Phiên mã là quá trình tổng hợp ARN từ mạch ADN nhờ enzyme ARN polimeraza.

Cách giải:

Enzim ARN pôlimeraza tham gia vào quá trình phiên mã.

Chọn A.

Lệch bội: Thay đổi số lượng NST ở 1 hoặc 1 số cặp NTS.

2n – 1: Thể một

2n + 1: Thể ba

3n : Thể tam bội

4n: Thể tứ bội.

Cách giải:

Một loài thực vật lưỡng bội 2n. Hợp tử của loài có bộ NST 2n - 1 phát triển thành thể một.

Chọn A.

Dựa vào đối tượng của phương pháp gây đột biến nhân tạo.

Cách giải:

Phương pháp gây đột biến nhân tạo được sử dụng phổ biến đối với thực vật và vi sinh vật.

Chọn B.

Trâu, bò cừu, dê là các động vật nhai lại có dạ dày 4 ngăn.

Cách giải:

Trâu, bò, dê có dạ dày 4 ngăn.

Chọn B.

* Hiện tượng rỉ nhựa:

Cắt cây thân thảo đến gần gốc, sau vài phút sẽ thấy những giọt nhựa rỉ ra từ phần thân cây bị cắt. Đó chính là những giọt nhựa do rễ đẩy từ mạch gỗ ở rễ lên mạch gỗ ở thân.

* Hiện tượng ứ giọt:

Úp cây trong chuông thủy tinh kín, sau một đêm, ta sẽ thấy các giọt nước ứ ra ở mép lá. Như vậy, không khí trong chuông thủy tinh đã bão hòa hơi nước, nước bị đẩy từ mạch gỗ của rễ lên lá không thoát được thành hơi qua khí khổng đã ứ thành các giọt ở mép lá.

Cách giải:

Úp chuông thuỷ tinh trên các chậu cây (ngô, lúa,...). Sau một đêm, các giọt nước xuất hiện ở mép các phiến lá. Hiện tượng này được gọi là ứ giọt.

Chọn C.

Cơ quan tương đồng: là những cơ quan nằm ở những vị trí tương ứng trên cơ thể, có cùng nguồn gốc trong quá trình phát triển phôi nên có kiểu cấu tạo giống nhau.

Cơ quan tương tự: những cơ quan khác nhau về nguồn gốc nhưng đảm nhiệm những chức năng giống nhau nên có kiểu hình thái tương tự.

Cách giải:

Cặp cơ quan tương đồng là: Chân trước của mèo và cánh dơi vì có cùng nguồn gốc là chi trước.

A: Củ lạc có bản chất là quả, củ khoai lang là rễ.

C: Vòi voi là mũi của con goi, vòi của bạch tuộc là xúc tu.

D: Cánh chim là chi trước của chim, cánh chuồn chuồn có nguồn gốc từ phần trước ngực.

Chọn B.

Dựa vào nguyên nhân gây bệnh, hội chứng đó.

Cách giải:

Các bệnh, hội chứng di truyền ở người phát sinh do cùng dạng đột biến là đột biến gen.

Hội chứng Đao, bệnh ung thư máu là do đột biến NST.

Bệnh mù màu, máu khó đông, bệnh hồng cầu hình liềm, bạch tạng là do đột biến gen.

Chọn A.

Dựa vào tác động của các nhân tố gây đột biến.9

Cách giải:

Để gây đột biến đối với hạt phấn, vi khuẩn; người ta thường sử dụng tia tử ngoại.

Chọn B.

Dựa vào tác động của các nhân tố gây đột biến.9

Cách giải:

Để gây đột biến đối với hạt phấn, vi khuẩn; người ta thường sử dụng tia tử ngoại.

Chọn B.

Lặp đoạn: Là 1 đoạn NST có thể lặp lại 1 hay nhiều lần, làm tăng số lượng gen trên đó.

Lặp đoạn gây lặp gen → ảnh hưởng đến biểu hiện của tính trạng.

