Từ dàn ý ở bài tập 2, hãy viết lại thành một bài văn biểu cảm về con người (800 chữ).

Ghi lại cảm xúc của em (5 – 7 câu) về cuộc gặp gỡ với một nhân vật đã để lại cho bản thân những ấn tượng sâu sắc.

Xây dựng dàn ý bài văn biểu cảm về một nhân vật trong tác phẩm văn học mà em yêu thích bằng cách hoàn thành phiếu sau:

Dàn ý bài văn biểu cảm về một nhân vật

trong tác phẩm văn học

I. Giới thiệu chung

- Nhân vật:

- Trong tác phẩm:                                                của tác giả:

- Cảm nhận chung về nhân vật:

II. Cảm xúc về nhân vật

1. Luận điểm 1:

- Lí lẽ:

- Bằng chứng:

2. Luận điểm 2:

- Lí lẽ:

- Bằng chứng:

3. Luận điểm 3:

- Lí lẽ:

- Bằng chứng:

III. Nhận xét chung

- Những phương thức biểu đạt được sử dụng trong văn bản:

- Nhận xét chung, khái quát về nhân vật:

Xác định yêu cầu đối với bài văn biểu cảm về con người bằng cách trả lời các câu hỏi sau:

- Bài văn được viết để bộc lộ cảm xúc về đối tượng nào?

- Người viết thể hiện cảm xúc như thế nào đối với nhân vật?

- Những phương thức biểu đạt được sử dụng trong bài viết biểu cảm về con người là gì?

- Người viết đưa ra nhận xét chung như thế nào về nhân vật?

- Em rút ra kinh nghiệm gì trong cách viết bài văn biểu cảm về con người.

Đọc đoạn thơ sau:

“Một con mèo nằm ngủ trên ngực tôi

Dưới con mèo trái tim tôi đang đập

Tôi nằm nghe nhịp nhàng thánh thót

Trái tim tôi hòa nhịp trái tim mèo”

- Dựa vào ngữ cảnh, hãy xác định nghĩa của từ hòa nhịp.

- Đặt một câu có từ hòa nhịp được dùng theo nghĩa trên.

Đọc đoạn văn sau:

Tất cả bọn tôi đều thấy lòng chùng xuống. Chẳng đứa nào vui xuống vì “trả thù” được Lợi nữa. Chẳng ai muốn thấy một “cao thủ dế” qua đời bằng cách đó. Bọn tôi chỉ ghét lợi thôi, chứ không ghét con dế lửa của nó. Mà ngay cả Lợi, khi nhìn thấy nó khóc như mưa bấc, bộn tôi cũng tan nát cõi lòng, chẳng còn tâm trạng nào mà ghét nó nữa.

Xác định nghĩa của từ “trả thù” trong đoạn văn trên. Căn cứ để xác định nghĩa của từ đó là gì?

b. Trời về khuya lung linh trắng vườn hoa mận trắng

Mẹ đã bế vào nhà nỗi đợi vẫn nằm mơ.

(Vũ Quần Phương – Đợi mẹ)

Xác định nghĩa của từ ngữ được gạch chân và cho biết căn cứ để xác định nghĩa của từ đó.

a. Tôi nằm nghe tim mình ca hát.

Trên ngực tôi nằm ngủ một con mèo.

(Anh Ngọc – Một con mèo nằm ngủ trên ngực tôi)

Mỗi bài thơ là lời nói từ trái tim của nhà thơ đến trái tim của người đọc. Em hãy chia sẻ cảm xúc của mình (khoảng 6 – 7 câu) khi đọc một bài thơ mà em yêu thích.

Bài thơ em vừa chọn đọc ở bài tập 2 thể hiện thông điệp gì của tác giả? Trình bày suy nghĩ của em (khoảng 3 – 4 câu) về thông điệp này.

Chọn đọc 1 bài thơ mà em nêu ở bài tập 1 và cho biết bài thơ được viết theo thể thơ nào? Căn cứ vào đâu để em xác định được như vậy?

