Văn bản đợi mẹ thuộc thể thơ tự do vì số tiếng trong mỗi dòng thơ không bằng nhau.

- Biện pháp tu từ:

+ Nhân hóa: nỗi đợi nằm mơ

+ Điệp ngữ: em bé nhìn, lẫn

- Hiệu quả nghệ thuật: Làm cho nỗi nhớ, đợi chờ thêm sinh động, chân thật, khiến người đọc cũng có một cảm giác cô đơn, buồn, một chút xúc động.

Cuộc sống con người có rất nhiều tình cảm thiêng liêng đáng quý, đáng trân trọng nhưng có lẽ tình cảm đẹp đẽ nhất không gì sánh bằng chính là tình mẫu tử. Tình mẫu tử là tình cảm yêu thương, sự nâng niu, quan tâm chăm sóc bằng cả tấm lòng mà mẹ dành cho con đồng thời là tình yêu thương, sự biết ơn, kính trọng mà người con dành cho mẹ mình. Mẹ là người mang nặng đẻ đau, đem ta đến với thế giới này, trao cho ta sự sống và tình yêu thương. Từ tình yêu thương đó, mẹ dành hết tâm huyết để chăm sóc, dạy dỗ ta nên người, hun đúc cho ta những tình cảm cao quý khác với một mong ước ta trở thành người có ích cho xã hội và có một tấm lòng lương thiện. Từ ý nghĩa cao đẹp đó, mỗi người con cần có trách nhiệm yêu thương mẹ, tích cực học tập, trau dồi kiến thức để trở thành một người hiền tài giúp ích cho đất. Bên cạnh đó, chúng ta cần phải luôn khắc ghi công lao to lớn của mẹ và đền đáp công ơn ấy bằng hành động thiết thực, xứng đáng. Tình mẫu tử không chỉ là cội nguồn của những tình cảm khác mà đây còn là tình cảm theo con người đến suốt cuộc đời, góp phần làm cho xã hội này ấm áp hơn. Không gì thay thế được tình mẹ, không gì quý giá hơn tình mẹ, chính những nghĩa cử cao đẹp đó mà tình mẹ đã đi vào thơ ca từ lâu đời và nổi bật là câu thơ: “Tình mẹ bao la như biển Thái Bình dạt dào.”

Bài thơ “Đợi mẹ” được viết lên từ những rung cảm chân thành, xúc động của một trái tim luôn khát khao tình yêu thương của mẹ. Qua bài thơ, tác giả muốn gửi gắm đến người đọc thông điệp về tình mẫu tử đáng quý, sâu sắc, bền chặt.  Em bé trong yêu mẹ rất nhiều, em biết mẹ đang phải lao động cực khổ, kiếm từng đồng tiền nuôi em, em mong ngóng mẹ về mà không chịu đi ngủ, em cứ thức chờ mẹ mãi… Sau một ngày làm việc vất vả, mẹ trở về nhà, âu yếm yêu thương bế em bé đi ngủ. Em rất thương mẹ, nhưng dường như ngày nào mẹ cũng đi làm về muộn, em ngày nào cũng đợi ngóng mẹ về, giờ hành động đó đã quen đến nỗi trong mơ em vẫn mơ là mình đang đợi mẹ về. Những bài thơ viết về mẹ luôn có sức lay động, truyền cảm đặc biệt. Bởi tình mẫu tử là tình cảm thiêng liêng đối với mỗi con người. Ai trong thẳm sâu tâm hồn, trái tim mình đều có hình bóng người mẹ kính yêu.

Những từ ngữ, hình ảnh miêu tả con mèo nằm ngủ trong 3 khổ thơ đầu: hòa nhịp trái tim mèo, khép lại rồi đôi mắt biếc trong veo, hàm răng dài nhọn hoắt, móng vuốt của đêm đen, giấc mơ bình yên, như đứa trẻ,…

Nhận xét: Những từ ngữ, hình ảnh trên miêu tả dáng vẻ say sưa của con mèo khi ngủ. Khi ngủ, con mèo trông rất bình yên và đáng yêu khác hẳn dáng vẻ khi bắt chuột.

