Một người vay ngân hàng một số tiền T với lãi suất mỗi tháng là r. Biết cuối tháng người đó phải trả cho ngân hàng A đồng. Hỏi người đó phải trả trong bao nhiêu tháng thì hết nợ?

I. Bất phương trình mũ.

1. Bất phương trình mũ cơ bản

Bất phương trình mũ cơ bản có dạng a^x > b ( hoặc a^x < b; $a^x\ge b;a^x\le b$) với a > 0 và a ≠  1.

Ta xét bất phương trình a^x > b

+ Nếu b ≤ 0 tập nghiệm của bất phương trình là $R$ vì a^x > 0 $\ge b;\forall x\in R$.

+ Nếu b > 0 thì tập nghiệm của bất phương trình tương đương $a^x>a^{{\log }_{a}b}$.

Với a > 1, tập nghiệm của bất phương trình là x > log_ab.

Với 0 <  a < 1, tập nghiệm của bất phương trình là x < log_ab.

– Ví dụ 1.

a) 5^x  >  125 $\iff$x > log₅125 $\iff$ x >  3.

b) ${\left(\frac{1}{3}\right)}^x>\mathrm{\hspace{0.17em}\hspace{0.17em}27}\iff x<{\log }_{\frac{1}{3}}27\iff x<-3$

Kết luận. Tập nghiệm của bất phương trình a^x > b được cho trong bảng sau:

 2. Bất phương trình mũ đơn giản

– Ví dụ 2. Giải bất phương trình 3^{x + 2} < 27.

Lời giải:

Ta có: 27 = 3³

Vì cơ số 3 > 1 nên x + 2 < 3

$\iff$ x < 1.

Vậy tập nghiệm của bất phương trình đã cho là x < 1.

II. Bất phương trình logarit

1. Bất phương trình logarit cơ bản

Bất phương trình logarit cơ bản có dạng log_a x > b ( hoặc log_ax < 0;  ${\log }_{a}x\le 0;{\log }_{a}x\ge 0$) với a > 0; a ≠ 1.

Xét bất phương trình log_ax > b

+ Trường hợp a > 1 ta có: log_ax > b$\iff$x > a^b.

+ Trường hợp 0 < a < 1 ta có: log_ax > b$\iff$0 < x < a^b.

– Ví dụ 3.

a) log₂x > 7$\iff$x > 2⁷.

b) ${\log }_{\frac{2}{5}}x<\mathrm{\hspace{0.17em}\hspace{0.17em}3}\iff x>{\left(\frac{2}{5}\right)}^3$

Kết luận: Nghiệm của bất phương trình log_ax > b được cho trong bảng sau:

 2. Bất phương trình logarit đơn giản

– Ví dụ 4. Giải bất phương trình ${\log }_3(x^2+2x)$ > ${\log }_3(x+2)$.

Lời giải:

Điều kiện của bất phương trình:

$\{\begin{array}{c}{x}^2+2x>0\\ x+\mathrm{\hspace{0.17em}\hspace{0.17em}2}>\mathrm{\hspace{0.17em}\hspace{0.17em}0}\end{array}\iff [\begin{array}{c}[\begin{array}{c}x>\mathrm{\hspace{0.17em}0}\\ x<-2\end{array}\\ x>-2\end{array}\iff x>\mathrm{\hspace{0.17em}0}$

Ta có: ${\log }_3(x^2+2x)>{\log }_3(x+2)$

Vì cơ số 3 > 1 nên:  x² + 2x > x + 2

$\iff$x² + x – 2 > 0 $\iff [\begin{array}{c}x>\mathrm{\hspace{0.17em}\hspace{0.17em}1}\\ x<-2\end{array}$

Kết hợp điều kiện, vậy x > 1.