Giả thuyết siêu trội cho rằng ở trạng thái dị hợp về nhiều cặp gen khác nhau, con lai có kiểu hình vượt trội về nhiều mặt so với dạng bố mẹ có nhiều gen ở trạng thái đồng hợp.

Cách giải:

Cơ thể có kiểu gen càng nhiều cặp dị hợp thì càng thể hiện ưu thế lai cao hơn, vì vậy, cơ thể có ưu thế lai cao nhất là: AaBb.

Chọn B.

Vận dụng kiến thức về các đặc trưng của quần thể sinh vật.

Cách giải:

Quần thể sinh vật có 5 đặc trưng về: tỉ lệ giới tính, thành phần nhóm tuổi, sự phân bố cá thể trong không gian, kích thước quần thể và mật độ cá thể.

Chọn B.

Loài động vật ăn thịt có răng nanh rất phát triển để cắn con mồi lựa thịt.

Cách giải:

Loài thuộc nhóm động vật ăn thịt là: mèo.

Chọn A.

Vận dụng kiến thức về cơ chế phân tử của các bệnh và hội chứng di truyền ở người.

Cách giải:

Người có cặp NST số 21 gồm 3 chiếc NST bị mắc hội chứng Đao.

Hội chứng Tơcnơ do đột biến thể một ở cặp NST giới tính, chỉ xảy ra ở nữ (XO).

Hội chứng Siêu nữ do đột biến thể ba ở cặp NST giới tính, chỉ xảy ra ở nữ (XXX).

Hội chứng Claiphentơ do đột biến thể ba ở cặp NST giới tính, chỉ xảy ra ở nam (XXY).

Chọn B.10

Vận dụng kiến thức về sự phát triển sinh vật qua các đại địa chất.

Cách giải:

Trong lịch sử phát triển của sinh giới, nhóm linh trưởng xuất hiện ở đại Tân sinh.

Chọn A.

Vận dụng kiến thức về các dạng đột biến cấu trúc nhiễm sắc thể.

Cách giải:

Dạng đột biến làm thay đổi cấu trúc nhiễm sắc thể là đột biến lặp đoạn.

Chọn B.

Thành phần hữu sinh của hệ sinh thái bao gồm nhiều loài sinh vật của quần xã.

Cách giải:

Yếu tố nào không thuộc thành phần hữu sinh của hệ sinh thái là xác sinh vật.

Chọn C.

Vận dụng kiến thức về các quy luật di truyền để giải bài tập.

Cách giải:

Kiểu gen dị hợp về 2 cặp gen là: $Aa\frac{bD}{bd}$.

Chọn A.

Vận dụng kiến thức về quy luật di truyền ngoài nhân để giải bài tập.

Cách giải:

Khi Coren sử dụng phép lai thuận nghịch để tiến hành thí nghiệm ở cây hoa phấn, ông đã phát hiện ra hiện tượng di truyền ngoài nhân.

Chọn A.

Vận dụng kiến thức về các đặc trưng của bộ mã di truyền.11

Cách giải:

Tất cả các loài sinh vật hiện nay đều có chung một bộ mã di truyền, trừ một vài ngoại lệ, điều này chứng tỏ mã di truyền có tính phổ biến.

Chọn D.

Nắm vững kiến thức về cấu tạo của Operon Lac ở vi khuẩn E.coli.

Cách giải:

Operon Lac có cấu tạo gồm 3 phần: vùng khởi động (P), vùng vận hành (O) và nhóm gen cấu trúc (Z, Y, A).

Chọn A.

Đột biến thể một là dạng đột biến mà một cặp nhiễm sắc thể nào đó chỉ có một chiếc nhiễm sắc thể, các cặp NST còn lại bao gồm 2 chiếc NST.

Cách giải:

Số NST có trong mỗi tế bào lá ở thể một nhiễm của loài này là 13.

Chọn D.

Vận dụng kiến thức về đặc điểm của các dạng diễn thế sinh thái.

Cách giải:

Diễn thế nguyên sinh là quá trình biến đổi tuần tự quần xã sinh vật theo sự biến đổi của môi trường, diễn thế nguyên sinh diễn ra ở môi trường chưa có sinh vật tồn tại.

Chọn C.

Vận dụng kiến thức về sự hình thành giao tử trong giảm phân có hoán vị gen.

Cách giải:

Cơ thể có kiểu gen $\frac{De}{dE}$ xảy ra hoán vị trong quá trình giảm phân tạo ra 2 giao tử hoán vị là: DE và de.

Chọn D.

Vận dụng kiến thức đã học về quá trình hô hấp hiếu khí ở thực vật.

Cách giải:

Quá trình hô hấp hiếu khí ở thực vật diễn ra ở bào quan ty thể.

