Thủy phân chất béo trong môi trường axit ta thu được:
A. este và nước
B. glixerol và hỗn hợp muối của axit béo với natri
C. glixerol và các axit béo
D. hỗn hợp nhiều axit béo
Đáp án: C
- Khi đun nóng chất béo với nước có axit xúc tác, chất béo tác dụng với nước tạo ra các axit béo và glixerol.
Gói VIP thi online tại VietJack (chỉ 400k/1 năm học), luyện tập gần 1 triệu câu hỏi có đáp án chi tiết
Thủy phân hoàn toàn 17,16 kg một loại chất béo cần dùng vừa đủ 2,4 kg NaOH, sau phản ứng thu được 1,84 kg glixerol. Khối lượng muối thu được là
Thủy phân hoàn toàn 17,16 kg một loại chất béo cần vừa đủ 2,4 kg NaOH, sản phẩm thu được gồm 1,84 kg glixerol và hỗn hợp muối của các axit béo. Khối lượng hỗn hợp các muối là
Để thủy phân hoàn toàn 8,58 kg một loại chất béo cần dùng vừa đủ 1,2 kg NaOH, thu được 0,92 kg glixerol và m kg hỗn hợp muối của axit béo. Giá trị của m là
I. Chất béo có ở đâu?
- Mỡ ăn được lấy ra từ động vật, dầu ăn được lấy ra từ thực vật. Dầu và mỡ ăn là các chất béo ⇒ Chất béo có trong động vật và thực vật.
+ Trong cơ thể động vật, chất béo tập trung nhiều ở mô mỡ.
+ Trong thực vật, chất béo tập trung ở quả và hạt.
Hình 1: Thực phẩm chứa chất béo.
II. Tính chất vật lí
Chất béo nhẹ hơn nước, không tan trong nước, tan được trong benzen, dầu hỏa, xăng…
Hình 2: Thử tính tan của chất béo
(a) trong nước
(b) trong benzen
III. Thành phần và cấu tạo của chất béo
- Chất béo là hỗn hợp nhiều este của glixerol với các axit béo
- Công thức chung của chất béo là: (R-COO)3.
- Glixerol (hay còn gọi là glixerin) có công thức cấu tạo sau:
, viết gọn (OH)3.
- Một số axit béo: COOH : axit stearic;
COOH : axit oleic;
COOH : axit panmitic;…
IV. Tính chất hóa học
- Đun nóng chất béo với nước, có axit làm xúc tác, chất béo tác dụng với nước tạo ra glixerol và các axit béo:
Phương trình tổng quát:
(RCOO)3 + 3H2O 3RCOOH + (OH)3
Chất béo Axit béo Glixerol
Phản ứng trên gọi là phản ứng thủy phân.
- Khi đun chất béo với dung dịch kiềm, chất béo bị thủy phân tạo ra muối của các axit béo và glixerol.
(RCOO)3 + 3NaOH 3RCOONa + (OH)3.
Phản ứng này còn được gọi là phản ứng xà phòng hóa.
Xà phòng là hỗn hợp muối natri (hoặc kali) của axit béo.
V. Ứng dụng
- Chất béo là thành phần cơ bản trong thức ăn của người và động vật, khi bị oxi hóa chất béo cung cấp năng lượng cho cơ thể nhiều hơn chất đạm và chất bột.
Hình 3: So sánh năng lượng tỏa ra khi oxi hóa thức ăn
- Trong công nghiệp, chất béo chủ yếu dùng để sản xuất xà phòng, glixerol.
Hình 4: Một số ứng dụng của chất béo
- Khi để lâu trong không khí, chất béo có mùi ôi. Đó là do tác dụng của hơi nước, oxi và vi khuẩn lên chất béo. Để hạn chế điều này, cần bảo quản chất béo ở nhiệt độ thấp hoặc cho vào chất béo một ít chất chống oxi hóa, hay đun chất béo (mỡ) với một ít muối ăn.