ địa phương:

- Tác dụng: tái hiện lại đời sống của con người, được khắc họa một cách chân thực nhất và ta có thể hiểu rõ hơn về cuộc sống cũng như văn hóa của họ.

(Nghệ An)

Quê em là một làng nhỏ ven sông nhỏ, phong cảnh rất nên thơ với cây đa, mái đình và đồng ruộng thẳng cánh cò bay. Mùa xuân ấm áp là những ngày đẹp nhất của làng xóm quê em. Mùa xuân đến, cả đất trời như ngập trong hạnh phúc. Cây cối đâm chồi nảy lộc xanh tươi. Những mầm non bừng tỉnh sau giấc ngủ đông dài dằng dặc, khẽ vươn vai vẫy lá chào đón gió xuân. Muôn loài hoa khoe sắc, khoe hương trong nắng mới. Con đường làng vốn im lìm nép dưới bóng tre, sáng nay cũng rộn lên tiếng chim lảnh lót. Bên cạnh là dòng sông phẳng lặng như một tấm gương trong. Con đò từ từ rời bến, mặt nước xôn xao. Cảnh vật quê em rạo rực sức sống và lòng người cũng náo nức, xao xuyến lúc xuân sang đến lạ thường. Đó cũng là một trong những lí do mà nhiều người từ nơi khác đến thường hay du ngoạn đến đây chỉ để tận hưởng cái không khí ấy..

- Bố cục bài viết:

+ Mở bài: giới thiệu đối tượng biểu cảm, biểu đạt cảm xúc chung về đối tượng.

+ Thân bài: biểu lộ cảm xúc, suy nghĩ cụ thể một cách sâu sắc về đối tượng. Đối với bài văn biểu cảm về con người, người viết cần biểu lộ cảm xúc, suy nghĩ về đặc điểm, tính cách, kỉ niệm gắn bó với người đó. Đối với bài văn biểu cảm về sự việc, người viết có thể biểu lộ cảm xúc theo trình tự diễn tiến của sự việc.

+ Kết bài: khẳng định lại tình cảm, cảm xúc về đối tượng: rút ra điều đáng nhớ đối với bản thân.

- Phương thức biểu đạt chính: biểu cảm.

- Phương thức biểu đạt kết hợp: tự sự, miêu tả.

- Cảm xúc của người viết: thể hiện cảm xúc về con người, sự việc em ấn tượng sâu sắc nhất.

- Mở bài: Mỗi dịp Tến đến, khi phiên chợ quê bắt đầu rộn ràng, tôi lại nhớ ngoại da diết. Người mà đã luôn tiếp cho tôi động lực vươn lên trong cuộc sống và giúp đỡ, chỉ bảo tôi trong mọi vấn đề. Đó là lí do tôi luôn coi ngoại là người thầy, người cha thứ hai của mình.

- Kết bài: Ngoại đã đi thật xa những hình ảnh thân thương ấy chưa bao giờ mờ phai trong trái tìm tôi. Những kỉ niệm với ngoại dù buồn hay vui, đau thương hay những khoảnh khắc đầy hạnh phúc thì tôi vẫn luôn muốn khắc ghi trong lòng để mỗi khi nhớ, tôi luôn cảm thấy ngoại vẫn bên cạnh và chở che cho tôi.

Đến bây giời, tôi vẫn còn nhớ mãi một kỉ niệm về cô dạy Ngữ Văn lớp 6 của tôi. Hôm đó, cô gọi tôi lên bảng để kiểm tra bài cũ. Nhưng tối hôm trước, tôi đã không học bài do mải xem phim. Khi nghe cô hỏi, tôi không trả lời được câu hỏi. Lúc đó, tôi nhìn thấy ánh mắt của cô rất buồn. Từ trước tới nay, tôi luôn là một học sinh chăm chỉ. Việc xảy ra ngày hôm nay có lẽ đã khiến cô cảm thấy thất vọng. Cô không trách mắng, mà yêu cầu tôi về chỗ. Cả buổi học hôm đó, tâm trạng của tôi rất nặng nề. Tôi tự trách bản thân. Cuối buổi học, tôi đã chủ động lên xin lỗi cô. Lời nhắc nhở của cô khiến tôi còn nhớ mãi. Nhờ có cô, tôi mới ý thức học tập chăm chỉ hơn.

Có lẽ trong mỗi chúng ta ai cũng trải qua những kí ức ngọt ngào với những kỉ niệm khó quên của thời học sinh.

     Thời gian cứ thế trôi qua trong lặng lẽ, để rồi có những phút giây ta thoáng giật mình cứ ngỡ như mới ngày hôm qua. Cứ hết xuân rồi lại sang hạ, thu qua đông lại tới lặng lẽ, chầm chậm, nó mang theo niềm vui lẫn nỗi buồn, sự hân hoan và niềm hối tiếc. Nó lấy đi những kỉ niệm êm đềm và những kỉ ức ngọt ngào, mà mong manh tưởng chừng như sương khói. Đã ba năm rồi kể từ ngày tôi rời xa ngôi trường xưa, thời gian chưa phải là dài, nhưng cũng không quá ngắn. Hôm nay bước chân tôi lại lạc về đây,về niềm kỉ niệm, bỗng nhớ quay quắt đến chi lạ. Và giờ đây tôi đã đứng trước sân trường cũ, cảm xúc trong tôi thật là khó tả, vừa hân hoan vui mừng vừa tiếc nuối một cái gì đó mơ hồ ngang qua tầm tay.