Ghi lại tên 3 bài thơ hoặc tập thơ mà em biết (có thể tìm trên Internet hoặc tủ sách nhà trường).

Hình ảnh “người mẹ” trong bài thơ được đặt trong sự so sánh với “cây cau”. Em hãy giải thích vì sao có sự so sánh đó.

Mẹ được viết theo thể thơ nào? Hãy chỉ ra những dấu hiệu nhận biết thể thơ trong bài thơ này.

Viết một đoạn văn ngắn (5 – 7 câu) trình bày suy nghĩ của em giữa con người và vật nuôi.

Thông qua hình ảnh một con mèo nằm ngủ trên ngực mình, nhà thơ muốn gửi gắm người đọc thông điệp gì? Trình bày suy nghĩ của em (3 – 4 câu) về thông điệp đó.

Tìm các biện pháp tu từ được sử dụng trong văn bản Một con mèo nằm ngủ trên ngực tôi. Cho biết hiệu quả nghệ thuật của các biện pháp tu từ đó.

Tìm những từ ngữ miêu tả cảm xúc, tình cảm của nhà thơ khi chú mèo nằm yên trên ngực mình. Em có nhận xét gì về cảm xúc của nhà thơ?

Tìm những tính từ được tác giả sử dụng để miêu tả hình ảnh con mèo. Từ đó, nhận xét về cách miêu tả của nhà thơ.

Tìm những từ ngữ, hình ảnh miêu tả con mèo nằm ngủ trong 3 khổ thơ đầu. Nêu nhận xét về những hình ảnh đó.

Thông qua sự mong ngóng, chờ đợi của em bé, nhà thơ muốn gửi gắm đến người đọc thông điệp gì? Viết một đoạn văn (5 – 7 câu) thể hiện suy nghĩ của em về thông điệp của tác giả.

Viết một đoạn văn ngắn (5 – 7 câu) trình bày suy nghĩ của em về tình mẫu tử.

Bài thơ Đợi mẹ thể hiện cảm xúc, tình cảm gì của tác giả? Hoàn thành bảng sau để làm rõ cảm xúc, tình cảm đó:

Tìm những biện pháp tu từ được sử dụng trong bài thơ Đợi mẹ. Cho biết hiệu quả nghệ thuật của những biện pháp tu từ đó.

Văn bản Đợi mẹ thuộc thể thơ gì? Dấu hiệu nào giúp em nhận biết điều đó?

Hoàn thành bảng khái quát một số đặc điểm của thơ:

Nếu trình bày lại nội dung buổi thảo luận nhóm (ở bài tập 1) trước lớp, em sẽ trình bày những nội dung gì? Hoàn thành bảng sau để thể hiện rõ nội dung trình bày của em.

Giả sử trong một cuộc họp nhóm cùng thảo luận về vấn đề: Khi Ích-chi-an ra đời, mẹ mất, tính mạng cậu gặp nguy hiểm, do vậy, bác sĩ Xan-va-tô đã phẫu thuật cậu thành người cá. Việc sử dụng khoa học để biến một người bình thường thành người cá có nên không?

Các thành viên nhóm lần lượt đưa ra quan điểm của mình về vấn đề này. Hãy tóm tắt lại nội dung các bạn trong nhóm vừa trình bày vào bên dưới.

Hoàn thành các thông tin sau để tóm tắt văn bản Trái tim Đan-kô của Mác-xim Go-rơ-ki:

Tóm tắt văn bản Dòng “Sông Đen” của Giuyn Véc – nơ bằng cách sắp xếp các sự kiện trong văn bản thành hệ thống.

b. Họ dừng lại và giữa tiếng gầm gào đắc thắng của rừng rú, trong bóng tối run rẩy, những con người mệt mỏi và dữ tợn ấy bắt đầu kết tội Đan-kô.

(Mác-xim Go-rơ-ki – Trái tim Đan-kô)

Chỉ ra và nêu tác dụng của biện pháp tu từ được sử dụng trong các câu văn sau:

a. Trời đã về chiều và dưới ánh hoàng hôn, sông đỏ như dòng máu nóng hổi phụt ra từ bộ ngực bị xé rách của Đan-kô.