Những tính từ được tác giả sử dụng để miêu tả hình ảnh con mèo là: trong veo, nhọn hoắt, bình yên, ngây thơ, bướng bỉnh, kiêu hãnh, ngang tàn.

Nhận xét: Nhà thơ miêu tả hình ảnh con mèo ngủ rất ngoan ngoãn, đáng yêu. Nhà thơ coi con mèo như một em bé. Qua đó thể hiện lòng yêu thương của tác giả đối với động vật.

Những từ ngữ miêu tả cảm xúc, tình cảm của nhà thơ khi chú mèo nằm yên trên ngực mình: vòng tay ấp ủ, trên ngực mình, trái tim mềm đi, lâng lâng như hạnh phúc, âu yếm, vuốt ve, đùm bọc, cất tiếng ca ru.

Cảm xúc của nhà thơ: Nhà thơ cảm thấy hạnh phúc, vui vẻ, tràn ngập tình yêu thương, muốn đùm bọc, chở che cho chú mèo bé nhỏ.

Các biện pháp tu từ:

- Điệp ngữ: Khép lại, ngủ đi.

- Hoán dụ: “Hàm răng dài nhọn hoắt”, “Nỗi kinh hoàng của bầy chuột nhắt”, “Móng vuốt của đêm đen”, “Đôi tai vểnh ngây thơ”, “Cái đuôi dài bướng bỉnh”, “con hổ con kiêu hãnh”, “Hàng ria mép ngang tàng”, “đôi mắt biếc trong veo”.

- Ẩn dụ: trái tim mình ca hát

- So sánh: Giờ đây nằm trong giấc mơ bình yên / Như đứa trẻ giữa vòng tay ấp ủ…

 à Hiệu quả nghệ thuật: Nhấn mạnh hình ảnh con mèo nằm ngủ trên ngực tôi và trái tim nhân vật đang thổn thức, bồi hồi. Tạo nhịp điệu cho đoạn văn, nhấn mạnh lời âu yếm, yêu thương của tác giả dành cho con mèo.

Qua văn bản trên, tác giả muốn gửi đến thông điệp: Hãy yêu thương các loài động vật bằng cả trái tim mình; hạnh phúc đến từ việc được yêu thương, che chở, đùm bọc người khác, kể cả loài vật bé nhỏ; hãy lắng nghe trái tim mình, để cho trái tim rung động trước những tình cảm nhân ái ấy. Thông điệp gợi cho em tình cảm cao đẹp với muôn loài, dạy cho em cách sống đầy tình thương với con vật, tình yêu thương mang lại cho con người những cảm xúc đẹp, con người trở nên “người” hơn khi biết chở che, đùm bọc cho loài vật.

Vật nuôi là một người bạn bé nhỏ trong gia đình. Những con vật ấy chính là những người bạn đồng hành cùng chúng ta trong hành trình sống, để cuộc đời của ta thêm phong phú và rộng rãi hơn. Vì thế, giữa con người với vật nuôi luôn có một tình cảm khăng khít, gắn bó. Những vật nuôi trong nhà giúp chúng ta bồi dưỡng nhiều tình cảm, rèn luyện kĩ năng sống. Có vật nuôi trong nhà, cuộc sống của ta sẽ bớt cô đơn và nhàm chán hơn. Con vật nuôi cũng như con người, chúng rất cần được chăm sóc, yêu thương và bảo vệ. Dù cuộc sống có phát triển, không gian trở nên chật hẹp nhưng khi đã nuôi chúng, con người cần phải dành cho chúng một tình cảm tốt đẹp. Con người cần phải biết yêu thương và dành cho chúng sự chăm sóc cần thiết. Phải đảm bảo chúng được sống và phát triển tốt. Phải tôn trọng chúng như tôn trọng sự sống trên trái đất này.

- Mẹ được viết theo thể thơ 4 chữ.

