Phương pháp:

Trong bộ NST lưỡng bội của loài, cặp NST giới tính chỉ tồn tại 1 cặp và quy định tính trạng liên quan đến giới tính của cơ thể.

Ở ruồi giấm, thú và người, cặp NST giới tính ở đực là XY, ở cái là XX.

Ở gia cầm, bướm, chim, cặp NST giới tính ở đực là XX; ở cái là XY.

Ở châu chấu, cặp NST giới tính ở đực là XO, ở cái là XX.

Cách giải:

Ở gà, giới cái mang cặp NST giới tính là XY.

Chọn B.

Phương pháp:

Các kĩ thuật trong công nghệ tế bào thực vật bao gồm: nuôi cấy mô tế bào, dung hợp tế bào trần, nuôi cấy hạt phấn hoặc noãn chưa thụ tinh.

Cách giải:

Sử dụng phương pháp dung hợp tế bào trần có thể tạo ra giống mới mang đặc điểm của 2 loài mà bằng cách tạo giống thông thường không thể tạo ra được.

Chọn B.

Phương pháp:

Vận dụng kiến thức về quy luật phân li để giải bài tập.

Cách giải:

Phép lai cho đời con toàn kiểu gen dị hợp (Aa) là: AA \( \times \) aa.

Chọn C.

Phương pháp:

Đột biến cấu trúc NST bao gồm 4 dạng: mất đoạn, lặp đoạn, đảo đoạn và chuyển đoạn.

Cách giải:

Đột biến tam bội thuộc đột biến số lượng NST và khác với 3 dạng đột biến còn lại.

Chọn B.

Phương pháp:

Vận dụng kiến thức về thuyết tiến hóa tổng hợp hiện đại.

Cách giải:

Trong quá trình tiến hóa nhỏ, các cơ chế cách li có vai trò góp phần thúc đẩy sự phân hóa vốn gen của quần thể gốc.

Phương pháp:

Liên kết hidro được hình thành giữa các nucleotid trên hai mạch đơn khác nhau hoặc để duy trì cấu trúc xoắn của phân tử.

Cách giải:

Phân tử không có liên kết hidro là mARN vì phân tử này tồn tại dưới dạng mạch đơn thẳng.

Chọn B.

Phương pháp:

Quần thể cân bằng di truyền có thành phần kiểu gen thỏa mãn định luật Hacđi-Vanbec:

p² AA + 2pq Aa + q² aa = 1

Cách giải:

Tần số kiểu gen AA của quần thể là: 0,3² = 0,09.

Chọn D.

Phương pháp:

2 kĩ thuật của công nghệ tế bào động vật là cấy truyền phôi và nhân bản vô tính.

Cách giải:

Phương pháp nhanh nhất để nhân giống bò sữa này là cấy truyền phôi.

Chọn A.

Phương pháp:

3 loại bằng chứng giải phẫu so sánh để chứng tỏ các loài sinh vật có nguồn gốc từ một tổ tiên chung là: cơ quan tương đồng, cơ quan tương tự và cơ quan thoái hóa,

Cách giải:

Cặp cơ quan tương đồng là cánh dơi và vây cá voi, chúng đều có nguồn gốc từ chi trước của động vật.

Chọn D.

Phương pháp:

Vận dụng kiến thức về quy luật di truyền liên kết để giải bài tập.

Cách giải:

Phép lai tạo ra đời con có kiểu gen aB/aB là phép lai có 2 cơ thể đều tạo ra giao tử aB: \(\frac{{aB}}{{ab}} \times \frac{{Ab}}{{aB}}\).

Chọn C.

Phương pháp:

Vận dụng kiến thức về các phương pháp sàng lọc trước sinh ở người.

Cách giải:

Người ta thường sử dụng phương pháp sinh thiết tua nhau thai lấy tế bào phôi và phân tích protein để phát hiện ra hội chứng Đao ở người trong giai đoạn phôi sớm.

Chọn B.

Phương pháp:

Vận dụng kiến thức về các bệnh tật di truyền ở người.

Cách giải:

Ở người gen đột biến quy định bệnh máu khó đông nằm trên NST giới tính X.

Chọn B.

