- Các tổ chức trong hình trên: Đảng Cộng sản Việt Nam; Quốc hội; Mặt trận Tổ quốc Việt Nam; Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh

- Em là thành viên của Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh.

- Hoạt động của Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh:

+ Là đội dự bị tin cậy của Đảng, thường xuyên bổ sung lực lượng trẻ cho Đảng, Nhà nước và các ngành.

+ Tạo môi trường đưa thanh niên vào các hoạt động giúp học tập rèn luyện và phát triển nhân cách, năng lực của người lao động mới phù hợp với yêu cầu cầu xã hội hiện nay.

+ Chăm lo và bảo vệ quyền lợi hợp pháp của tuổi trẻ.

- Yêu cầu số 1: Hệ thống chính trị nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam bao gồm:

+ Đảng Cộng sản Việt Nam

+ Nhà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam

+ Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các tổ chức chính trị - xã hội khác.

- Yêu cầu số 2: Vị trí của các cơ quan

+ Đảng Cộng sản Việt Nam: là đội tiên phong của giai cấp công nhân, đồng thời là đội tiên phong của nhân dân lao động và của dân tộc Việt Nam; đại biểu trung thành lợi ích của giai cấp công nhân, nhân dân lao động và của dân tộc.

+ Nhà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam: là trụ cột của hệ thống chính trị ở nước ta, là công cụ tổ chức thực hiện ý chí và quyền lực của nhân dân, thay mặt nhân dân, chịu trách nhiệm trước nhân dân để quản lý toàn bộ hoạt động của đời sống xã hội. Nhà nước là phương tiện quan trọng nhất của nhân dân thực hiện quyền làm chủ của mình.

+ Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các tổ chức chính trị - xã hội khác: là một bộ phận của hệ thống chính trị, là cơ sở chính trị của chính quyền nhân dân. Các đoàn thể chính trị - xã hội, các tổ chức xã hội là nơi tập hợp quần chúng, phản ánh ý chí, nguyện vọng và lợi ích của các tầng lớp nhân dân.

Yêu cầu số 1: Tính nhất nguyên chính trị, thống nhất, nhân dân được thể hiện trong hệ thống chính trị Việt Nam là:

- Tính nhất nguyên

+ Chế độ chính trị Việt Nam là thể chế chính trị một Đảng duy nhất cầm quyền.

+ Hệ thống chính trị Việt Nam gắn liền với vai trò tổ chức và lãnh đạo của Đảng Cộng sản Việt nam. Mỗi tổ chức thành viên của hệ thống chính trị đều do Đảng Cộng sản Việt Nam sáng lập, vừa đóng vai trò là hình thức tổ chức quyền lực của nhân dân (Nhà nước), tổ chức tập hợp, đoàn kết quần chúng, đại diện cho ý chí và nguyện vọng của quần chúng vừa là tổ chức mà qua đó Đảng Cộng sản thực hiện sự lãnh đạo chính trị đối với xã hội.

+ Tính nhất nguyên tư tưởng: Toàn bộ hệ thống chính trị đều được tổ chức và hoạt động trên nền tảng tư tưởng là chủ nghĩa Mác - Lênin và tư tưởng Hồ Chí Minh.

- Tính thống nhất

+ Sự lãnh đạo thống nhất của một đảng duy nhất cầm quyền là Đảng Cộng sản Việt Nam.

+ Sự thống nhất về mục tiêu chính trị của toàn bộ hệ thống là xây dựng chủ nghĩa xã hội Việt Nam với nội dung: Dân giàu, nước mạnh, xã hội công bằng, dân chủ, văn minh.

+ Sự thống nhất ở nguyên tắc cơ bản trong tổ chức và hoạt động là tập trung dân chủ.

+ Sự thống nhất của hệ thống tổ chức ở từng cấp, từ Trung ương đến địa phương, với các bộ phận hợp thành.

- Tính nhân dân

+ Đây là quy luật tồn tại của Đảng, là nguyên tắc tổ chức và hoạt động của Đảng cầm quyền.