Chọn C.2

Vận dụng kiến thức về quy luật phân li để giải bài tập.

Cách giải:

Phép lai P: Aa x Aa cho F₁ có 3 loại kiểu gen.

Chọn C.

Vận dụng kiến thức về đặc điểm của hệ tuần hoàn ở thú để giải bài tập.

Cách giải:

Phát biểu sai là đáp án C. Tâm thất trái khi co đẩy máu đi động mạch chủ vào vòng tuần hoàn lớn.

Chọn C.

Vận dụng kiến thức về đặc điểm của dòng năng lượng trong hệ sinh thái.

Cách giải:

Phát biểu sai khi nói về dòng năng lượng là đáp án D.

Vì bậc dinh dưỡng phía sau chỉ tích lũy được khoảng 10% năng lượng nhân được tử bậc dinh dưỡng liền kề thấp hơn.

Chọn D.

Vận dụng kiến thức về đặc điểm của các dạng đột biến gen.

Cách giải:

Cặp nucleotit A liên kết với T bằng 2 liên kết hidro; G liên kết với X bằng 3 liên kết hidro.

Dạng đột biến gen làm giảm số lượng liên kết hidro là mất một cặp A - T.

Chọn D.

Vận dụng kiến thức về đặc điểm của các quần thể tự thụ phấn.

Cách giải:

Quần thể tự thụ phấn có đặc điểm: các cá thể có kiểu gen đồng hợp (AA và aa) khi tự thụ phấn chỉ tạo ra cơ thể có kiểu gen đồng hợp và duy trì qua các thế hệ.

Vì vậy, quần thể có cấu trúc di truyền không đối khi trả qua các thế hệ tự thụ là: 0,95BB : 0,05bb.

Chọn A.13

Vận dụng kiến thức về đặc điểm của các con đường hình thành loài mới.

Cách giải:

Loài mới được hình thành nhanh nhất bằng con đường lai xa và đa bội hóa.

Chọn B.

Vận dụng kiến thức về quy luật di truyền liên kết hoàn toàn để giải bài tập.

Cách giải:

P: $\frac{AB}{ab}\times \frac{AB}{ab}$ 

→ Tỉ lệ kiểu gen $\frac{AB}{ab}$ ở đời con là: ½ x ½ x 2 = 1/2 .

Chọn A.

Vận dụng kiến thức về đặc điểm của các bằng chứng tiến hóa để giải bài tập.

Cách giải:

Bằng chứng tiến hóa trực tiếp là bằng chứng hóa thạch, ví dụ như: Hóa thạch tôm ba lá được tìm thấy ở vùng núi cao tỉnh Hà Giang.

Chọn D.

Vận dụng kiến thức về quá trình hấp thụ nước và muối khoáng ở rễ. Rễ cây hấp thụ nước và muối khoáng nhờ vào sự chênh lệch áp suất thẩm thấu của rễ và đất (áp suất thẩm thấu ở rễ cao hơn áp suất thẩm thấu của đất).

Cách giải:

Sau khi bón phân ở rễ, cây trồng trên cạn sẽ khó hấp thụ nước bởi vì áp suất thẩm thấu của đất tăng lên.

Chọn B.

Hỗ trợ cùng loài là mối quan hệ giữa các cá thể cùng loài hỗ trợ, giúp đỡ nhau trong kiếm ăn, làm tổ, … giúp tận dụng được nguồn sống tiềm tàng.

Cách giải:

Ví dụ đúng về mối quan hệ hỗ trợ cùng loài là: Bồ nông xếp thành hàng đi kiếm ăn bắt được nhiều cá hơn bồ nông kiếm ăn riêng rẽ.

Chọn A.14

Vận dụng kiến thức về đặc điểm của mối quan hệ dinh dưỡng giữa các loài sinh vật trong quần xã để giải bài tập.

Bậc dinh dưỡng cao nhất là loài động vật đầu bảng.

Cách giải:

Trong lưới thức ăn này, sinh vật thuộc bậc dinh dưỡng cấp cao nhất là cáo.

Chọn C.

Vận dụng kiến thức về cách giải bài tập quy luật di truyền với thể đa bội để giải bài tập.

Cách giải:

P: AAaa x aaaa

GP: (⅙ AA : 4/6 Aa : ⅙ aa) x aa

→ Tỉ lệ kiểu hình ở đời con là: 5 cây quả đỏ : 1 cây quả vàng.

Chọn D.

Vận dụng kiến thức về đặc điểm của quy trình tạo giống mới bằng phương pháp gây đột biến.

Cách giải:

Thứ tự các bước trong quy trình này là:

II. Xử lí mẫu vật bằng tác nhân gây đột biến.

III. Chọn lọc các thể đột biến có kiểu hình mong muốn.

I. Tạo dòng thuần chủng

Chọn C.

Vận dụng kiến thức về tác động của các nhân tố môi trường tác động lên cấu trúc di truyền của quần thể.

Cách giải:

Các trường hợp làm thay đổi nhanh chóng tần số alen của quần thể là: 1 và 2.

Vì khi loại bỏ cá thể có kiểu gen đồng hợp (AA hay aa) sẽ làm thay đổi hoàn toàn tần số alen A và a ở đời sau.

Chọn C.

Vận dụng kiến thức về đặc điểm của chu trình cacbon trong sinh quyển.15

Cách giải:

Phát biểu sai khi nói về chu trình cacbon là đáp án B.

Vì một phần cacbon được lắng đọng trong môi trường đất, hình thành nên than đá, dầu lửa …

Chọn B.

Vận dụng kiến thức về đặc điểm của các nhân tố tiến hóa theo thuyết tiến hóa tổng hợp hiện đại để giải bài tập.

Cách giải:

I đúng, vì chọn lọc tự nhiên đóng vai trò chọn lọc các cá thể thích nghi với sự thay đổi của môi trường sống.

II sai, vì quá trình hình thành quần thể thích nghi phụ thuộc vào 3 yếu tố: đột biến, tốc độ sinh sản của loài và áp lực của chọn lọc tự nhiên.

III sai, vì nhân tố giao phối không ngẫu nhiên chỉ làm thay đổi thành phần kiểu gen còn yếu tố ngẫu nhiên làm thay đổi cả tần số alen và thành phần kiểu gen của quần thể.

IV đúng, vì đột biến gen làm xuất hiện alen mới trong quần thể nên làm thay đổi tần số alen và làm phong phú vốn gen của quần thể. Còn di nhập gen làm thay đổi tần số alen và làm phong phú vốn gen của quần thể ở quần thể có các cá thể nhập cư.

Chọn B.

Vận dụng kiến thức về đặc điểm của các nhân tố sinh thái để giải bài tập.

Cách giải:

Phát biểu sai khi nói về các nhân tố sinh thái là đáp án A.

Vì các loài sinh vật chỉ biến đổi khi có tác động của các nhân tố sinh thái.

Chọn A.

Vận dụng kiến thức giải bài tập quy luật phân li độc lập và quy luật di truyền liên kết với giới tính.

Cách giải:

Quy ước gen:

A - bình thường >> a - bị bạch tạng;

B - bình thường >> b - bị mù màu.

Người số (8) có kiểu gen: aaX^BX^b (vì mắc bệnh bạch tạng và đẻ con trai 12 bị mù màu - X^bY).

→ Tỉ lệ kiểu gen của người (13) là: Aa (½ X^BX^B : ½ X^BX^b)

Người số (9) có kiểu gen bệnh bạch tạng là: Aa (vì mẹ mắc bệnh)

Người (10) có em gái bị bạch tạng → Tỉ lệ kiểu gen bệnh bạch tạng ở người (10) là: ⅓ AA : ⅔ Aa

→ Tỉ lệ kiểu gen của người (14) là: (⅖ AA : ⅗ Aa) X^BY

→ P: Aa (½ X^BX^B : ½ X^BX^b) x (⅖ AA : ⅗ Aa) X^BY

→ Xác suất sinh con trai chỉ mắc 1 bệnh là: ½ x 3/10 x ½ x ¾ + ½ x 7/10 x ¼ x ½ = 13/40.

Chọn C.

Vận dụng kiến thức đã học về quá trình hình thành giao tử khi có rối loạn trong giảm phân.

Cách giải:

Cơ thể AaBb giảm phân bị rối loạn ở cặp Bb không phân li một nhiễm sắc thể kép của cặp nhiễm sắc thể số 5 không phân li ở kì sau II trong giảm phân.

→ Các loại giao tử có thể được hình thành là: (A; a) (BB; b; 0) hoặc (A; a) (B; bb; 0).

→ ABB; A; ab hoặc Ab; aBB; a hoặc AB; abb; a hoặc Abb; aB; A.

Chọn D.

Vận dụng kiến thức đã học về đặc điểm của ổ sinh thái của sinh vật.

Cách giải:

I đúng, vì kích thước mỏ của loài 1 và loài 3 khác nhau hoàn toàn nên không có sự cạnh tranh về thức ăn.

II đúng, vì kích thước mỏ của loài 2 và loài 3 giống nhau nên xảy ra sự cạnh tranh. Vì vậy, chúng khống chế số lượng cá thể lẫn nhau.

III sai, vì loài 1 và loài 2 có kích thước mỏ không trùng nhau nhiều nên không xảy ra sự cạnh tranh gay gắt.

IV sai, vì nếu mở rộng ổ sinh thái thì ổ sinh thái của 3 loài này trùng nhau nhiều hơn nên sự cạnh tranh càng gay gắt.

Chọn B.

Vận dụng kiến thức về đặc điểm và các sự kiện diễn ra trong quá trình giảm phân hình thành giao tử để giải bài tập.

Cách giải:

I sai, vì kết thúc quá trình này tạo ra 4 giao tử nên đây là tế bào sinh tinh.

II đúng.

III sai, vì đây là hiện tượng tiếp hợp và trao đổi chéo các chromatid khác nguồn gốc trong cặp tương đồng nên không làm thay đổi trình tự gen mà chỉ làm thay đổi sự có mặt của các gen trên chromatid.

IV sai, vì quá trình tiếp hợp và trao đổi chéo diễn ra ở các chromatid khác nguồn gốc trong cùng 1 cặp NST tương đồng.

Chọn B.17

Vận dụng kiến thức về đặc điểm của các dạng tháp tuổi của quần thể để giải bài tập.

Cách giải:

I đúng, vì tỉ lệ cá thể trước sinh sản và sinh sản ở 2 quần thể đều cao và tỉ lệ cá thể sau sinh sản thấp.

II đúng.

III sai, vì tỉ lệ cá thể trước sinh sản ở quần thể 3 rất thấp nên mật độ cá thể của quần thể này sẽ giảm dần theo thời gian.

IV sai, vì chỉ có quần thể 4 có dạng tháp tuổi suy thoái.

Chọn C.

Vận dụng kiến thức về ảnh hưởng của nhân tố di nhập gen tới cấu trúc di truyền của quần thể để giải bài tập.

Cách giải:

Tần số alen của quần thể 1: 0,8A:0,2a

Quần thể 2: 0,7A:0,3a

Giao tử của quần thể 2 phát tán sang quần thể 1 có thể dẫn tới các hệ quả sau: Tần số alen A của quần thể I giảm dần

II sai, di nhập gen làm thay đổi tần số alen

III sai, vì tỷ lệ giao tử luôn thay đổi nên cấu trúc di truyền của quần thể 1 không thể đạt cân bằng di truyền giống quần thể 2

IV sai, tần số alen A của quần thể 1 có xu hướng giảm

Chọn A.

Vận dụng kiến thức về các quy luật di truyền để giải bài tập.

Cách giải:

Sử dụng công thức :A-B- = 0,5 + aabb; A-bb/aaB - = 0,25 – aabb

Giao tử liên kết = (1-f)/2 ≥ 25%; giao tử hoán vị: f/2≤25%

Nếu các gen PLĐL thì đời con phân li 9 đỏ, dài:3 đỏ, ngắn: 3 trắng dài:1 trắng, ngắn

Đỏ, dài = 9/16 = 56,25%

Nếu F2 có tỉ lệ hoa đỏ, đế dài> 56,25% → dị hợp đều, < 56,25% → dị hợp chéo

Do A-B-=0,5 + aabb → aabb

Nếu aabb > 6,25% → ab > 25% →F₁ là dị hợp đều

Nếu aabb < 6,25% → ab < 25% →F₁ là dị hợp chéo.

Giải chi tiết:

P thuần chủng → F₁ dị hợp 2 cặp gen.

Xét các phát biểu

I sai, do A-B->56,25% nên F₁ là dị hợp đều.

II sai, do A-B-=50% → aabb = 0; nên F₁ là dị hợp chéo, không có HVG

III đúng.

IV đúng. do A-B-=50,04% → aabb = 0,04% → ab = 0,02→ tần số hoán vị gen 0,02 × 2 = 0,04.

Chọn D.

Vận dụng kiến thức về các dạng quy luật di truyền để giải bài tập.

Cách giải:

Tỷ lệ phân ly ở Fa:

+ Phân li màu thân ở 2 giới khác nhau → gen màu thân nằm trên NST giới tính, F₁ thân đen → đen trội hoàn toàn so với thân trắng

+ Độ dài lông: lông dài/lông ngắn = 1/3 → tính trạng độ dài lông do 2 cặp gen quy định

Quy ước: A- thân đeb: a- thân trắng

B-D- Lông dài, bbD-/B-dd/bbdd : trắng

P: XAXABBDD × XaY bbdd → F₁: XAXa BbDd:XAY BbDd

Con đực F₁ lai phân tích: XAY BbDd × XaXa bbdd

(1) đúng, ở Fa có 2×4 = 8 kiểu gen

(2) đúng

(3) đúng, kiểu hình lông ngắn, thân trắng: XaYBbdd:XaYbbDd:XaYbbdd

(4) đúng, Cho các cá thế lông dài ờ Fa giao phối ngẫu nhiên: XAXa BbDd × XaYBbDd

Số kiểu gen: 4×9=36; số kiểu hình 4×2=8

Chọn D.