Các đặc trưng cơ bản của quần thể:

Tỉ lệ giới tính: Tỉ lệ đực/cái trong quần thể

Cấu trúc tuổi: gồm tuổi trước sinh sản, đang sinh sản và sau sinh sản.

Mật độ cá thể: Số lượng cá thể trên một đơn vị diện tích hay thể tích

Kích thước: Số lượng cá thể hay khối lượng, năng lượng tích lũy trong các cá thể

Sự phân bố cá thể: gồm phân bố đều, theo nhóm và ngẫu nhiên

Cách giải:

Mật độ cá thể là số lượng cá thể/ một đơn vị diện tích.

Chọn C.

Bộ NST giới tính ở động vật:

Người, ruồi giấm, thú: XX – con cái; XY – con đực.

Châu chấu, rệp cây: XX – con cái; XO – con đực.

Chim, bướm, bò sát, cá, ếch nhái: XY – con cái; XX – con đực.

Cách giải:

Ở chim bồ câu, con cái mang cặp NST giới tính là XY.

Chọn D.

Viết phép lai.

Cách giải:

AA × Aa → 1AA:1Aa.

Chọn A.

Các mối quan hệ trong quần xã:

Cách giải:

Trùng roi (Trichomonas) sống trong ruột mối tiết enzim phân giải xenlulôzơ trong thức ăn của mối thành đường để nuôi sống cả hai → cả 2 loài đều có lợi, mối quan hệ này chặt chẽ.

→ Đây là quan hệ cộng sinh.

Chọn B.

Loài cuối cùng trong chuỗi thức ăn có bậc dinh dưỡng cao nhất.

Cách giải:

Diều hâu thuộc bậc dinh dưỡng cấp cao nhất.

Chọn C.

Nhận biết di truyền ngoài nhân:

+ Kết quả lai thuận, nghịch khác nhau.

+ Đời con có kiểu hình giống nhau và giống kiểu hình mẹ.

Gen ngoài nhân ở ĐV (trong ti thể) ở thực vật (trong ti thể, lạp thể).

Cách giải:

Để xác định tính trạng nào đó do gen trong nhân hay do gen trong tế bào chất quy định thì người ta dùng phép lai thuận – nghịch.

Chọn D.

Viết quy định kiểu gen các kiểu hình.

Cách giải:

A – thân cao >> a – thân thấp; B – hoa đỏ>>b – hoa trắng.

Kiểu gen aaBB có kiểu hình thân thấp, hoa đỏ.

Chọn A.

Trâu, bò cừu, dê là các động vật nhai lại có dạ dày 4 ngăn.

Cách giải:

Lợn có dạ dày đơn, các loài còn lại có dạ dày kép.

Chọn D.

Dịch mã là quá trình tổng hợp chuỗi polipeptit dùng mARN làm khuôn.

Axit amin được vận chuyển tới ribosome nhờ tARN.

Cách giải:

ADN không tham gia trực tiếp vào quá trình dịch mã.

Chọn B.

Quần thể có thành phần kiểu gen : xAA:yAa:zaa

Quần thể cân bằng di truyền thoả mãn công thức: $\frac{y}{2}=\sqrt{x.z}$. (Biến đổi từ công thức: p2AA+2pqAa +q2aa =1)

Cách giải:

Quần thể đạt cân bằng di truyền là 0,81AA : 0,18Aa : 0,01aa.

Chọn C.

Các nhân tố tiến hóa:

Đột biến: Thay đổi tần số alen rất chậm, làm xuất hiện alen mới, cung cấp nguồn biến dị sơ cấp, tăng đa dạng di truyền.

Di nhập gen: Tăng hoặc giảm tần số alen, làm tăng hoặc giảm sự đa dạng di truyền.ọc tự nhiên: Giữ lại kiểu hình thích nghi, loại bỏ kiểu hình không thích nghi, làm thay đổi tần số alen, thành phần kiểu gen theo một hướng xác định.

Các yếu tố ngẫu nhiên: có thể loại bỏ bất kì alen nào. Thay đổi tần số alen mạnh và đột ngột.

Giao phối không ngẫu nhiên: Không làm thay đổi tần số alen.

Cách giải:

Nhân tố tiến hóa chỉ làm thay đổi thành phần kiểu gen mà không làm thay đổi tần số alen của quần thể là nhân tố giao phối không ngẫu nhiên.