+ Nhà nước là Nhà nước của nhân dân, do nhân dân, vì nhân dân.

+ Mặt trận Tổ quốc, các tổ chức chính trị - xã hội là hình thức tập hợp, tổ chức của chính các tầng lớp nhân dân.

+ Hệ thống chính trị là trường học dân chủ của nhân dân. Mỗi tổ chức trong hệ thống chính trị là phương thức thực hiện quyền làm chủ của nhân dân.

 - Yêu cầu số 2: Em đồng tình với ý kiến của bạn D vì do sự khác biệt về các yếu tố lịch sử, xã hội nên mỗi nước sẽ có những đặc điểm riêng về hệ thống chính trị, hệ thống chính trị nước ta được xây dựng trên cơ sở lí luận của chủ nghĩa Mác - Lênin và tư tưởng Hồ Chí Minh,…

-Yêu cầu số 1: Nguyên tắc quyền lực nhà nước thuộc về nhân dân:

+ Nhà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam là nhà nước của nhân dân, do nhân dân, vì nhân dân, tất cả quyền lực nhà nước thuộc về nhân dân.

+ Nhà nước là công cụ thực hiện quyền làm chủ của nhân dân. Vì vậy, trong hoạt động của mình Nhà nước phải đảm bảo sự tham gia và giám sát của nhân dân đối với các cơ quan nhà nước.

- Yêu cầu số 2: Nhân dân thực hiện quyền lực nhà nước bằng dân chủ đại diện thông qua:

+ Quốc hội, Hội đồng nhân dân;

+ Đại biểu Quốc hội, đại biểu Hội đồng nhân dân;

+ Các cơ quan Nhà nước, các thiết chế Hiến định (Chủ tịch nước, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, Tòa án nhân dân, Viện kiểm sát nhân dân, Chính quyền địa phương, Hội đồng bầu cử quốc gia, Kiểm toán nhà nước);

+ Đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức nhà nước và các cơ quan, tổ chức khác được giao thực thi quyền lực nhà nước.

- Yêu cầu số 1: Nguyên tắc đảm bảo sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản Việt Nam:

+ Hệ thống chính trị Việt Nam là hệ thống chính trị nhất nguyên, trong đó chỉ tồn tại một đảng là Đảng Cộng sản Việt Nam - lực lượng duy nhất lãnh đạo Nhà nước và xã hội.

+ Đảng Cộng sản Việt Nam là đảng cầm quyền, giữ vai trò lãnh đạo toàn dân, toàn diện bao gồm chính trị, kinh tế - xã hội, an ninh, quốc phòng, ngoại giao.

- Yêu cầu số 2: Vai trò của Đảng Cộng sản Việt Nam đối với Nhà nước và xã hội hiện nay:

+ Trong hệ thống chính trị nước ta, Đảng Cộng sản Việt Nam là đảng cầm quyền, lãnh đạo Nhà nước và xã hội.

+ Thống nhất lãnh đạo công tác cán bộ và quản lý đội ngũ cán bộ, giới thiệu những đảng viên ưu tú có đủ năng lực và phẩm chất vào hoạt động trong các cơ quan lãnh đạo của hệ thống chính trị.

+ Với vai trò là hạt nhân chính trị trong hệ thống chính trị, Đảng Cộng sản Việt Nam thực hiện sự lãnh đạo chính trị đối với toàn bộ tổ chức và hoạt động của hệ thống chính trị, trong đó có Nhà nước. 

+ Ngày nay, Đảng tập trung xây dựng Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa của dân, do dân, vì dân, phát huy mạnh mẽ nền dân chủ trong cơ chế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa và hội nhập kinh tế quốc tế.

- Yêu cầu số 1: Nguyên tắc tập trung dân chủ là một trong những nguyên tắc cơ bản trong tổ chức và hoạt động của Đảng, trong công tác cán bộ, đảm bảo cho Đảng trở thành một tổ chức chặt chẽ, thống nhất, đoàn kết cả về ý chí và hành động, trên cơ sở đó trí tuệ của toàn Đảng sẽ được phát huy một cách tối đa.