Cách giải:

Dạng đột biến lặp đoạn NST làm tăng hoạt tính của enzim amilaza ở đại mạch.

Chọn A.

Tương tác gen: Là sự tác động qua lại giữa hai hay nhiều gen không alen cùng quy định một kiểu hình

Gen đa hiệu: là hiện tượng một gen tác động đến sự biểu hiện của nhiều tính trạng khác nhau.

Liên kết gen: Các gen trên cùng một NST thì di truyền cùng nhau→ tạo thành một nhóm gen liên kết

Hoán vị gen: Xảy ra ở kì đầu của giảm phân I do sự tiếp hợp và trao đổi chéo giữa các đoạn crômatit tương đồng khác nguồn gốc.

Cách giải:

Tác động của gen đến sự biểu hiện của nhiều tính trạng được gọi là tính đa hiệu của gen.

Chọn D.

Sán lá gan sống kí sinh ở gan động vật.

Cách giải:

Môi trường sống của sán lá gan là môi trường sinh vật.

Chọn D.

Giới hạn sinh thái về một nhân tố sinh thái:

Cách giải:

Hầu hết các cây trồng nhiệt đới quang hợp tốt nhất ở 20°C đến 30°C, khi nhiệt độ xuống dưới 0°C hoặc cao hơn 40°C cây ngừng quang hợp. Khoảng nhiệt độ 0°C đến 20°C là khoảng chống chịu dưới.

Chọn A.

- Tính trạng trội : là tính trạng biểu hiện khi có kiểu gen ở dạng đồng hợp tử hoặc dị hợp tử. Trong thực tế, có trội hoàn toàn và trội không hoàn toàn.

- Tính trạng lặn : là tính trạng chỉ xuất hiện khi kiểu gen ở trạng thái đồng lặn.

Cách giải:

Theo Menđen, trong phép lai về một cặp tính trạng tương phản, F₁ chỉ biểu hiện tính trạng một bên. Tính trạng không được biểu hiện ở F₁ gọi là tính trạng lặn.

Chọn C.

Phương pháp:

Dựa vào khái niệm tần số alen.

Cách giải:

Tần số alen là tỉ lệ giữa số lượng alen đó trên tổng số alen của các loại alen khác nhau của gen đó trong quần thể.

Chọn D.

Hội chứng Tớcnơ: XO.

11

Cách giải:

Hội chứng Tớcnơ: XO → Thể một ở cặp nhiễm sắc thể số 23.

Chọn B.

Nguyên liệu sơ cấp: đột biến

Nguyên liệu thứ cấp: biến dị tổ hợp do giao phối tạo ra; di nhập gen.

Cách giải:

Theo quan niệm hiện đại, nhân tố cung cấp nguồn nguyên liệu sơ cấp cho quá trình tiến hóa là đột biến gen.

Chọn C.

Phương pháp:

Phân bố theo nhóm: Là kiểu phân bố phổ biến nhất, các quần thể tập trung theo nhóm ở những nơi có điều kiện sống tốt nhất. Kiểu phân bố này có ở những động vật sống bầy đàn, các cá thể này hỗ trợ lẫn nhau chống lại điều kiện bất lợi của môi trường (di cư, trú đông, chống kẻ thù…).

Phân bố đồng đều: Thường gặp khi điều kiện sống phân bố đồng đều và có sự cạnh tranh gay gắt giữa các cá thể trong quần thể. Kiểu phân bố này làm giảm sự cạnh tranh gay gắt.

Phân bố ngẫu nhiên: Là dạng trung gian của 2 dạng trên. Kiểu phân bố này giúp sinh vật tận dụng được nguồn sống tiềm tàng của môi trường.

Cách giải:

Kiểu phân bố ngẫu nhiên của các cá thể trong quần thể thường gặp khi điều kiện sống phân bố đồng đều, không có sự cạnh tranh gay gắt giữa các cá thể trong quần thể.

Chọn A.