Chọn C.

Thực vật CAM mở khí khổng vào ban đêm và đóng khí khổng vào ban ngày.

Thực vật CAM gồm các cây mọng nước.

Cách giải:

Dứa là thực vật CAM, mở khí khổng vào ban đêm và đóng khí khổng vào ban ngày.

Chọn A.

Cách giải:

Trong cơ chế điều hòa hoạt động của opêron Lac của vi khuẩn E.coli, đường lactôzơ liên kết và làm biến đổi cấu hình không gian của prôtêin ức chế.

Các protein khác là sản phẩm của các gen cấu trúc.

Chọn C.

Cách giải:

Loại đột biến điểm làm giảm một liên kết hiđrô của gen là đột biến thay thế một cặp G–X bằng một cặp A–T.

Chọn B.

Quá trình nhân đôi cần nhiều loại enzim, trong đó enzim ADN polimeraza có vai trò tổng hợp mạch mới và không có khả năng tháo xoắn ADN mẹ.

Cách giải:

Trong quá trình nhân đôi ADN, enzym ADN – pôlimeraza có vai trò tổng hợp mạch ADN mới.13

Chọn B.

Môi trường sống của sinh vật: Đất, nước, không khí, sinh vật.

Dựa vào hiểu biết về môi trường sống của châu chấu.

Cách giải:

Châu chấu sống ở môi trường cạn.

Chọn D.

Cách giải:

A: Hóa thạch.

B: Bằng chứng giải phẫu so sánh.

C: Bằng chứng tế bào học

D: Bằng chứng sinh học phân tử.

Chọn D.

Lệch bội: Thay đổi số lượng NST ở 1 hoặc 1 số cặp NST.

2n – 1: Thể một

2n + 1: Thể ba

n : Thể đơn bội

2n: Thể lưỡng bội

Cách giải:

Sự kết hợp giữa giao tử (n – 1) và giao tử (n) tạo thành hợp tử 2n – 1 (thể một).

Chọn C.

Nguyên liệu sơ cấp của tiến hóa: đột biến

Nguyên liệu thứ cấp của tiến hóa: biến dị tổ hợp do giao phối tạo ra; di nhập gen.

Đột biến: Thay đổi tần số alen rất chậm, làm xuất hiện alen mới, cung cấp nguồn biến dị sơ cấp, tăng đa dạng di truyền.

Cách giải:

Phát biểu sai về vai trò của đột biến với quá trình tiến hóa là D: mọi đột biến có khả năng di truyền đều là nguyên liệu của quá trình tiến hóa.

Chọn D.

Cách giải:

Dâu tằm tứ bội là thành tựu của công nghệ gây đột biến nhân tạo, không phải thành tựu của công nghệ gen.

Chọn A.

Viết phép lai rồi xét các phát biểu.

Cách giải:

VD: $\frac{Ab}{aB}\times \frac{Ab}{ab}\to 1\frac{Ab}{Ab}:1\frac{aB}{Ab}:1\frac{aB}{ab}:1\frac{Ab}{ab}$ 

Xét các phát biểu5

A sai, tỉ lệ cây mang 2 alen trội là 50%, không thể là 12,5% = 1/8 vì tạo 4 loại kiểu gen, tỉ lệ này nhỏ nhất là 25%.

B sai, phép lai luôn cho 4 loại kiểu gen.

C sai, tỉ lệ đồng hợp 2 cặp gen là 25%.

D đúng.

Chọn D.

Trao đổi chất trong HST:

Chuỗi thức ăn: các loài sinh vật có quan hệ dinh dưỡng với nhau, mỗi loài là một mắt xích ứng với một bậc dinh dưỡng.

Lưới thức ăn: Gồm nhiều chuỗi thức ăn có các mắt xích chung.

Cách giải:

A sai, trong một lưới thức ăn, mỗi loài có thể tham gia vào nhiều chuỗi thức ăn.

B sai, trong một chuỗi thức ăn, mỗi loài chỉ thuộc 1 mắt xích.

C sai, quần xã càng đa dạng về thành phần loài thì lưới thức ăn càng phức tạp.

D đúng.

Chọn D.

Kích thước của quần thể = Mật độ × diện tích phân bố.

Cách giải:

Trình tự sắp xếp nào phản ánh kích thước giảm dần của 3 quần thể: C → B →A.

Chọn A.