- Yêu cầu số 2: Biểu hiện của nguyên tắc tập trung dân chủ:

+ Cơ quan lãnh đạo các cấp của Đảng do bầu cử lập ra, thực hiện tập thể lãnh đạo, cá nhân phụ trách.

+ Cơ quan lãnh đạo cao nhất của Đảng là Đại hội đại biểu toàn quốc. Cơ quan lãnh đạo ở mỗi cấp là đại hội đại biểu hoặc đại hội đảng viên. Giữa hai kỳ đại hội; cơ quan lãnh đạo của Đảng là Ban Chấp hành Trung ương, ở mỗi cấp là ban chấp hành đảng bộ, chi bộ.

+ Cấp ủy các cấp báo cáo và chịu trách nhiệm về hoạt động của mình trước đại hội cùng cấp, trước cấp ủy cấp trên và cấp dưới; định kỳ thông báo tình hình hoạt động của mình đến các tổ chức đảng trực thuộc, thực hiện tự phê bình và phê bình.

+ Tổ chức đảng và đảng viên phải chấp hành nghị quyết của Đảng. Thiểu số phục tùng đa số, cấp dưới phục tùng cấp trên, cá nhân phục tùng tổ chức, các tổ chức trong toàn Đảng phục tùng Đại hội đại biểu toàn quốc và Ban Chấp hành Trung ương.

+Nghị quyết của các cơ quan lãnh đạo của Đảng chỉ có giá trị thi hành khi có hơn một nửa số thành viên trong cơ quan đó tán thành. Trước khi biểu quyết, mỗi thành viên được phát biểu ý kiến của mình. Đảng viên có ý kiến thuộc về thiểu số được quyền bảo lưu và báo cáo lên cấp uỷ cấp trên cho đến Đại hội đại biểu toàn quốc, song phải chấp hành nghiêm chỉnh nghị quyết, không được truyền bá ý kiến trái với nghị quyết của Đảng. Cấp uỷ có thẩm quyền nghiên cứu xem xét ý kiến đó; không phân biệt đối xử với đảng viên có ý kiến thuộc về thiểu số.  

+Tổ chức đảng quyết định các vấn đề thuộc phạm vi quyền hạn của mình, song không được trái với nguyên tắc, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước và nghị quyết của cấp trên.

- Biểu hiện

+ Mọi hành động xâm phạm lợi ích của Nhà nước, quyền và lợi ích hợp pháp của tập thể và của công dân đều bị xử lí theo pháp luật.

+ Tôn trọng, tuân thủ, chấp hành nghiêm chỉnh hiến pháp, pháp luật của các cơ quan, nhân viên nhà nước, của các tổ chức xã hội và mọi công dân.

- Em ủng hộ ý kiến của bạn C vì tìm hiểu hệ thống chính trị là việc làm rất cần thiết đối với mỗi công dân Việt Nam, việc được trang bị những kiến thức đó sẽ đóng góp cho việc xây dựng, bảo vệ và phát triển đất nước.

- Trách nhiệm của học sinh trong xây dựng và bảo vệ hệ thống chính trị

+ Gương mẫu chấp hành mọi chủ trương, chính sách, pháp luật và thực hiện nghĩa vụ công dân.

+ Tham gia giữ gìn trật tự, an toàn xã hội, quốc phòng, an ninh quốc gia.

+ Vận động mọi người xung quanh cùng thực hiện theo đúng quy định của pháp luật.

+ Trang bị kiến thức về hệ thống chính trị của Việt Nam.

+ Rèn luyện bản thân thật tốt để sau này tham gia vào hệ thống chính trị.

- Ý kiến a - Em không đồng tình với ý kiến trên vì Đảng Cộng Sản Việt Nam không phải là một cơ quan quan trọng của bộ máy Nhà nước, mà là một tổ chức lãnh đạo của cả hệ thống chính trị trong đó có bộ máy Nhà nước.

