Trên lưu vực các dòng sông lớn ở châu Á, châu Phi từ khoảng thiên niên kỉ IV trước Công nguyên, cư dân phương Đông đã biết tới nghề luyện kim, làm nông nghiệp và chăn nuôi gia súc. Họ đã xây dựng nên những quốc gia đầu tiên của mình, đó là xã hội có giai cấp đầu tiên trên thế giới được hình thành.

- Các quốc gia cổ đại phương Đông được hình thành trên lưu vực của các dòng sông lớn, ở đây có những điều kiện thiên nhiên thuận lợi cho đời sống con người: những đồng bằng ven sông rộng, đất đai phì nhiêu và mềm xốp, dễ canh tác, lượng mưa đều đặn phân bố theo mùa…

- Loại trừ đáp án C (nội dung đáp án C phản ánh cơ sở về điều kiện tự nhiên ở các quốc gia cổ đại phương Tây).

Các quốc gia cổ đại phương Đông được hình thành từ khoảng thiên niên kỉ IV – III TCN (Ai Cập, Lưỡng Hà hình thành vào khoảng giữa thiên niên kỉ IV TCN, Ấn Độ hình thành từ khoảng giữa thiên niên kỉ III TCN, chế độ công xã nguyên thủy ở Trung Quốc tan rã vào khoảng cuối thiên niên kỉ III TCN).

Do có điều kiện tự nhiên thuận lợi, những đồng bằng ven sông rộng, đất đai phì nhiêu và mềm xốp, dễ canh tác, lượng mưa đều đặn phân bố theo mùa, có khí hậu ấm nóng giúp cho cư dân đã tập trung khá đông và hình thành nên các quốc gia.

Khoảng 3500 – 2000 năm TCN, cư dân phương Đông cổ đại đã tập trung khá đông theo từng bộ lạc trên các thềm đất cao gần sông. Họ đã biết sử dụng đồng thau cùng với những công cụ bằng đá, tre và gỗ.

Cư dân trên lưu vực những dòng sông lớn ở châu Á và châu Phi sống chủ yếu bằng nghề nông và những nghề bổ trợ đó là kết hợp nuôi gia súc, làm đồ gốm và dệt vải để đáp ứng nhu cầu hàng ngày của mình, họ tiến hành trao đổi sản phẩm giữa vùng này với vùng khác.

Cư dân cổ đại phương Đông sống trên lưu vực những dòng sông lớn ở châu Á và châu Phi sống chủ yếu bằng nghề nông. Họ đã biết trồng mỗi năm 2 vụ lúa.

- Ở các quốc gia cổ đại phương Đông, những con sông lớn đã cung cấp nguồn nước dồi dào và bồi tụ nên nhiều đồng bằng phù sa màu mỡ, tạo điều kiện thuận lợi cho sự phát triển của sản xuất nông nghiệp.

- Các quốc gia cổ đại phương Đông hình thành trên lưu vực các con sông lớn bên cạnh mặt thuận lợi thì một trong những khó khăn để bảo vệ đất nước là công việc trị thủy. Công việc này cần đến sức mạnh của nhiều người vì thế nó khiến mọi người liên kết, gắn bó với nhau trong tổ chức công xã.

- Nhà nước Ai Cập cổ đại được hình thành vào khoảng năm 3200 TCN.

- Hi Lạp ở phương Tây (không phải phương Đông), các nhà nước cổ đại ở Hi Lạp ra đời vào khoảng thiên niên kỉ I TCN.

- Các nhà nước cổ đại của người Ấn Độ được hình thành vào khoảng thiên niên kỉ III TCN.

- Nhà Hạ - nhà nước cổ đại đầu tiên của Trung Quốc được thành lập vào khoảng thế kỉ XXI TCN.

=> Ai Cập cổ đại được hình thành sớm nhất.

Mục…2….Trang…14...SGK Lịch sử 10 cơ bản

Đáp án: B

Mục…2….Trang…14...SGK Lịch sử 10 cơ bản

Những cơ sở thúc đẩy sự ra đời của nhà nước Ai Cập cổ đại:

+ Sản xuất phát triển, xã hội có sự phân hóa giàu - nghèo, xuất hiện tầng lớp quý tộc - người bình dân => nguyên tắc “công bằng bình đẳng” trong các công xã nguyên thủy bị phá vỡ.

+ Nhu cầu tập hợp lực lượng để trị thủy, phát triển sản xuất nông nghiệp. Nhà nước Ai Cập cổ đại được hình thành trên lưu vực sông Nin. Điều kiện tự nhiên ở đây thuận lợi để phát triển nền nông nghiệp trồng lúa nước, nhưng cũng đồng thời đặt ra yêu cầu cần phải trị thủy để bảo vệ sản xuất. Công việc này đòi hỏi phải có sự chung lưng đấu cật của cả cộng đồng. => Trị thủy một trong những nhân tố đưa đến sự liên kết của các cư dân Ai Cập cổ đại trong các công xã nông thôn.

Các tầng lớp chính trong xã hội cổ đại phương Đông gồm:

+ Quý tộc - có nhiều của cải và quyền thế);

+ Nông dân công xã  - đây là tầng lớp đông đảo nhất và là lực lượng chính sản xuất ra của cải vật chất nuôi sống xã hội.

+ Nô lệ - đây là tầng lớn thấp nhất trong xã hội, chiếm số lượng không nhiều, họ chuyên làm những việc nặng nhọc, hầu hạ quý tộc, có nguồn gốc từ tù bình bị bắt trong chiến tranh, nông dân nghèo không trả được nợ.

Trong quá trình phân hóa xã hội của các quốc gia cổ đại phương Đông, đứng đầu giai cấp thống trị là những ông vua chuyên chế và đội ngũ đông đảo quý tộc, quan lại, chủ ruộng đất và tầng lớp tăng lữ.

Trong xã hội cổ đại phương Đông, nô lệ là tầng lớp thấp nhất trong xã hội. Họ có nguồn gốc là những tù binh bị bắt trong chiến tranh hay những nông dân ngèo, không trả được nợ. Họ chuyên làm những việc nặng nhọc và hầu hạ tầng lớp quý tộc, không phải là lực lượng sản xuất chính trong xã hội.

Ở các quốc gia cổ đại phương Đông, nông dân công xã là bộ phận đông đảo nhất, có vai trò to lớn trong sản xuất. Họ nhận ruộng đất của công xã để canh tác, song phải nộp một phần sản phẩm thu hoạch được và làm không công cho quý tộc.