Lưỡng bội hóa hạt phấn ta có thể thu được dòng thuần (đồng hợp về tất cả các cặp gen).

Cách giải:

Cơ thể AaBb giảm phân cho 4 loại hạt phấn: AB, Ab, aB và ab → lưỡng bội hóa ta thu được AABB, AAbb, aabb và aaBB.

Có thể chọn nhanh đáp án A vì chỉ có đáp án A là kiểu gen đồng hợp các cặp gen.16

Chọn A.

Nguyên tố Nitơ: Dạng hấp thụ: NH₄⁺ và NO₃^-.

Nguồn cung cấp nitơ

Trong không khí: Nitơ trong không khí → NH₃.

Trong đất: Nitơ hữu cơ được khoáng hóa thành: NH₄⁺ và NO₃^-.

Chuyển hóa nitơ trong đất

$N_2\stackrel{Cođinhnito}{\to }N{H}_4^{+}\stackrel{Nitrathóa}{\to }N{O}_3^{-}\stackrel{Phannitrathóa}{\to }{N}_2$ 

Chất hữu cơ $\stackrel{Amônhóa}{\to }N{H}_4^{+}$

Cách giải:

I đúng.

II sai, quá trình 5 là cố định nito → vi khuẩn (5) là vi khuẩn cố định đạm.

III sai, quá trình 11 chuyển từ NO₃^- thành N₂ → quá trình phản nitrat hóa.

Trong điều kiện môi trường đất kị khí, xảy ra quá trình chuyển hóa nitrat thành nitơ phân tử (NO₃^- → N₂) gọi là quá trình phản nitrat hóa được thực hiện bởi nhóm vi khuẩn phản nitrat hóa → gây mất mát nitơ dinh dưỡng trong đất.

IV đúng, vi khuẩn (4) là vi khuẩn amon hóa.

Chọn C.

Quan sát hình ảnh, xác định dạng đột biến và đặc điểm của đột biến.

Cách giải:

Đây là hiện tượng chuyển đoạn không tương hỗ, làm thay đổi số gen, hình thái, nhóm gen liên kết.

A sai. Đột biến này làm thay đổi kích thước của NST.

Chọn D.

Lai xa và đa bội hóa tạo ra thể song nhị bội, mang bộ NST lưỡng bội của 2 loài đó.

Xác định bộ NST của con lai giữa loài A và loài B: 2n_A + 2n_B.

Cách giải:

Loài A: 2n = 16

Loài B: 2n = 14

→ Lai xa và đa bội hóa tạo loài lai 2n_A + 2n_B = 30.

Chọn D.

Bước 1: Tính tỉ lệ ab/ab

+ Tính ab khi biết f: Giao tử liên kết = (1-f)/2; giao tử hoán vị: f/2

+ Tính ab/ab?

Bước 2: Tính tỉ lệ các kiểu hình còn lại

Sử dụng công thức: P dị hợp 2 cặp gen: A-B- = 0,5 + aabb; A-bb/aaB - = 0,25 – aabb.

Cách giải:

$\frac{AB}{ab}\times \frac{AB}{ab};f=20\%\to \frac{ab}{ab}={\left(\frac{1-f}{2}\right)}^2=\mathrm{0,16}$ 

Tỉ lệ cây có kiểu hình mang một tính trạng trội ở F1 là: $A-bb+aaB-=2\times \left(\mathrm{0,25}-\frac{ab}{ab}\right)=\mathrm{0,18}$ 

Chọn B.

Phân tích kết quả:

140mmHg là huyết áp tâm thu tương ứng với khi tim co

90mmHg là huyết áp tâm trương tương ứng với khi tim dãn.

Huyết áp bình thường được xác định khi chỉ số huyết áp tâm thu không vượt quá 130mmHg và chỉ số huyết áp tâm trương không cao quá 85mmHg.

Huyết áp tối đa ở người Việt Nam trưởng thành là 110 – 120mmHg

Cách giải:

A sai, người này bị huyết áp cao.

B sai, 90mmHg là huyết áp tâm trương tương ứng với khi tim dãn.

C sai, người này bị huyết áp cao.

D đúng.

Chọn D.

+ Sự cách li địa lí góp phần duy trì sự khác biệt về tần số alen và thành phần kiểu gen giữa các quần thể được tạo ra bởi các nhân tố tiến hóa.