- Dấu hiệu nhận biết:

+ Số tiếng ở các dòng thơ: 4 tiếng

+ Các dòng thơ ngắt nhịp: 2/2, 1/3 hoặc 1/2/1

+ Gieo vần hỗn hợp: thẳng – trắng, ngày – ngày, khô – khô, mẹ – lệ, già – xa,…

Nhà thơ muốn nhắn gửi tới tất cả độc giả một thông điệp: hãy luôn trân trọng, nâng niu những khoảng thời gian bên mẹ, hãy biết ơn và hiếu thảo với cha mẹ, thấu cảm được những gì họ đã hi sinh cho con cái. Thông điệp này giúp em bừng tỉnh, nhắc nhở chúng ta rằng hãy quan tâm, chăm sóc và hiếu thảo với cha mẹ khi còn cơ hội, đừng để khi quá muộn. Hãy để sau này nhìn lại sẽ chỉ là những kỉ niệm vui vẻ bên nhau thay vì là sự tiếc nuối, buồn thương.

3 bài thơ hoặc tập thơ em biết là:

- Sóng – Xuân Quỳnh

- Đêm nay Bác không ngủ - Minh Huệ

- Lượm – Tố Hữu.

- Bài thơ “Lượm” – Tố Hữu

- Bài thơ được viết theo thể thơ 4 chữ, căn cứ vào mỗi dòng thơ có 4 tiếng.

Bài thơ Lượm của nhà thơ Tố Hữu đã gửi gắm đến người đọc thông điệp về sự hy sinh của thế hệ trẻ cho hòa bình độc lập của Tổ quốc. Thông điệp này đã để lại cho người đọc ấn tượng về một em bé thiếu nhi hy sinh vì nhiệm vụ trong cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp. Từ đó gợi ra bài học cho thế hệ trẻ về trách nhiệm voiwd quê hương, đất nước.

Bài thơ Sang Thu của tác giả Hữu Thỉnh là một trong những bài thơ tôi ấn tượng sâu sắc nhất bởi cách nhìn đầy tinh tế của tác giả khi miêu tả cảnh sắc thiên nhiên trong khoảnh khắc giao mùa. Với khổ thơ đầu tiên, tôi như thấy mình ở trong không gian nơi vườn thôn, ngõ xóm với sự lan toả của hương ổi và cái sẽ lạnh của gió nhờ động từ "phả". Đồng thời, với thủ pháp nhân hóa sương "chùng chình", tôi thấy được sự quấn quýt, chầm chậm của sương. Tất cả đã làm nên sự giao thoa của tạo vật khiến cho tôi không khỏi ngỡ ngàng và xao xuyến. Có thể thấy, hình ảnh đất trời thu sang trong không gian dài, rông cao, đã được bộc tả rõ nét hơn qua những câu thơ ở khổ 2 bằng nghệ thuật nhân hóa: sông "dềnh dàng", chim "vội vã", đám mây "vắt nửa mình sang thu". Kết lại bài thơ bằng khổ 3 với đầy suy tư của tác giả, ông đã khéo léo sử dụng các thủ pháp nhân hóa "sấm bất ngờ", "hàng cây đứng tuổi" và thủ pháp ẩn dụ hàng cây - con người. Bài thơ đã đem lại sự lắng đọng đến với người đọc, đầy bâng khuâng, cảm xúc, gợi bao suy nghĩ về đời người lúc sang thu. Qua đó, đã giúp tôi có cái nhìn chiêm nghiệm về cuộc đời con người.

a.

- Nghĩa của từ: ca hát: đập

- Căn cứ xác định: dựa vào ngữ cảnh của câu thơ, trái tim của bạn nhỏ đang đập khi con mèo nằm ngủ trên người.

b.

- Nghĩa của từ: nỗi đợi: sự chờ đợi, chờ mong

- Căn cứ xác định: dựa vào ngữ cảnh của câu thơ, ngay trong giấc mơ bạn nhỏ cũng đang đợi mẹ về.

- Nghĩa của từ “trả thù”: gây tai họa cho người khác.