Phương pháp:

Vận dụng kiến thức về cơ chế điều hòa hoạt động gen.

Cách giải:

Điều hòa hoạt động gen ở mức trước phiên mã là điều hòa hoạt động của gen trước quá trình phiên mã tạo mARN: Lặp lại nhiều lần các gen tổng hợp loại prôtêin mà tế bào có nhu cầu lớn.

Chọn D.

Phương pháp:

Vận dụng kiến thức đã học về quá trình dịch mã ở sinh vật nhân thực.

Cách giải:

A sai, vì khi muốn tăng hiệu quả dịch mã, một chuỗi các riboxom (polixom) chạy dọc phân tử mARN để dịch mã liên tục tạo ra nhiều protein.

B sai, vì mỗi axit amin có thể được vận chuyển bởi nhiều tARN.

D sai, vì mỗi tARN chỉ vận chuyển một loại axit amin nhất định.

Phương pháp:

Vận dụng kiến thức về đặc điểm của đột biến cấu trúc NST.

Cách giải:

Đặc điểm chỉ có ở đột biến cấu trúc NST là: Sắp xếp lại vị trí các gen trong nhóm gen liên kết, có ở đột biến chuyển đoạn.

Chọn B.

Phương pháp:

Vận dụng kiến thức về vai trò của các nhân tố tiến hóa.

Cách giải:

Theo quan niệm hiện đại, nhân tố làm trung hòa tính có hại của đột biến là giao phối.

Chọn A.

Phương pháp:

Vận dụng kiến thức về hệ tuần hoàn ở động vật.

Cách giải:

Hệ tuần hoàn của côn trùng chỉ thực hiện chức năng vận chuyển dinh dưỡng mà không vận chuyển khí. Vai trò vận chuyển khí do hệ thống ống khí đảm nhận.

Chọn A.

Phương pháp:

Nguyên tố vi lượng ở thực vật là những nguyên tố có tỉ lệ nhỏ (≤ 0,01% khối lượng chất khô) nhưng đóng vai trò quan trọng trong cấu tạo của enzim … điều hoà các quá trình trao đổi chất trong cơ thể.

Cách giải:

Nguyên tố vi lượng là molipden. Molipden là thành phần của enzim nitrogenaza ở cây.

Chọn D.

Phương pháp:

Vận dụng kiến thức về quy luật phân li độc lập để giải bài tập.

Cách giải:

Phép lai thu được đời con có 100% cá thể mang kiểu hình trội (A-B-) là: P: aaBB AaBb.

Phương pháp:

Vận dụng kiến thức về quy luật hoán vị gen.

Cách giải:

Hiện tượng hoán vị gen với tần số 50% cho kết quả tương tự như trường hợp các gen phân li độc lập.

Chọn B.

Phương pháp:

Vận dụng kiến thức về kĩ thuật tạo ADN tái tổ hợp trong công nghệ gen.

Cách giải:

Thành tựu nổi bật nhất trong ứng dụng kĩ thuật di truyền là có thể tái tổ hợp ADN của hai loài khác xa nhau trong hệ thống phân loại.

Chọn D.

Phương pháp:

Vận dụng kiến thức về quy luật phân li độc lập để giải bài tập.

Cách giải:

P: AaBb \( \times \) AaBb

Tỉ lệ cây thân cao, hoa đỏ (A-B-) ở F₁ là: ¾ \( \times \)¾ = 9/16.

Chọn C.

Phương pháp:

Vận dụng kiến thức về nguồn nguyên liệu của quá trình tiến hóa.

Cách giải:

Khi nói về nguồn nguyên liệu của tiến hóa, phát biểu không đúng là: Mọi biến dị trong quần thể đều là nguyên liệu của quá trình tiến hóa.

Chỉ những biến dị làm thay đổi vật chất di truyền (kiểu gen) của quần thể mới là nguyên liệu của quá trình tiến hóa.

Chọn C.

Phương pháp:

Các quần thể ngẫu phối ở thế hệ xuất phát cân bằng di truyền hoặc chưa cân bằng thì qua một thế hệ ngẫu phối, cấu trúc của quần thể đạt trạng thái cân bằng.