Một cơ thể có n cặp gen dị hợp giảm phân tạo 2ⁿ loại giao tử

Tự thụ phấn cho đời con: 3ⁿ kiểu gen; 2ⁿ kiểu hình

Cách giải:

Cơ thể mang n cặp gen dị hợp tự thụ phấn, mỗi gen quy định một tính trạng, trội lặn hoàn toàn và phân li độc lập. Theo lí thuyết, số loại kiểu gen và kiểu hình ở thế hệ sau là 3ⁿ kiểu gen, 2ⁿ kiểu hình.

Chọn B.

Cách giải:

Vận tốc máu cao nhất ở động mạch, thấp nhất ở mao mạch.

Chọn B.

Các mối quan hệ trong quần thể:

+ Hỗ trợ: Chống lại kẻ thù, săn mồi, liền rễ ở thực vật,...

+ Cạnh tranh: Nguồn thức ăn, bạn tình, chỗ ở, ánh sáng,...

Cách giải:

Các ví dụ về mối quan hệ canh tranh trong quần thể là: (2), (4), (5).

Còn lại là hỗ trợ trong quần thể.

Viết sơ đồ lai.

Cách giải:

♂AABbDd × ♀ aaBBDD → Aa(BB:Bb)(DD:Dd) → có thể xuất hiện kiểu gen AaBBDd.

Chọn C.

Mất đoạn: Mất đi 1 đoạn NST, mất đoạn thường gây chết hay giảm sức sống.

Lặp đoạn: Là 1 đoạn NST có thể lặp lại 1 hay nhiều lần, làm tăng số lượng gen trên đó. Nhìn chung lặp đoạn không gây hậu quả nặng nề như mất đoạn.

Đảo đoạn: Là 1 đoạn NST đứt ra rồi đảo ngược 180° và nối lại làm thay đổi trình tự phân bố các gen trên đó.

Đảo đoạn có thể chứa hoặc không chứa tâm động. Đột biến đảo đoạn thường ít ảnh hưởng đến sức sống do vật liệu di truyền không bị mất.

Chuyển đoạn: Là sự trao đổi đoạn giữa các NST không tương đồng, hoặc chuyển đoạn trên 1 NST, một số gen trong nhóm liên kết này chuyển sang nhóm liên kết khác. Chuyển đoạn lớn thường gây chết hay mất khả năng sinh sản. Đôi khi chuyển đoạn là cơ chế để hình thành loài mới tức thì.

Cách giải:

Đột biến mất đoạn nhiễm sắc thể sẽ làm giảm hàm lượng ADN trong nhân tế bào.

Đảo đoạn và chuyển đoạn trong 1 NST không làm thay đổi hàm lượng ADN.

Lặp đoạn làm tăng hàm lượng ADN.

Chọn B.

Áp dụng nguyên tắc bổ sung trong quá trình phiên mã: A-U; T-A; G-X; X-G.

Cách giải:

Bộ ba trên mạch mã gốc ADN: 3'XGA5'.

Bộ ba mã sao trên mARN: 5’GXU3’.

Chọn A.

Để hình thành ADN, protein cần có các enzyme xúc tác.

Cách giải:

Nhiều thí nghiệm đã chứng minh rằng các đơn phân nuclêôtit có thể tự lắp ghép thành những đoạn ARN ngắn, có thể nhân đôi mà không cần đến sự xúc tác của enzim. Điều này chứng minh trong quá trình tiến hoá ARN xuất hiện trước ADN và prôtêin.

Chọn D.14

Sắc tố quang hợp:

Sắc tố chính: Diệp lục, diệp lục a ở trung tâm phản ứng tham gia trực tiếp chuyển hóa năng lượng.

Sắc tố phụ: Caroteinoit, xantophyl, phicobilin...

Để quang hợp được cây cần có diệp lục.

Cách giải:

Lá cây rau dền tía có màu đỏ tía nhưng cây vẫn quang hợp được vì trong lá cây có chất diệp lục nhưng với hàm lượng thấp.

Chọn C.

Ưu thế lai: Hiện tượng con lai có năng suất, sức chống chịu, khả năng sinh trưởng và phát triển vượt trội so với các dạng bố mẹ.