- Ý kiến b - Em đồng tình với ý kiến trên vì Nhà nước Việt Nam ta là nhà của dân, do dân và vì dân, mọi quyền lực của Nhà nước thuộc về nhân dân lao động.

- Ý kiến c - Em đồng tình với ý kiến trên vì vai trò của Nhà nước là tổ chức, quản lí xã hội bằng pháp luật.

- Ý kiến d - Em không đồng tình với ý kiến trên vì các bộ phận cấu thành trong hệ thống chính trị ngoài hoạt động trong khuôn khổ pháp luật còn phải thực hiện trong khuôn khổ của Hiến pháp.

- Ý kiến đ - Em không đồng tình với ý kiến trên vì Mặt trận Tổ quốc Việt Nam không phải là tổ chức giữ vai trò trung tâm trong hệ thống chính trị.

(*) Sơ đồ tham khảo

*Tình huống 1: Nếu em là anh B, em sẽ đính chính với bạn rằng đó là những thông tin không chính xác và khuyên bạn không nên tuyên truyền những nội dung không chính thống, sai lệch như vậy ra ngoài.

*Tình huống 2: Nếu là Bí thư chi đoàn của lớp 10A1, em sẽ nói trước cả lớp rằng chúng ta nên tham gia cuộc thi này vì không những nó cung cấp và trang bị cho chúng ta hệ thống kiến thức về Đảng mà còn thể hiện trách nhiệm của người Đoàn viên trong việc rèn luyện và học tập.

(*) Bài tham khảo về: hoạt động của Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh

- Suốt chiều dài lịch sử, Đảng ta luôn coi trọng công tác thanh niên và đặt công tác giáo dục thế hệ trẻ lên hàng đầu.

- Trong những năm qua có thể thấy phong trào thanh niên tình nguyện đã có sức hấp dẫn lớn đối với người trẻ. Số lượng thanh niên đến với hoạt động tình nguyện đông hơn. Loại hình hoạt động tình nguyện ngày càng đa dạng và phương thức tổ chức cũng như nội dung triển khai rộng hơn. Đảm bảo được vai trò dẫn dắt của Đoàn thanh niên trong phong trào tình nguyện chung của xã hội. Phong trào tình nguyện của Đoàn thanh niên đã lan tỏa và khơi dậy sự tham gia của rất nhiều lực lượng xã hội. Thông qua hoạt động tình nguyện, Đoàn thanh niên đã đóng góp cho sự phát triển kinh tế - xã hội của đất nước. Điều đó cho thấy sự trưởng thành của Đoàn và khẳng định phong trào thanh niên tình nguyện là môi trường thực sự có ý nghĩa để thanh niên có thể trải nghiệm, học hỏi, tìm kiếm cơ hội cống hiến và khẳng định giá trị của bản thân.

- Hoạt động của Đoàn được thể chế hóa thành những sân chơi về văn hóa, nghệ thuật lành mạnh, giúp định hướng về giá trị thẩm mỹ. Các bạn Đoàn viên được tư vấn về tâm lý, có một không gian kết nối với nhau và tìm kiếm những hoạt động phù hợp với lứa tuổi. Ở đó, các bạn có thể đề xuất những ý tưởng sáng tạo, sáng kiến… Hoặc có bạn đến với Đoàn để được kết nối, khắc phục những điểm hạn chế của bản thân về kỹ năng thực hành xã hội… Thông qua môi trường của Đoàn, các bạn thanh niên thỏa sức thể hiện được năng lực sở trường bản thân, tự khẳng định mình cống hiến, và chính điều đó sẽ giúp mỗi bạn ngày một trưởng thành hơn.

Lưu ý: Học sinh trình bày quan điểm cá nhân. Bài làm trên chỉ mang tính tham khảo

(*) Gợi ý về vai trò của Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh.