Cách giải:

Cấu trúc di truyền ở P đã đạt trạng thái cân bằng di truyền → Cấu trúc di truyền ở F₁, F₂ … sẽ được duy trì ổn định khi quần thể ngẫu phối.

→ F₁: 0,64 AA: 0,32 Aa: 0,04 aa.

Chọn A.

Phương pháp:

Vận dụng kiến thức về vai trò của đột biến đối với quá trình tiến hóa.

Cách giải:

Phát biểu không đúng là đáp án C. Đột biến gen trội hay đột biến gen lặn đều là nguyên liệu của quá trình tiến hóa.

Phương pháp:

Vận dụng kiến thức về quá trình điều hòa hoạt động gen ở vi khuẩn E.coli.

Cách giải:

Các gen cấu trúc trong Operon Lac được phiên mã khi enzim ARN polimeraza chạy qua vùng O và phiên mã các gen Z, Y, A.

Các trường hợp gen Z, Y, A được phiên mã là I, IV.

II sai, vì vùng P mất ái lực với enzim ARN polimeraza nên enzim này không thể liên kết với Operon và thực hiện phiên mã.

III sai, vì nếu Operon mất vùng khởi động (P) thì enzim ARN polimeraza sẽ không thể gắn vào Operon và phiên mã.

Chọn B.

Phương pháp:

Vận dụng kiến thức về các dạng đột biến số lượng NST để trả lời câu hỏi.

Cách giải:

Quan sát biểu đồ ta thấy:

Thể đột biến A có 4 chiếc NST trong mỗi cặp NST → Thể đột biến A là đột biến thể tứ bội (4n).

Thể đột biến B có 3 chiếc NST trong mỗi cặp NST → Thể đột biến B là đột biến thể tam bội (3n).

Thể đột biến C có 2 chiếc NST trong mỗi cặp NST → Thể đột biến C là thể lưỡng bội (2n)

Thể đột biến D có 1 chiếc NST trong mỗi cặp NST → Thể đột biến D là thể đơn bội (n).

Phát biểu đúng là A.

B sai, vì thể đột biến đa bội chẵn (4n, 6n …) có thể được hình thành qua nguyên phân hoặc giảm phân kết hợp với thụ tinh.

C sai, vì thể đột biến tam bội chỉ có thể được hình thành qua giảm phân và thụ tinh (giao tử 2n + giao tử n).

D sai, vì thể C là thể lưỡng bội được hình thành từ sự phân bào bình thường của bố và mẹ.

Phương pháp:

Vận dụng kiến thức về nguyên liệu và sản phẩm của quá trình hô hấp ở thực vật.

Cách giải:

Các biện pháp bảo quản nông sản, thực phẩm đều nhằm mục đích giảm thiểu cường độ hô hấp vì hô hấp làm tiêu hao chất hữu cơ.

Chọn B.

Phương pháp:

Vận dụng kiến thức về các chỉ số trong đo huyết áp.

Cách giải:

Huyết áp tâm thu là huyết áp tối đa (khi tim co) dao động từ 90 - 140 mmHg.

Huyết áp tâm trương là huyết áp tối thiểu (khi tim giãn) dao động từ 60 - 90 mmHg.

Kết quả 140/90 mmHg chứng tỏ huyết áp tâm thu là 140 mmHg.

Nếu kết quả đo chính xác thì người này bị bệnh cao huyết áp.

Chọn A.

Phương pháp:

Vận dụng kiến thức về đặc điểm và vai trò của các đột biến cấu trúc NST.

Cách giải:

Quan sát thứ tự các gen trên NST, ta thấy hình vẽ mô tả đột biến đảo đoạn NST → Chọn đáp án B.

A sai, vì đột biến mất đoạn giúp nhà chọn giống loại bỏ gen mong muốn.

C sai, vì dạng đột biến đảo đoạn làm thay đổi trình tự gen trên NST.

D sai, vì đột biến đảo đoạn chỉ làm thay đổi trình tự gen và không làm lặp gen.

Chọn B.

Phương pháp:

Vận dụng kiến thức về cá quy luật di truyền để giải bài tập.