Giả thuyết siêu trội: kiểu gen càng có nhiều cặp gen dị hợp thì càng có ưu thế lai cao.

Cách giải:

Trong quần thể, ưu thế lai cao nhất ở F1 và giảm dần qua các thế hệ vì tỉ lệ dị hợp giảm, tỉ lệ đồng hợp tăng.

Chọn D.

Quần thể có thành phần kiểu gen : xAA:yAa:zaa

Quần thể cân bằng di truyền thoả mãn công thức: $\frac{y}{2}=\sqrt{x.z}$(Biến đổi từ công thức: p2AA + 2pqAa +q2aa =1).

Cách giải:

Quần thể đạt cân bằng di truyền là: 0,25 AA: 0,5Aa: 0,25aa.

Chọn A.

Áp dụng công thức tính mật độ cá thể = tổng số cá thể/ diện tích.

Cách giải:

Mật độ cá thể của quần thể IV là cao nhất.

Chọn D.

Lai xa và đa bội hóa tạo thể song nhị bội, mang bộ NST lưỡng bội của 2 loài.

Cách giải:

Loài A: 2n_A ; Loài B : 2n_B ; Loài C : 2n_C.

Loài A × loài B →Loài D : 2n_A + 2n_B.

Loài D giảm phân cho giao tử gồm n_A + n_B

Loài C giảm phân cho giao tử n_C

Loài D × Loài C → Loài E : 2n_A + 2n_B + 2n_C = 74 NST.

Chọn B.

Áp dụng công thức tính tỷ lệ kiểu hình chứa a alen trội $\frac{C_m^a}{2^m}$ trong đó m là số cặp gen dị hợp.

Cách giải:

Cây cao nhất × cây thấp nhất: AABB × aabb → AaBb (90cm)

Xét các phát biểu

I sai, chiều cao tối đa là 90 +5×2 = 100cm.

II sai, số kiểu hình tương ứng với số alen trội: 0,1,2,3,4 → 5 loại kiểu hình.

III đúng,cây cao 90cm có 2 alen trội

F1 × F1: AaBb × AaBb → n=4

Tỷ lệ cây cao 90cm là $\frac{C_4^2}{2^4}=\mathrm{0,375}$

IV đúng: cây cao 85 cm có 1 alen trội: Aabb,aaBb.

Chọn B.

Tự đa bội hình thành bằng cách nhân đôi NST nhưng không phân li NST.

Cách giải:

Kiểu gen Aa tự đa bội → AAaa.

Chọn A.16

Cách giải:

Những thành tựu của phương pháp gây đột biến là:

(2). Tạo ra giống táo “má hồng” cho 2 vụ quả/năm.

(4). Tạo ra dưa hấu tam bội, quả to, không hạt.

Chọn A.

Thể tứ bội có bộ NST: 4n.

Cách giải:

Giao tử (2n) kết hợp với giao tử (2n) → 4n.

Chọn A.

Dựa vào kiểu hình của con cái để biện luận kiểu gen của P.

Cách giải:

Do họ sinh được con gái mù màu nên cả 2 vợ chồng đều có X^m.

Sinh được con trai bình thường nên người mẹ có X^M

Kiểu gen của họ là: X^MX^m × X^mY

Chọn D.

Một cơ thể có n cặp gen dị hợp giảm phân tạo 2ⁿ loại giao tử

+ Tự thụ phấn cho đời con: 3ⁿ kiểu gen; 2ⁿ kiểu hình

Cách giải:

Cơ thể có kiểu gen AabbDd dị hợp 2 cặp gen, tự thụ cho đời con 4 kiểu hình, 9 kiểu gen.

Chọn B.

Biện luận dựa vào tỉ lệ kiểu hình ở phép lai phân tích.

Cách giải:

Phép lai phân tích cho tỉ lệ 3:1 → tính trạng do 2 cặp gen quy định.

Con mắt đỏ đều là con đực

Phép lai thỏa mãn là A: ♂AAX^BX^B × ♀aaX^bY → ♂AaX^BX^b : ♀AaX^BY.