- Căn cứ xác định: căn cứ vào ngữ cảnh của đoạn văn, đám trẻ con định gây chuyện với Lợi nhưng lại gây tai họa cho con dế lửa.

- Hòa nhịp có nghĩa là cùng chung một nhịp đập.

- Đặt câu: Căn phòng im lắng đến mức dường như nghe được tiếng trái tim của mọi người hòa nhịp với nhau.

Yêu cầu đối với bài văn biểu cảm về con người:

- Bài văn được viết để bộc lộ cảm xúc về con người.

- Người viết bộc lộ cảm xúc qua việc kể, tả lại các kỉ niệm cảm động, đáng nhớ về nhân vật và nêu lí do.

- Những phương thức biểu đạt được sử dụng trong bài viết là biểu cảm kết hợp với tự sự và miêu tả.

- Nhận xét chung của người viết về nhân vật: nhận xét về đặc điểm tính cách của nhân vật.

- Kinh nghiệm: biết cách kết hợp yếu tố biểu cảm với các yếu tố miêu tả và tự sự. Chỉnh sửa bài viết cho hợp lí hơn.

Dàn ý bài văn biểu cảm về một nhân vật

trong tác phẩm văn học

I. Giới thiệu chung

- Nhân vật: Lượm

- Trong tác phẩm:  Lượm                                              của tác giả: Tố Hữu

- Cảm nhận chung về nhân vật:  thán phục và cần noi gương 

II. Cảm xúc về nhân vật

1. Luận điểm 1: Giới thiệu chung về chú bé Lượm.

- Lí lẽ: Lượm là một cậu bé thanh mảnh, nhỏ nhắn

- Bằng chứng: Cậu có đôi chân thật nhanh nhẹn, ca nô đội lệch, mồm huýt sáo vang, như con chim chích….

2. Luận điểm 2: Lượm không nề nguy hiểm

- Lí lẽ: Tuy công việc của người chiến sĩ nhỏ rất nguy hiểm nhưng cậu rất yêu thích công việc mà mình đã lựa chọn.

- Bằng chứng:  Lượm rất lạc quan trong khi làm nhiệm vụ. Cậu nhảy nhót trên đường, vừa đi, vừa nhảy, cười tít cả hai mắt. Ngày qua ngày, Lượm như một con chim đang hướng tới mặt trời rực rỡ.

3. Luận điểm 3: Cái chết của chú bé anh hùng làm tim người đọc nhói đau.

- Lí lẽ: Lượm đã hy sinh trong khi làm nhiệm vụ.

- Bằng chứng: Đạn bay vun vút như đan chéo vào nhau đuổi thẹo chú bé. Lượm chạy như bay nhưng vẫn không tránh được những viên đạn của địch. Chú bé ngã xuống, tay vẫn nắm chặt bông lúa thơm ngát.

III. Nhận xét chung

- Những phương thức biểu đạt được sử dụng trong văn bản: biểu cảm, miêu tả và tự sự.

- Nhận xét chung, khái quát về nhân vật: Lượm thật xứng đáng là một tấm gương sáng cho các thế hệ thiếu niên nhi đồng trong hiện tại và trong tương lai noi theo.

Khi bắt gặp hình ảnh chú bé Lượm trong bài thơ cùng tên của nhà thơ Tố Hữu, trong em đã có những tình cảm xúc động với nhân vật này. Người đọc ấn tượng với Lượm bởi ngoại hình nhỏ nhắn đáng yêu. Những việc làm của Lượm đã cho em thấy sự dũng cảm của người liên lạc nhỏ tuổi. Lượm đã không ngại hy sinh để bảo vệ quê hương đất nước. Cái chết của Lượm đã làm cho em suy nghĩ mãi. Lượm là một tấm gương sáng cho thế hệ trẻ noi theo.

Ở nước ta, ai cũng biết rất nhiều những anh hùng đã hi sinh để bảo vệ và giành lại độc lập cho đất nước. Nhưng trong số các anh hùng đó, người mà em và bao các bạn thiếu nhi như em rất thán phục và cần noi gương chính là nhân vật Lượm trong văn bản Lượm của nhà thơ Tố Hữu.