Cách giải:

F₁ thu toàn cây thân cao, hạt đỏ nhạt → Thân cao, hạt đổ nhạt là trội so với thân thấp, hạt trắng.

Xét sự phân li từng cặp tính trạng ở F₂:

Thân cao : thân thấp = 3 : 1 → F₁: Aa \( \times \) Aa

Đỏ đậm : đỏ vừa : đỏ nhạt : hồng : trắng = 1 : 4 : 6 : 4 : 1 → Tính trạng màu hạt di truyền theo tương tác cộng gộp 2 cặp gen → F₁: BbDd \( \times \) BbDd

Xét sự phân ly chung các cặp tính trạng ở F₂ → khác tỉ lệ đề bài → 2 cặp tính trạng di truyền liên kết (A liên kết với B).

Xét cây thân thấp, hạt trắng F₂: aabbdd = 1/16 = ¼ \( \times \) ¼ → không xuất hiện hoán vị gen.

→ F₁: AB//ab Dd

A đúng

B đúng

C đúng. Cây thân cao, hạt hồng F₂ do 1 kiểu gen quy định: AB/ab dd.

F₂: AB/ab dd \( \times \) AB/ab dd

F₃ thân thấp, hạt trắng (ab/ab dd) = ¼ = 25%.

D sai. F2 thân cao, hạt đỏ vừa do 2 kiểu gen quy định: AB/AB Dd; AB/ab DD.

Chọn D.

Phương pháp:

Vận dụng kiến thức về quy luật hoán vị gen để giải bài tập.

Cách giải:

Các loại giao tử hoán vị là: (A; a) \( \times \) (BD; bd) = ABD = aBD = Abd = abd = ½ \( \times \) 12,5% = 6,25%.

Chọn A.

Phương pháp:

Vận dụng kiến thức về các quy luật di truyền để giải bài tập.

Cách giải:

Xét sự phân li từng cặp tính trạng ở Fb, ta có:

Thân cao : thân thấp = 1 : 1

Hoa đỏ : hoa trắng = 1 : 1

Hạt tròn : hạt dài = 1 : 1

Xét sự phân li chung của các cặp tính trạng ở Fb → khác tỉ lệ đề bài → Có sự di truyền liên kết.

Ta thấy ở Fb, 2 cặp tính trạng: hoa đỏ, hạt dài và hoa trắng, hạt tròn luôn di truyền cùng nhau.

→ Cơ thể 3 tính trạng trội ở P có kiểu gen: Aa Bd//bD.

Chọn B.

Phương pháp:

Vận dụng kiến thức về các quy luật di truyền để giải bài tập.

Cách giải:

Quy ước: A-B-D-: hoa đỏ; A-B-dd: hoa vàng; còn lại là hoa trắng.

A đúng. F₁: AaBbDD \( \times \) AaBbDD → F₂: 9 A-B-DD : 7 (A-bb + aaB- + aabb) DD (9 hoa đỏ : 7 hoa trắng).

B đúng. Tỉ lệ cây hoa trắng ở F₁ là: 1 - (A-B-D- + A-B-dd) = 1 - ¾ x ½ \( \times \) ¾ - ¾ \( \times \) ½ \( \times \) ¼ = 62,5%.

C đúng. Hoa trắng do số kiểu gen quy định là: 33 - A-B-D- - A-B-dd = 27 - 23 - 22 = 15 (kiểu gen).

D sai, vì F₁: AABbDd \( \times \) AABbDd

→ F₂: A-B-D- = 1 \( \times \) ¾ \( \times \) ¾ = 9/16

A-B-dd = 1 \( \times \) ¾ \( \times \) ¼ = 3/16

→ Tỉ lệ kiểu hình F₂ là: 9 hoa đỏ : 3 hoa vàng : 4 hoa trắng.

Chọn D.

Phương pháp:

Vận dụng kiến thức về quy luật di truyền ngoài nhân để giải bài tập.

Cách giải:

I đúng. P: đực lá xanh đậm x cái lá xanh đậm → F₁: 100% lá xanh đậm.

II đúng. P: đực lá xanh nhạt x cái lá xanh nhạt → F₁: 100% lá xanh nhạt.