♀AaX^BY × aaX^bX^b →(1Aa:1aa)(X^BX^b: X^bY)

Chọn C.

Phân tích tỉ lệ kiểu gen thành các tỉ lệ nhỏ, xét các trường hợp.

Xác định giao tử của thể tứ bội

Cạnh và đường chéo của hình chữ nhật là giao tử lưỡng bội cần tìm.

Cách giải:

8:4:4:2:2:1:1:1:1 = (4:1:1)(2:1:1).

→ Xét tỷ lệ kiểu gen F₁ từng cặp gen: một phép lai cho (4:1:1); một phép lai cho (2:1:1).

Tỷ lệ kiểu gen (4:1:1) → P có dạng: AAaa (hoặc BBbb) × đồng hợp.

Vì AAaa giảm phân cho tỉ lệ giao tử 1:4:1.

Tỷ lệ kiểu gen (2:1:1) → P: AAAa × AAAa hoặc AAAa × Aaaa hoặc Aaaa × Aaaa (tương tự với B).

→ (2), (5).

Chọn C.18

Bước 1: Biện luận quy luật di truyền, quy ước gen

Bước 2: Xác định kiểu gen của những người trong quần thể.

Bước 3: Xét các phát biểu.

Cách giải:

Bố mẹ bình thường sinh con gái bị bệnh → bệnh do gen lặn trên NST thường quy định.

Quy ước:

A- không bị bệnh; a – bị bệnh.

Những người bị bệnh có kiểu gen aa: 6,11,13

Những người có bố, mẹ hoặc con bị bệnh thì có kiểu gen Aa: 1,2,7,8,9,10.

Xét các phát biểu:

(1) đúng, có thể xác định kiểu gen của 9 người.

(2) sai, cặp 9 – 10 có kiểu gen: Aa × Aa → người 14: 1AA:2Aa → xác suất có kiểu gen dị hợp là 2/3.

(3) đúng, có 6 người chắc chắn có kiểu gen dị hợp.

(4) sai. Cặp 12 – 13 đều có bố mẹ có kiểu gen dị hợp → họ đều có kiểu gen 1AA:2Aa → tỉ lệ giao tử 2/3A:1/3a.

Xác suất họ sinh 2 con có cả trai và gái là: $\frac{1}{2}\left(trai\right)\times \frac{1}{2}\left(gai\right)+\frac{1}{2}\left(gai\right)\times \frac{1}{2}\left(trai\right)=\frac{1}{2}$ 

Xác suất họ sinh 2 người con bình thường là: $\left(1-\frac{2}{3}Aa\times \frac{2}{3}Aa\right)+\frac{2}{3}Aa\times \frac{2}{3}Aa\times {\left(\frac{3}{4}\right)}^2=\frac{29}{36}$ 

Xác suất cần tính là: 29/72.

Chọn D.

Bước 1: Tính tần số alen: tần số alen lặn = √tỉ lệ kiểu hình lặn → tần số alen trội = 1 – tần số alen lặn.

Bước 2: Xác định cấu trúc di truyền của quần thể:

Quần thể cân bằng di truyền có cấu trúc: p2AA+2pqAa+q2aa=1

Bước 3: Tìm kiểu gen của cặp vợ chồng và tính xác suất.

Cách giải:

Quần thể người cân bằng di truyền có 9% người thuận tay trái (aa) → tần số alen a = √0,09 =0,3 → tần số

alen A= 0,7.

Cấu trúc di truyền của quần thể này là: 0,49AA:0,42Aa:0,09aa.

Hương thuận tay trái có kiểu gen: aa.

Minh thuận tay phải: $\mathrm{0,49}AA:\mathrm{0,42}Aa\leftrightarrow \frac{7}{13}AA:\frac{6}{13}Aa$.

Xác suất vợ chồng Minh Hương sinh đứa con đầu lòng thuận tay trái là: $\frac{6}{13}Aa\times \frac{1}{2}=\frac{6}{26}\approx 23\%$ .

Chọn D.