Lượm là một cậu bé thanh mảnh, nhỏ nhắn. Cậu có đôi chân thật nhanh nhẹn. Đặc biệt, Lượm luôn đội chiếc mũ ca lô trên đầu, lệch về một phía trông thật ngộ nghĩnh và đáng yêu. Chú liên lạc này luôn đeo một cái xắc xinh xinh trên vai trông rất ra dáng “cán bộ”. Đó cũng là một cậu bé rất yêu đời. Miệng cậu luôn huýt sáo như những con chim chích đang hót vang lưng trời. Tuy công việc của người chiến sĩ nhỏ rất nguy hiểm nhưng cậu rất yêu thích công việc mà mình đã lựa chọn. Lượm rất lạc quan trong khi làm nhiệm vụ. Cậu nhảy nhót trên đường, vừa đi, vừa nhảy, cười tít cả hai mắt. Ngày qua ngày, Lượm như một con chim đang hướng tới mặt trời rực rỡ.

Lượm không nề nguy hiểm. Cậu đã vượt qua bom đạn để đưa những bức thư khẩn cực kỳ quan trọng cho các đơn vị khác. Cho đến một ngày, Lượm đi liên lạc trên một con đường làng quê vắng vẻ. Những bông lúa chín vàng đã làm Lượm ngây ngất trong mùi thơm ngọt ngào. Cái mũ ca lô của chú bé nhấp nhô trên đồng. Lượm bị phát hiện, thế là những tiếng súng vang lên. Đạn bay vun vút như đan chéo vào nhau đuổi thẹo chú bé. Lượm chạy như bay nhưng vẫn không tránh được những viên đạn của địch. Chú bé ngã xuống, tay vẫn nắm chặt bông lúa thơm ngát.

Cái chết của chú bé anh hùng làm tim người đọc nhói đau. Chú bé đã thanh thản ra đi giữa hương thơm của lúa. Quê hương mở rộng vòng tay đón chú vào lòng. Lượm ơi, còn không? Câu hỏi xoáy vào lòng người đọc. Chú bé ngã xuống nhưng vẫn còn mãi với quê hương và sống mãi trong lòng bạn đọc với tất cả lòng yêu thương và kính trọng.

Lượm thật xứng đáng là một tấm gương sáng cho các thế hệ thiếu niên nhi đồng trong hiện tại và trong tương lai noi theo.

Khi trình bày ý kiến về một vấn đề trong đời sống, cần thực hiện những thao tác:

- Xác định đề tài, thời gian và không gian

- Tìm ý và lập dàn ý

- Luyện tập và trình bày

- Trao đổi và đánh giá

- Chuẩn bị:

+ Xác định đề tài.

+ Thu thập tài liệu

- Đối tượng người nghe: các bạn học sinh và cô giáo

- Mục đích trình bày: trình bày ý kiến của bản thân về một vấn đề.

- Vấn đề trình bày: Ý nghĩa của tình bạn.

- Phương tiện hỗ trợ: Máy tính, máy chiếu,…

- Xây dựng dàn ý bài nói:

Thực hành nghe

Trình bày ý kiến về một vấn đề trong đời sống

Tên người trình bày: Nguyễn Thị Hương

Vấn đề được nói đến: Ý nghĩa của tình bạn.

Người nghe:  Nguyễn Thị Hiền                                                    Ngày: 9/10/2022

Nội dung trình bày:

Cảm xúc sau khi nghe bạn trình bày: đồng ý với ý kiến của người nói.

Câu hỏi sau khi nghe bạn trình bày:

1. Bạn với người bạn thân của mình đã có bao giờ hiểu lầm nhau chưa?

2. Làm thế nào thể giải quyết vấn đề đó.

Đánh giá rút kinh nghiệm: Cần nói rõ ràng, rành mạch hơn. Nên đưa các dẫn chứng vào bài viết.