- Thứ nhất: Đối với Nhà nước

+ Các ban, ngành, tổ chức đoàn phối hợp, liên kết hoạt động trên cơ sở chức năng, nhiệm vụ của mình dựa trên đường lối, quan điểm lãnh đạo, chỉ đạo của Đảng về công tác thanh niên, tạo sức mạnh đồng bộ trong công tác đoàn và phong trào thanh thiếu nhi.

+ Đoàn thanh niên là chỗ dựa vững chắc, tham gia đóng góp xây dựng bảo vệ chính quyền nhân dân các cấp, tuyên truyền, vận động nhân dân thực hiện đúng chính sách, pháp luật của Nhà nước, vận động đoàn viên thanh niên xung phong, tình nguyện đi đầu trong công cuộc xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Đoàn tham gia quản lý Nhà nước, quản lý xã hội trên xơ sở chức năng, nhiệm vụ của mình, thông qua hệ thống tổ chức đoàn các cấp từ trung ương đến cơ sở để đề cử những đại biểu ưu tú nhất đại diện cho quyền lợi và tiếng nói của tuổi trẻ vào Quốc hội, Hội đồng nhân dân các cấp.

- Thứ hai: Đối với Đảng

+ Đoàn TNCS là đội dự bị tin cậy của Đảng, đội quân xung kích cách mạng phấn đấu vì mục tiêu lý tưởng của Đảng. Tổ chức Đoàn đặt dưới sự lãnh đạo trực tiếp, toàn diện và tuyệt đối của Đảng. Đảng định hướng chính trị cho mọi hoạt động, nguyên tắc tổ chức của Đoàn và phong trào thanh thiếu nhi.

+ Mối quan hệ giữ Đảng với Đoàn là mối liên hệ gắn bó chặt chẽ “ Xây dựng Đoàn vững mạnh là nội dung quan trọng trong công tác xây dựng Đảng, là xây dựng Đảng trước một bước.” Đoàn tham mưu, đề xuất với Đảng về những vấn đề liên quan đến thanh niên và công tác thiếu nhi, tham gia xây dựng, bảo vệ và tuyên truyền đường lối, chính sách của Đảng, đóng góp ý kiến cho đảng viên.

- Thứ ba: Đối với các tổ chức là thành viên của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam

+ Đoàn TNCS Hồ Chí Minh là thành viên của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam - một liên minh chính trị rộng lớn, tập hợp, xây dựng lực lượng đại đoàn kết dân tộc trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Đoàn là lực lượng phối kết hợp với các tổ chức đoàn thể khác góp phần thực hiện chiến lược đại đoàn kết dân tộc. Tham gia xây dựng các cơ chế hoạt động trong quản lý giáo dục, bảo vệ quyền lợi hợp pháp của thanh thiếu nhi.

+ Đoàn tích cực, chủ động liên kết, phối hợp hoạt động theo chức năng, nhiệm vụ của tổ chức, nhằm phát huy sức mạnh tổng hợp của cả hệ thống chính trị dưới sự lãnh đại của Đảng, quản lý của Nhà nước, hoàn thành tốt nhiệm vụ tập hợp đoàn kết, giáo dục, phát huy và chăm lo cho thanh thiếu nhi.

- Thứ tư: Đối với Đội Thiếu niên tiền phong Hồ Chí Minh

+ Đoàn TNCS Hồ Chí Minh cử đội ngũ cán bộ đoàn phụ trách công tác Đội, thành lập hệ thống tổ chức Hội đồng Đội các cấp có nhiệm vụ tổ chức, giáo dục và bảo vệ quyền lợi của thiếu nhi ở mỗi cấp, tạo ra các sân chơi cho thiếu nhi, huy động lực lượng xã hội trong việc đầu tư, hỗ trợ cho Đội hoạt động.