(Mác-xim Go-rơ-ki – Trái tim Đan-kô)

c. Nhưng có lẽ là tôi không thể nào bỏ đi cho dù là một hạt xôi nếp đẹp như hạt ngọc và ngậy thơm làm vỏ dính trên chiếc bánh được.

(Nguyễn Quang Thiều – Tôi khóc những cánh đồng rau khúc)

b. Chẳng bàn tay họa sĩ nào vẽ được tất cả cái dịu dàng của màu sắc, của ánh sáng lung linh trong nước biển trong vắt từ đáy lên.

(Giuyn-véc-nơ – Dòng “Sông Đen”)

Nếu bỏ những từ gạch chân ở các câu bên dưới, ý nghĩa của các câu sẽ thay đổi như thế nào? Giải thích tại sao.

a. Không khí ấm áp và ẩm đượm mùi hương ngọt ngào của các loại hoa quý.

(A-léc-xăng-đơ Rô-ma-nô-vich Bê-li-ép – Một ngày của Ích-chi-an)

c. Buổi sáng, mặt biển trong xanh lấp lánh dưới ánh mặt trời.

b. Nghe bà lão nói thế, cô gái bật khóc.

Mở rộng thành phần được gạch chân trong những câu dưới đây bằng cụm từ, cụm chủ vị. Sau đó, so sánh để làm rõ sự khác biệt về nghĩa giữa câu mở rộng với câu trước đó.

a. Từ đằng xa, người đàn ông tiến lại gần.

e. Tim cậu đập nhanh khi nó kể về kho báu, đập chậm hẳn khi mơ màng lặng nhìn chân trời vô tận trên sa mạc.

(Pao-lo Cau-ê-lo – Nhà Giả Kim)

d. Trong chiếc áo vải dù đen dài, tôi cảm thấy mình trang trọng và đứng đắn.

(Thanh Tịnh – Tôi đi học)

c. Chim đậu chen nhau trắng xóa trên những đầu cây mắm, cây chà là, cây vẹt rụng trụi gần hết lá.

(Đoàn Giỏi – Đất rừng phương Nam)

b. Rau khúc vào buổi sáng sớm khi sương vẫn còn đọng trên mặt ruộng là lúc rau khúc ủ nhiều hương nhất vì thế mà ngon nhất.

(Nguyễn Quang Thiều – Tôi khóc những cánh đồng rau khúc)

Xác định thành phần câu (chủ ngữ, vị ngữ, trạng ngữ,…) trong các câu sau:

a. Trong tim anh bùng lên ngọn lửa nhiệt thành, thiết tha muốn cứu thoát họ, đưa họ lên con đường dễ dàng, và những tia lửa của niềm mong muốn mãnh liệt ấy lóe lên trong mắt anh.

(Mác-xim Go-rơ-ki – Trái tim Đan-kô)

Cảm xúc của em khi đọc văn bản ở bài tập 2 là gì? Vì sao em có những cảm xúc đó.

Chọn đọc 1 văn bản truyện khoa học viễn tưởng, sau đó hoàn thiện các nội dung sau:

- Tên truyện:

- Đề tài:

- Chủ đề:

- Những chi tiết tiêu biểu:

- Các nhân vật trong truyện:

- Nhân vật chính:

Ghi lại tên 3 văn bản truyện khoa học viễn tưởng mà em đã từng đọc hoặc biết đến (có thể tìm ở thư viện hoặc Internet).

Viết một đoạn văn ngắn (5 – 7 câu) bàn về ước mơ, khát vọng làm chủ tự nhiên của con người.

Liệt kê các chi tiết tiêu biểu trong văn bản Một ngày của Ích-chi-an.

Từ ba văn bản Dòng “Sông Đen”, Xưởng Sô-cô-la, Một ngày của Ích-chi-an hãy chỉ ra các đặc điểm của truyện khoa học viễn tưởng bằng cách hoàn thành bảng sau.