     Ôi! Cảnh cũ vẫn còn nguyên sự hiện hữu của kỉ niệm vẫn còn đó, giống như thước phim quay ngược. Cánh cổng xanh vẫn còn nằm đó tuy đã bạc màu theo năm tháng, hàng phượng già vẫn trổ bông đỏ thắm một góc trường,tấm bảng đen với từng hạt bụi phấn còn vương trong gió,hàng ghế đá như vẫn còn hơi ấm hôm nào… Ngọn gió vô tình khẽ vụt qua mang theo hơi lạnh, từng cánh phượng hồng như e ấp hơn, như hờn dỗi hơn cũng làm tôi thấy chạnh lòng. Tôi trở về khi nỗi nhớ trường năm nào vẫn còn nguyên vẹn, với hình bóng thầy cô và bạn bè như cợt như đùa, như nhắc nhở những tháng ngày qua,thuở mà tôi vẫn ngày ngày đi qua con đường ấy. Tôi thả hồn mình thật chậm rãi để cảm nhận, để lắng đọng và hồi tưởng lại kí ức quá đỗi ngọt ngào này. Tôi nghe đâu đây tiếng chim ríu rít gọi bầy, tiếng râm ran của những chú ve đang gọi hè … Tôi nghe có cả mùi ngai ngái của cỏ non đang ngủ dưới chân mềm, mùi ngọt ngào của những chùm phượng vĩ, mùi rêu phong của mái ngói,và mùi nồng nồng của bụi phấn trắng hôm nào. Tôi hít thật sâu để tận hưởng từng giây, từng phút vì sợ rằng nó sẽ cuốn theo gió tan biến vào thinh không.

     Tôi không thể nào quên được ngày đầu tiên ấy, ngày đầu tiên đi học với bao nhiêu lo sợ và bỡ ngỡ. Mẹ nắm lấy bàn tay mang tôi đến với cánh cổng diệu kỳ, cánh cổng mở ra bao nhiêu điều mới lạ. Cảm giác lo âu, sợ sệt ấy đến bây giờ dường như vẫn còn hiện hữu trong tôi. Với tôi lúc đó, cái gì cũng bỡ ngỡ, cũng xa lạ. Thế rồi sự dịu dàng và ân cần của cô giáo cũng giúp tôi tự tin hơn,sự sợ hãi cũng dần tan biến. Cứ thế thời gian mải miết trôi đi, sau năm năm gắn bó với ngôi trường, có niềm vui và không ít nỗi buồn. Giờ đây tôi đã là cậu học sinh cấp Hai rồi, mọi suy nghĩ cũng chín chắn hơn, hành động cũng trưởng thành hơn. Trong một môi trường mới, thầy cô và bạn bè đều mới mẻ và sức học tập cũng theo hệ số nhân lên, giờ nghĩ lại tôi cảm thấy tiếc nuối thời gian đã qua đi. Nhưng cuộc sống vốn dĩ theo định luật của tự nhiên, có những thứ đã mất đi ta có thể tìm lại,nhưng thời gian mất đi ai bảo sẽ tìm lại bao giờ, hối tiếc cũng chỉ là hối tiếc mà thôi. Ta tự nhủ lòng mình xem như đó là hành trang để mình vững bước vào đời, chỉ biết từng ngày cần cố gắng và nỗ lực hơn.   Những kí ức xưa đành gom lại thành những kỉ niệm mong rằng nó sẽ đừng tan biến theo cơn nắng hạ và những ngày mưa bay…

      Cảm ơn ngôi trường dấu yêu, cảm ơn cô thầy nơi đã nuôi lớn bao thế hệ. Thầy cô là những người đã dày công ươm mầm và gieo trồng nên những mầm xanh cho Tổ quốc. Những người đã truyền ngọn lửa từ trái tim đến trái tim để thắp sáng và cho chúng em biết giá trị của cuộc sống và trở thành những con người có ích cho xã hội của ngày hôm nay.

- Bài tóm tắt đảm bảo thể hiện đầy đủ, chính xác phần trình bày của bạn.

- Ghi được ngắn gọn các thông tin chính mà người khác trình bày bằng các từ khóa, sơ đồ.

- Các ý được tóm tắt rõ ràng, mạch lạc.

- Nghe ý chính và ghi tóm tắt:

+ Ghi ngắn gọn bằng ngôn từ của mình, ghi dưới dạng cụm từ, từ khóa.

+ Sử dụng các kí hiệu, gạch đầu dòng để làm nổi bật các ý.

+ Thể hiện các ý chính dưới dạng sơ đồ.

- Đọc lại và chỉnh sửa: Đọc lại phần ghi tóm tắt và chỉnh sửa các sai sót (nếu có) hoặc chỉnh sửa với người viết.