+ Đoàn TNCS đối với thanh niên là người phụ trách, chăm lo, giáo dục và bảo vệ thiếu niên nhi đồng. Điều lệ Đoàn TNCS Hồ Chí Minh quy định:

“Đoàn TNCS Hồ Chí Minh phụ trách Đội thiếu niên tiền phong Hồ Chí Minh, hướng dẫn thiếu nhi làm theo 5 Điều Bác Hồ dạy và phấn đấu trở thành đoàn viên Đoàn TNCS Hồ Chí Minh, người công dân tốt của đất nước.”

- Thứ năm: Đối với Thanh niên và các tổ chức thanh niên Việt Nam

+ Với các tổ chức thanh niên Việt Nam, Đoàn TNCS Hò Chí Minh là thành viên tập thể của Hội Liên hiệp thanh niên Việt Nam, giữ vai trò nòng cốt chính trị trong tổ chức và hoạt động của Hội Liên hiệp thanh niên Việt Nam, Hội sinh viên Việt Nam…

+ Đoàn TNCS Hồ Chí Minh đối với thanh niên là trường học xã hội chủ nghĩa của thanh niên, tạo ra môi trường hoạt động lành mạnh cho thanh niên, định hướng các hoạt động của thanh niên theo khuôn khổ Hiến pháp, pháp luật chăm lo bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của thanh niên.

(*) Một số giải pháp nhằm nâng cao hoạt động của Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh ở địa phương

- Thứ nhất: cần tập trung nâng cao chất lượng sinh hoạt, hoạt động, chất lượng đoàn viên, chất lượng cán bộ và khả năng thu hút, tập hợp, giáo dục đoàn viên, thanh niên, có như vậy mới tạo sự chuyển biến mạnh mẽ về nhận thức và hành động của cán bộ đoàn, đồng thời xây dựng được đội ngũ cán bộ đoàn cấp cơ sở có đủ phẩm chất, năng lực lãnh đạo, đặc biệt là đội ngũ bí thư chi đoàn.

- Thứ hai: Kiên trì các giải pháp xây dựng chi đoàn mạnh; nâng cao chất lượng hoạt động của các chi đoàn theo chủ đề; đổi mới mạnh mẽ nội dung, phương thức sinh hoạt, hoạt động chi đoàn, đoàn cơ sở theo hướng gắn với các hoạt động bảo vệ, hỗ trợ thanh niên và giải quyết các vấn đề có liên quan đến học nghề, dạy nghề, giải quyết việc làm cho thanh niên, nhất là thanh niên vùng nông thôn...

- Thứ ba: các cấp bộ Đoàn cần hướng dẫn nội dung rèn luyện đoàn viên phù hợp nhiệm vụ và đặc thù đơn vị, địa phương, lựa chọn các nội dung phù hợp, thiết thực, coi trọng tính tự giác rèn luyện của đoàn viên; thực hiện công tác kiểm tra, đánh giá hàng năm, có tuyên dương, khen thưởng các tập thể, cá nhân thực hiện tốt, nghiên cứu nhân rộng những mô hình hay, cách làm hiệu quả trong triển khai thực hiện; nghiên cứu lồng ghép các nội dung rèn luyện đoàn viên với việc cụ thể hóa việc học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh, gắn với thực hiện nhiệm vụ được giao của từng đoàn viên thanh niên.

- Thứ tư: triển khai thực hiện tốt công tác quy hoạch cán bộ Đoàn cấp cơ sở; tham mưu với cấp ủy và lãnh đạo đơn vị tạo điều kiện trong công tác đào tạo bồi dưỡng cán bộ Đoàn, đặc biệt đối với các đối tượng trong quy hoạch các chức danh chủ chốt của cơ sở; tham mưu cho cấp ủy và lãnh đạo cơ chế, chính sách, phụ cấp đối với cán bộ Đoàn kiêm nhiệm cấp cơ sở và chi đoàn; tạo môi trường thuận lợi để đoàn viên tu dưỡng, phấn đấu, rèn luyện trở thành đảng viên và để tạo nguồn cán bộ có năng lực, phẩm chất, đạo đức của hệ thống chính trị các cấp.