III sai. Vì P: hạt phấn xanh đậm x hoa xanh nhạt → F₁: 100% lá xanh nhạt.

IV sai. Vì P: hạt phấn xanh nhạt x hoa xanh đậm → F₁: 100% lá xanh đậm.

Chọn A.

Phương pháp:

Vận dụng kiến thức về quy luật di truyền quần thể để giải bài tập.

Cách giải:

Quần thể 1: B = 0,3; b = 0,7

Quần thể 2: B = b = 0,5

Quần thể 3: B = 0,6; b = 0,4

Quần thể 4: B = 0,2; b = 0,8

I đúng. Tỉ lệ kiểu gen dị hợp ở quần thể 2 cao nhất (Bb = 0,5).

Tỉ lệ kiểu gen Bb ở quần thể 1 = 0,42

Tỉ lệ kiểu gen Bb ở quần thể 3 = 0,48

Tỉ lệ kiểu gen Bb ở quần thể 4 = 0,32

II sai. Tỉ lệ cây hoa đỏ ở quần thể 3 là cao nhất (0,84)

Tỉ lệ cây hoa đỏ ở quần thể 1: B- = 1 - bb = 0,51

Tỉ lệ cây hoa đỏ ở quần thể 2: B- = 1 - bb = 0,75

Tỉ lệ cây hoa đỏ ở quần thể 4: B- = 1 - bb = 0,36

III sai. Cây hoa đỏ ở quần thể 3 có tỉ lệ: 3/7 BB : 4/7 Bb

P: (3/7 BB : 4/7 Bb) \( \times \) (3/7 BB : 4/7 Bb)

→ Tỉ lệ cây hoa đỏ F1 là: 1 - bb = 1 - 2/7 \( \times \) 2/7 = 45/49.

IV đúng. Các quần thể này khác nhau về cấu trúc di truyền do tần số alen khác nhau.

Chọn D.

Phương pháp:

Vận dụng kiến thức về đột biến gen để giải bài tập.

Cách giải:

I sai. Hàm lượng insulin trong máu thấp dẫn tới sự hấp thụ đường bị giảm sút gây ra bệnh đái tháo đường.

II sai. Vì nucleotit loại A của mạch gốc bằng với số nucleotit loại T của mạch bổ sung nên trên mạch gốc, số nucleotit loại A và loại T có thể khác nhau.

III đúng. Vì số cặp G - X của gen cao hơn hẳn so với số cặp A - T nên số lượng kiên kết hidro của gen cũng lớn hơn so với gen có chiều dài tương ứng cân bằng tỉ lệ G – X và A – T → nhiệt độ nóng chảy cao hơn.

IV sai.

Số nucleotit của gen là: 4044 \( \times \) 2 = 8088 (nu)

→ Chiều dài của gen: L = 8088 : 2 \( \times \) 3,4 = 13749,6 (angstron)

Đổi: 13749,6 angstron = 1374,96 nm

V sai. Vì gen nằm trên cặp NST số 11 (NST thường) → Gen di truyền theo quy luật phân li.

Chọn C.

Phương pháp:

Vận dụng kiến thức về các quy luật di truyền để giải bài tập.

Cách giải:

Cây thân cao, hoa trắng ở P: A-bb

F₁: 3 A- : 1 aa → P: Aa \( \times \) Aa

100% B- → P: bb \( \times \) BB

→ Có 1 phép lai thỏa mãn là:

P: Ab//ab \( \times \) AB//aB

Chọn D.

Phương pháp:

Vận dụng kiến thức về quy luật di truyền quần thể để giải bài tập.

Cách giải:

P: 0,2 AA : 0,6Aa : 0,2aa. Vì cây aa không có khả năng tạo hạt

→ Số cây tự thụ phấn là: P: ¼ AA : ¾ Aa

P: ¼ AA → F₁: ¼ AA

P: ¾ Aa → F₁: ¾ x (¼ AA : ½ Aa : ¼ aa) = 3/16 AA : ⅜ Aa : 3/16 aa

=> F₁: 7/16 AA : ⅜ Aa : 3/16 aa

→ Tỉ lệ cây không có khả năng tạo hạt ở F₁ là: 3/16 = 18,75%

Chọn C.