Cách giải:

Phát biểu sai về quá trình hình thành loài là C, hình thành loài bằng cách li sinh thái hay xảy ra với động vật ít di chuyển.

Chọn C.

Một tế bào có kiểu gen $\frac{AB}{ab}$ giảm phân:

+ Không có HVG tạo 2 loại giao tử liên kết: AB, ab.

+ Có HVG tạo 4 loại giao tử với tỉ lệ 1:1:1:1.

Cách giải:

Một tế bào sinh dục đực giảm phân không có HVG cho tối đa 2 loại giao tử.

→ 2 tế bào sinh dục đực giảm phân không có HVG cho tối đa 4 loại giao tử.

Chọn A.

Đột biến: Thay đổi tần số alen rất chậm, làm xuất hiện alen mới, cung cấp nguồn biến dị sơ cấp, tăng đa dạng di truyền.ọc tự nhiên: Giữ lại kiểu hình thích nghi, loại bỏ kiểu hình không thích nghi, làm thay đổi tần số alen, thành phần kiểu gen theo một hướng xác định.

Cách giải:

Theo quan điểm tiến hóa hiện đại, các phát biểu đúng là: I, II, IV.

Ý III sai. Lai xa và đa bội hóa là con đường hình thành loài phổ biến ở thực vật.

Chọn B.

Ổ sinh thái là không gian sinh thái đảm bảo cho loài tồn tại và phát triển theo thời gian

- Các loài sống chung trong một môi trường thì thường có ổ sinh thái trùng nhau một phần.

- Ổ sinh thái trùng nhau là nguyên nhân dẫn tới sự cạnh tranh khác loài.

Cạnh tranh khác loài làm thu hẹp ổ sinh thái của loài, để giảm cạnh tranh, các loài có xu hướng phân li ổ sinh thái.

Cách giải:

I đúng.22

II đúng, vì 2 loài này trùng nhau nhiều về ổ sinh thái dinh dưỡng.

III sai, loài 2,3,4 đều cạnh tranh với 2 loài khác nhau.

IV đúng, tiến hóa phân li để giảm sự cạnh tranh.

Chọn B.

Xác định kiểu gen có thể có của các bệnh sau đó xét các phát biểu.

Cách giải:

Quy ước:

A – không bị PKU; a – bị PKU.

A-B-: không bị 2 bệnh.

aa--: bị bệnh PKU

A-bb: bị bệnh bạch tạng

aaBB, aaBb, aabb: bị cả 2 bệnh, mức độ biểu hiện của bệnh bạch tạng phụ thuộc vào lượng melanin được tổng hợp.

Melanin không được tổng hợp: bệnh bạch tạng có triệu chứng nặng.23

Melanin được tổng hợp ít: bệnh bạch tạng có triệu chứng nhẹ.

I đúng. Người bị bệnh bạch tạng có thể có kiểu gen A-bb (không có enzyme B để chuyển hóa Tyr → melanin) hoặc aa-- (có enzyme B nhưng thiếu Tyr để chuyển hóa).

II đúng, người mắc cả 2 bệnh có thể có kiểu gen: aaBB, aaBb, aabb.

III đúng, vì không có alen A → không có enzyme A → bị bệnh PKU.

IV đúng. Có thể điều chỉnh mức biểu hiện của bệnh thông qua điều chỉnh lượng axit amin Phe đưa vào cơ thể qua thức ăn.

Chọn C.

Đột biến điểm là loại đột biến chỉ liên quan tới 1 cặp nucleotit

Phân loại đột biến điểm:

+ Mất 1 cặp nucleotit

+ Thêm 1 cặp nucleotit

+ Thay thế 1 cặp nucleotit

Thể đột biến là các cá thể mang đột biến đã được biểu hiện ra kiểu hình.

Cách giải:

I sai, mạch khuôn của alen B₁ và alen B₂ có thể có số lượng nuclêôtit bằng hoặc hơn kém nhau một nuclêôtit (vì đang xét trên 1 mạch, mà đột biến điểm chỉ liên quan đến 1 cặp nucleotit).

II đúng, vì gen đột biến đã biểu hiện ra kiểu hình.

III đúng, do tính thoái hóa của mã di truyền thì nhiều codon cùng mã hóa cho 1 axit amin nên đột biến có thể làm xuất hiện bộ ba mới nhưng cùng quy định axit amin cũ thì không làm thay đổi trình tự các axit amin.

IV đúng.

Chọn C.