Gợi ý: Để máy tính giải quyết được nhiệm vụ do con người đặt ra, con người cần mô tả thuật toán theo cách mà máy tính có thể “hiểu” và thực hiện được. Chương trình máy tính là một cách mô tả thuật toán. Chương trình được thực hiện theo đúng cấu trúc tuần tự, lần lượt từ câu lệnh đầu tiên đến câu lệnh cuối.

Trả lời:

Câu "Máy tính có thể thực hiện các lệnh trong chương trình theo trình tự tuỳ ý." sai. Vì máy tính thực hiện các lệnh trong chương trình theo trình tự từ câu lệnh đầu tiên đến câu lệnh cuối cùng.

Gợi ý: Sử dụng Hình 6.15 trong SGK để nhận biết màu sắc và ý nghĩa các câu lệnh như sau:

- Màu tím: Câu lệnh “nói … trong 2 giây” thông báo kết quả ra màn hình.

- Màu xanh dương: Câu lệnh “hỏi ... và đợi” nhập dữ liệu đầu vào từ bàn phím.

- Màu vàng: Các cấu trúc điều khiển.

- Màu cam: Các lệnh tính toán, xử lí.

Ví dụ: Học sinh 1 có điểm Toán được 10, điểm Văn là 9 và điểm điểm Tiếng Anh là 8. Khi đó dữ liệu đầu vào là: a = 10, b = 9, c = 8, chương trình tính ĐTB = (10 + 9 + 8)/3 = 9, vì ĐTB > 8 nên đầu ra chương trình thông báo “ Bạn được thưởng sao”.

Gợi ý: Mọi chương trình đều có cấu trúc tuần tự, đó chính là việc thực hiện lần lượt từng câu lệnh từ trên xuống dưới. Trong Scratch, cấu trúc rẽ nhánh chứa từ “Nếu …”. Cấu trúc lặp chứa từ “lặp lại”.

Trả lời:

Cấu trúc tuần tự thể hiện ở việc thực hiện lần lượt các lệnh từ trên xuống dưới.

Cấu trúc rẽ nhánh (Lệnh “nếu chạm biên, bật lại”)

Cấu trúc lặp (Lặp lại 10 lần)

Bước 1. Nháy đúp chuột vào biểu tượng chương trình Scratch để khởi động chương trình.

Bước 2. Trong nhóm lệnh  kéo thả lệnh  vào cửa sổ soạn thảo chương trình.

Bước 3. Trong nhóm lệnh  kéo thả lệnh  vào cửa sổ soạn thảo chương trình và đặt nối tiếp vào lệnh đầu tiên.

Bước 4. Trong nhóm lệnh  kéo thả lệnh  vào cửa sổ soạn thảo chương trình và đặt nối tiếp vào lệnh thứ hai.

Bước 5. Trong nhóm lệnh  kéo thả lệnh  vào cửa sổ soạn thảo chương trình và đặt vào trong lệnh lặp ở bước 4.

Bước 6. Trong nhóm lệnh  kéo thả lệnh  đặt vào trong lệnh lặp sau câu lệnh ở bước 5.

Bước 7. Trong nhóm lệnh  kéo thả hai lệnh  sau câu lệnh ở bước 6.

Bước 8. Chạy chương trình và xem kết quả.

Gợi ý: Đầu vào: hai số a, b khác nhau; Đầu ra: thông báo số lớn hơn.

Để biết số nào lớn hơn, em phải so sánh hai số. Nếu a > b thì a là số lớn hơn, còn không b là số lớn hơn. Như vậy thuật toán chứa cấu trúc rẽ nhánh dạng đủ.

Trả lời:

Sơ đồ khối:

Bước 1. Vẽ hình elip đề đánh dấu Bắt đầu thuật toán.

Bước 2. Vẽ đường mũi tên chỉ bước tiếp theo.

Bước 3. Vẽ hình bình hành, trong hình bình hành ghi lệnh Nhập hai số a, b. Vẽ đường mũi

tên chỉ bước tiếp theo.

Bước 4. Vẽ hình thoi của cấu trúc rẽ nhánh đầy đủ, điều kiện bên trong hình thoi là “a > b”.

Bước 5. Vẽ đường mũi tên rẽ nhánh khi điều kiện Đúng. Tiếp theo vẽ hình bình hành thông báo kết quả “a là số lớn hơn”.

Bước 6. Vẽ đường mũi tên rẽ nhánh khi điều kiện Sai. Tiếp theo vẽ hình bình hành thông báo kết quả “b là số lớn hơn”.

Bước 7. Vẽ đường mũi tên ra khỏi cấu trúc rẽ nhánh để đi đến hình elip đánh dấu Kết thúc thuật toán.

Hướng dẫn tạo chương trình bằng Scratch:

Gợi ý: Đầu vào: ba số a, b, c; Đầu ra: Trung bình cộng của a, b và c.

Ta có Trung bình cộng = (a + b + c) : 3.

Hướng dẫn tạo chương trình bằng Scratch:

Bước 1. Nháy đúp chuột vào biểu tượng chương trình Scratch để khởi động chương trình.

Bước 2. Trong nhóm lệnh  kéo thả lệnh  vào cửa sổ soạn thảo chương trình.

Bước 3. Trong nhóm lệnh , chọn lệnh  và nhập tên biến là a. Lặp lại thao tác để tạo thêm biến b, c và biến TBC.

Bước 4. Trong nhóm lệnh  kéo thả lệnh  đặt nối tiếp vào lệnh thứ nhất ở bước 1. Gõ lại nội dung thành .

Bước 5. Trong nhóm lệnh  kéo thả lệnh  đặt nối tiếp vào lệnh thứ nhất ở bước 4.

Bước 6. Trong nhóm lệnh  kéo thả lệnh  đặt vào vị trí số 0 của câu lệnh ở bước 5 để được lệnh sau:

Bước 7. Lặp lại bước 4, 5 và 6 để nhập giá trị cho biến b, c. Đến đây em đã hoàn thành các câu lệnh nhập dữ liệu đầu vào:

Bước 8. Trong nhóm lệnh  kéo thả lệnh  đặt nối tiếp vào lệnh thứ nhất ở bước 4. Sửa thành .

Bước 9. Trong nhóm lệnh  kéo thả lệnh  và . Đặt các biến vào phép toán để được kết quả:

Bước 10. Kéo thả kết quả ở bước 9 vào câu lệnh ở bước 8 để được câu lệnh sau:

Bước 11. Trong nhóm lệnh  và  tạo câu lệnh  để thông báo kết quả.

Bước 12. Chạy chương trình và xem kết quả.

Trả lời:

Các em làm theo các bước hướng dẫn ở trên.

Chương trình Scratch như sau:

Chương trình máy tính là một tập hợp các lệnh viết bằng ngôn ngữ lập trình, thể hiện theo các bước của thuật toán để máy tính “hiểu” và thực hiện.

Gợi ý: Lệnh đặt bút để bắt đầu thực hiện việc vẽ. Nét vẽ thực hiện theo lệnh di chuyển và lệnh xoay. Chương trình lặp lại 3 lần vẽ đoạn thẳng. Góc giữa hai đoạn thẳng là 120 độ. Em thử đoán xem chương trình vẽ được hình gì?

Trả lời:

Chương trình Scratch trên thực hiện thuật toán vẽ hình theo lệnh di chuyển và lệnh xoay.

Chương trình sử dụng cấu trúc điều khiển tuần tự và lặp.

Kết thúc chương trình, vẽ được hình tam giác như sau: