Đột biến gen là những biến đổi trong cấu trúc của gen.

Đột biến điểm là loại đột biến chỉ liên quan tới 1 cặp nucleotit

Đột biến gen tạo ra các alen mới nhưng không tạo ra gen mới.

Thể đột biến là các cá thể mang đột biến đã được biểu hiện ra kiểu hình.

Nguyên nhân gây đột biến gen:

+ Bên ngoài: Tác nhân vật lí, hóa học,...

+ Bên trong: Do kết cặp sai trong nhân đôi ADN

Cách giải:

A sai, cơ thể mang gen đột biến đã biểu hiện ra kiểu hình mới được coi là thể đột biến.

B sai, đột biến mất một cặp nuclêôtit chỉ làm thay đổi cấu trúc của gen, không làm thay đổi số lượng gen trên NST.

C đúng.

D sai, đột biến gen xảy ra ở các gen nằm trong tế bào sinh dưỡng và tế bào sinh dục.

Chọn C.

Dựa vào vai trò của các cơ quan của thực vật.

Cách giải:

Ở lúa, lá là cơ quan chuyên hóa với chức năng thoát hơi nước.

Chọn C.

Tam bội có bộ NST: 3n.

Cách giải:

2n = 18 → 3n = 27.

Chọn B.8

Gen là một đoạn của phân tử ADN mang thông tin mã hoá cho một chuỗi pôlipeptit hay một phân tử ARN.

Có 3 loại ARN

+ mARN – ARN thông tin, làm khuôn cho quá trình dịch mã.

+ tARN – ARN vận chuyển: mang bộ ba đối mã vận chuyển axit amin tới riboxom để tổng hợp chuỗi polipeptit.

+ rARN – ARN riboxom: Kết hợp với prôtêin để tạo nên ribôxôm. Riboxom thực hiện dịch mã để tổng hợp protein.

Cách giải:

mARN làm khuôn cho quá trình dịch mã.

Chọn C.

Bước 1: Tính tần số HVG.

Một cơ thể có kiểu gen $\frac{AB}{ab}$ giảm phân:

+ Không có HVG tạo 2 loại giao tử liên kết: AB, ab.

+ Có HVG với tần số f tạo 4 loại giao tử:

GT liên kết: $\underset{¯}{AB}=\underset{¯}{ab}=\frac{1-f}{2}$; GT hoán vị: $\underset{¯}{Ab}=\underset{¯}{aB}=\frac{f}{2}$

Bước 2: Tính khoảng cách giữa các gen.

Tần số HVG tỷ lệ thuận với khoảng cách giữa các gen và ≤50%.

Khoảng cách giữa các gen bằng tần số HVG (đơn vị cM)

Cách giải:

AB = 20% là giao tử hoán vị → f = 40%.

Khoảng cách giữa gen A và gen B trên bản đồ di truyền là 40 cM.

Chọn D.

Quần thể có thành phần kiểu gen : xAA:yAa:zaa

Quần thể cân bằng di truyền thoả mãn công thức: $\frac{y}{2}=\sqrt{x.z}$(Biến đổi từ công thức: p2AA + 2pqAa +q2aa =1)

Cách giải:

Quần thể đạt cân bằng di truyền là 0,36 AA: 0,48 Aa: 0,16 aa.

Chọn A.

Bệnh, hội chứng do đột biến nhiễm sắc thể có thể phát hiện sớm bằng phương pháp làm tiêu bản tế bào và phân tích nhiễm sắc thể.

Cách giải:

A: Hội chứng Đao – 3 NST số 21 → có thể phát hiện sớm bằng phương pháp làm tiêu bản tế bào và phân tích nhiễm sắc thể.

B,C,D là bệnh do đột biến gen.

Chọn A.

Hô hấp là quá trình oxi hóa sinh học nguyên liệu hô hấp đến sản phẩm cuối cùng là CO₂, H₂O, một phần năng lượng được tích lũy trong ATP

Phương trình tổng quát của hô hấp: C₆H₁₂O₆ + 6O₂ → 6 CO₂ + 6H₂O+ATP + nhiệt.

Cách giải:

Quá trình hô hấp tạo ra khí CO₂ sẽ làm đục nước vôi trong theo phương trình:

CO₂ + Ca(OH)₂ → CaCO₃ ↓+ H₂O.

Chọn C.

Bộ NST giới tính ở động vật:

Người, ruồi giấm, thú: XX – con cái; XY – con đực.

Châu chấu, rệp cây: XX – con cái; XO – con đực.

Chim, bướm, bò sát, cá, ếch nhái: XY – con cái; XX – con đực.

Cách giải:

Ở tinh tinh, cặp nhiễm sắc thể ở giới cái là XX, ở giới đực là XY.

Chọn D.0

Cách giải:

Công nghệ gen giúp tạo ra giống cà chua có gen làm chín quả bị bất hoạt, giúp vận chuyển quả đi xa hoặc bảo quản lâu mà không bị hỏng.

Chọn B.

Kiểu gen đồng hợp trội chỉ gồm toàn alen trội.

Cách giải:

Cơ thể có kiểu gen AB/AB là thể đồng hợp trội.

Chọn C.

Gen ngoài nhân

+ Nằm trong ti thể, lạp thể

+ Dạng mạch vòng, có nhiều bản sao, không phân mảnh

+ Di truyền theo dòng mẹ

Nhận biết di truyền ngoài nhân:

+ Kết quả lai thuận, nghịch khác nhau.

+ Đời con có kiểu hình giống nhau và giống kiểu hình mẹ.

Gen ngoài nhân ở ĐV (trong ti thể) ở thực vật (trong ti thể, lạp thể).

Cách giải:

Người con mắc bệnh này đã được di truyền gen gây bệnh từ mẹ vì bệnh này do gen ngoài nhân quy định.

Chọn D.

Cách giải:

Trong hệ tuần hoàn của lớp thú, mao mạch có tổng tiết diện mạch lớn nhất.

Chọn D.

Cấy truyền phôi tạo ra các cơ thể có kiểu gen giống phôi ban đầu.

Cách giải:

Phôi ban đầu có kiểu gen DdEE → Các cừu con sinh ra có kiểu gen DdEE.

Chọn D.

Phân loại hệ tuần hoàn (HTH)

HTH hở: Thân mềm, chân khớp

HTH kín:

+ HTH đơn: Mực ống, bạch tuộc, giun đốt, cá

+ HTH kép: Lưỡng cư, bò sát, chim, thú.

Cách giải:

Mèo có hệ tuần hoàn kín.

Thủy tức chưa có hệ tuần hoàn.

Tôm và châu chấu có hệ tuần hoàn hở.

Chọn B.

Cách giải:

Dạng đột biến mất đoạn được ứng dụng để loại bỏ những gen xấu ra khỏi hệ gen.

Chọn D.

Viết sơ đồ lai.

Cách giải:

Phép lai Aa × aa → 1Aa:1aa → tỉ lệ kiểu hình là 1 quả đỏ : 1 quả vàng.

Chọn C.

Viết sơ đồ lai.

Cách giải:

$\frac{Ab}{ab}\times \frac{aB}{ab}\to 1\frac{Ab}{ab}:1\frac{aB}{ab}:1\frac{Ab}{aB}:1\frac{ab}{ab}\to$ có 4 loại kiểu hình.

Chọn A.

Các gen trên cùng một NST thì di truyền cùng nhau→ tạo thành một nhóm gen liên kết.

Mất đoạn: Mất đi 1 đoạn NST, mất đoạn thường gây chết hay giảm sức sống.

Lặp đoạn: Là 1 đoạn NST có thể lặp lại 1 hay nhiều lần, làm tăng số lượng gen trên đó.

Đảo đoạn: Là 1 đoạn NST đứt ra rồi đảo ngược 180° và nối lại làm thay đổi trình tự phân bố các gen trên đó.

Đảo đoạn có thể chứa hoặc không chứa tâm động.

Chuyển đoạn: Là sự trao đổi đoạn giữa các NST không tương đồng, hoặc chuyển đoạn trên 1 NST, một số gen trong nhóm liên kết này chuyển sang nhóm liên kết khác.

Quần thể có thành phần kiểu gen : xAA:yAa:zaa

Tần số alen $p_A=x+\frac{y}{2}\to q_a=1-p_A$.

Cách giải:

P: 0,04 AA : 0,32 Aa : 0,64 aa

Tần số alen: $p_A=\mathrm{0,04}+\frac{\mathrm{0,32}}{2}=\mathrm{0,2}$.

Chọn C.

Dựa vào quy ước gen để xác định kiểu gen của kiểu hình cho trước.

Cách giải:

Alen A quy định hoa đỏ, alen a quy định hoa trắng; alen B quy định thân cao, alen b quy định thân thấp.

Những cây đậu hoa đỏ, thân cao phải mang cả alen A, B.

Kiểu gen Aabb không quy định kiểu hoa đỏ, thân cao.

Chọn B.

Lai tế bào tạo ra tế bào lai mang bộ NST của 2 tế bào đem lai.

Cách giải:

Khoai tây (2n = 48) × cà chua (2n = 24) → tế bào lai có 48 + 24 = 72 NST.

Chọn C.

Cách giải:

Trong cơ chế điều hoà hoạt động của opêron Lac ở vi khuẩn, chất cảm ứng lactôzơ làm bất hoạt loại prôtêin ức chế.

Chọn A.

Để tạo ra giao tử ab thì kiểu gen đó phải mang alen a và b.

Cách giải:

Kiểu gen AABb giảm phân bình thường không thể tạo giao tử ab.

Chọn B.

Bước 1: Tìm trình tự codon trên mARN.

Áp dụng nguyên tắc bổ sung trong quá trình dịch mã: A-U; U-A; G-X; X-G.

Bước 2: Tìm trình tự mạch bổ sung của gen mã hóa đoạn pôlipeptit.

Thay U = T.

Cách giải:

Trình tự các axit amin : Met – Val – Ser – Pro – Thr –....

Trình tự codon trên mARN: 5’AUG-GUU-UXX-XXU- AXG3’.

Đoạn mạch mạch bổ sung của gen mã hóa đoạn pôlipeptit có trình tự nuclêôtit: 5’ATG-GTT-TXX XXT-AXG3’.

Chọn D.

P: 100%Aa sau n thế hệ tự thụ phấn có thành phần kiểu gen

$\frac{1-1/2^n}{2}AA:\frac{1}{2^n}Aa:\frac{1-1/2^n}{2}aa$ 

Cách giải:

Giả sử cấu trúc di truyền ở P là: xAA:yAa.

Sau 3 thế hệ, yAa tạo ra tỉ lệ cây hoa trắng:

$aa=y\left(\frac{1-1/2^3}{2}\right)=\mathrm{0,2625}\to y=\mathrm{0,6}\to P:\mathrm{0,4}AA:\mathrm{0,6}Aa$ 

Chọn B.

Xét tỉ lệ kiểu hình của từng tính trạng ở F₁ để tìm kiểu gen của P.

Cách giải:

Xét tính trạng màu hạt: 3 hạt vàng : 1 hạt xanh → Aa × Aa.

Xét tính trạng vỏ hạt: 1 vỏ trơn : 1 vỏ nhăn →Bb × bb.

Kiểu gen của P: AaBb × Aabb.

Chọn A.

Bước 1: Dựa vào tỉ lệ kiểu hình ở F2 → quy luật di truyền → quy ước gen.

Bước 2: Viết phép lai F1 ngẫu phối → tỉ lệ kiểu gen cây quả dẹt ở F2 → tỉ lệ giao tử.

Bước 3: Tính tỉ lệ aabb ở F3.

Cách giải:

Tỉ lệ kiểu hình ở F2: 9 cây bí quả dẹt: 6 cây bí quả tròn : 1 cây bí quả dài → Tính trạng do 2 gen không alen tương tác bổ sung.

A-B- quả dẹt; A-bb/aaB-: quả tròn, aabb: quả dài.

F1 dị hợp 2 cặp gen: AaBb × AaBb → quả dẹt F2: (1AA:2Aa)(1BB:2Bb) giao phấn ngẫu nhiên.

Tỉ lệ giao tử: (2A:1a)(2B:1b) → Tỉ lệ quả dài ở F3: $aabb={\left(\frac{1}{3}a\right)}^2\times {\left(\frac{1}{3}b\right)}^2=\frac{1}{81}$.

Chọn A.

Dựa vào số kiểu gen, kiểu hình của F1 biện luận kiểu gen của P.

Viết phép lai P → Xét các phát biểu.

Cách giải:

F₁ có 4 kiểu gen → mỗi bên P cho 2 loại giao tử.

F₁ có 50% số cây có kiểu hình giống P → 2 cây P không thuần chủng.

Phép lai phù hợp là: $\frac{Ab}{aB}\times \frac{AB}{ab}\to 1\frac{AB}{Ab}:1\frac{AB}{aB}:1\frac{Ab}{ab}:1\frac{aB}{ab}$

Xét các phát biểu:

A đúng, F₁ có 2 kiểu gen quy định thân cao, quả tròn: AB/Ab và AB/aB.

B sai, không có cây thân thấp, quả bầu dục.

C sai, không có kiểu gen đồng hợp.

D sai, có 3 loại kiểu hình.

Chọn A.17

Phiên mã là quá trình tổng hợp ARN từ mạch gốc của gen trên ADN.

Dịch mã là quá trình tổng hợp chuỗi polipeptit, sử dụng mạch mARN làm khuôn.

Trên mỗi phân tử mARN thường có một số ribôxôm cùng hoạt động được gọi là pôliribôxôm. Như vậy, mỗi một phân tử mARN có thể tổng hợp được từ 1 đến nhiều chuỗi pôlipeptit cùng loại rồi tự hủy.

Cách giải:

A sai, chỉ có mạch mã gốc của gen được dùng làm khuôn tổng hợp mARN.

B đúng. Có nhiều ribôxôm dịch chuyển trên phân tử mARN tạo thành polixom.

C đúng, có nhiều ribôxôm dịch chuyển trên phân tử mARN tạo thành polixom tổng hợp các chuỗi polipeptit giống nhau.

D đúng.

Chọn A.

Tách từng cặp gen, tính tỉ lệ của từng tính trạng sau đó nhân lại.

Cách giải:

(P): AaBbdd × AaBbDd → tỉ lệ kiểu hình thân cao, hoa trắng, quả tròn ở F1 là:

$A-bbD-=\frac{3}{4}A-\times \frac{1}{4}bb\times \frac{1}{2}Dd=\frac{3}{32}$ 

Chọn B.

Ở ruồi giấm đực không có HVG.

Bước 1: Tính tần số HVG

+ Từ ab/ab → ab =?

+ Tính f khi biết ab

Bước 2: Xét các phát biểu

Giao tử liên kết = (1-f)/2; giao tử hoán vị: f/2

Cách giải:

$\frac{ab}{ab}{X}^{d}Y=\mathrm{0,01}\to \frac{ab}{ab}=\frac{\mathrm{0,01}}{\mathrm{0,25}}=\mathrm{0,04}=1\times \mathrm{0,04}\to f=8\%$

P: $\frac{Ab}{aB}{X}^D{X}^d\times \frac{ab}{ab}{X}^{D}Y;f=8\%\to \left(\frac{AB}{ab}:\frac{Ab}{ab}:\frac{aB}{ab}:\frac{ab}{ab}\right)\left(X^D{X}^D:X^D{X}^d:X^{D}Y:X^{d}Y\right)$

I sai, ở ruồi cái đã xảy ra hoán vị gen với tần số là f = 8%.

II đúng. Có 16 loại kiểu gen.

III sai, ruồi cái F1 luôn có kiểu gen dị hợp.

IV sai, ruồi đực có kiểu hình thân xám, cánh dài, mắt đỏ: $\frac{AB}{ab}{X}^{D}Y=1\%\to$ trong số ruồi đực, kiểu hình thân xám, cánh dài, mắt đỏ chiếm 1/50 = 0,02.

Chọn D.

Bước 1: Xét tỉ lệ phân li kiểu hình của các tính trạng → quy luật di truyền.

Bước 2: Quy ước gen, tìm kiểu gen của P

Sử dụng công thức

+ P dị hợp 2 cặp gen :A-B- = 0,5 + aabb; A-bb/aaB - = 0,25 – aabb

+ Tính ab/ab → ab = ?

+ Tính f khi biết ab

Bước 3: Xét các phát biểu

Hoán vị gen ở 2 bên cho 10 loại kiểu gen

Giao tử liên kết = (1-f)/2; giao tử hoán vị: f/2

Cách giải:

Xét tỷ lệ kiểu hình các tính trạng:

+ đỏ/hồng/trắng = 9:6:1 → tương tác bổ sung

+ tròn/bầu dục = 3/1

→P dị hợp 3 cặp gen,

Nếu các gen PLĐL thì đời con phải có tỷ lệ kiểu hình (9:6:1)(3:1) ≠ đề bài → cặp gen Dd nằm trên cùng 1 NST với cặp Bb hoặc Aa

Giả sử cặp Aa và Dd cùng nằm trên 1 cặp NST.

Ta có tỷ lệ kiểu hình đỏ-tròn: A-B-D-= 0,4425 →A-D-=0,59 →aadd=0,09 →ab=0,3 là giao tử liên kết.

P: $\frac{AD}{ad}Bb\times \frac{AD}{ab}Bb;f=40\%$ 

Xét các phát biểu:

I đúng, số kiểu gen tối đa là: 10 × 3 =30.

II đúng

III đúng

IV sai, tỷ lệ $\frac{AD}{AD}BB={\mathrm{0,3}}^2\times \mathrm{0,25}=\mathrm{0,0225}$ 

Nếu lấy ngẫu nhiên một cây hoa đỏ, quả tròn F1 thì xác suất thu được cây thuần chủng là $\frac{\mathrm{0,0225}}{\mathrm{0,4425}}=\frac{3}{59}$ 

Chọn D.

Xét từng cặp gen, tìm kiểu gen thể một (2n – 1).

Cách giải:

Phép lai AaBb × AaBb

Xét cặp Aa

Con đực cho 4 loại giao tử: A, aAa, O

Con cái cho 2 loại giao tử A, a

Vậy số kiểu gen bình thường là: 3 và kiểu gen đột biến về cặp này là: 4: AAa, Aaa, A,a.

Xét cặp Bb cả 2 bên bố mẹ giảm phân bình thường →Bb × bb → 2 kiểu gen.

→ Kiểu gen thể một: ABb; Abb, aBb, abb.

Số kiểu gen thể một tối đa là: 2 × 2 = 4.

Chọn D.

Xác định điểm đột biến, dạng đột biến, vị trí đột biến.

Phân tích NST không thể phát hiện đột biến gen.

Cách giải:

Đột biến xảy ra: XTX → XAX → thay 1 cặp T-A bằng 1 cặp A-T, làm thay axit amin Glu → Val.

Xét các phát biểu.

I đúng.

II sai, axit amin đột biến ở vị trí axit amin số 5.

III sai, phân tích NST không thể phát hiện đột biến gen.

IV đúng, vì hồng cầu từ dạng bình thường → hình liềm gây thiếu máu → ảnh hưởng đến các cơ quan khác.

Chọn D.

Quy trình trên là nuôi cấy hạt phấn chưa thụ tinh.

Lưỡng bội hóa dòng đơn bội tạo dòng lưỡng bội thuần chủng.

Cách giải:

A sai, cây I và cây II đồng hợp về tất cả các cặp gen nên có kiểu gen khác cây ban đầu → không giữ nguyên được các đặc tính của cây mẹ ban đầu.

B đúng, vì cây AaBb giảm phân cho 4 loại giao tử: AB, Ab, aB, ab → khi lưỡng bội hóa tạo 4 loại kiểu gen: AABB, AAbb, aaBB, aabb.

C đúng, vì cây AaBb giảm phân cho 4 loại giao tử: AB, Ab, aB, ab → khi lưỡng bội hóa tạo 4 loại kiểu gen: AABB, AAbb, aaBB, aabb.

D đúng, vì có thao tác lưỡng bội hóa dòng đơn bội.

Chọn A.