Vận dụng kiến thức về quá trình điều hòa hoạt động Operon Lac ở vi khuẩn E.coli.

Cách giải:

Thành phần không có trong cấu tạo của operon Lac là: gen điều hòa.

Operon Lac bao gồm: vùng khởi động (P), vùng điều hòa (O) và nhóm gen cấu trúc Z, Y, A.

Chọn D.

Mã di truyền có 4 đặc tính: tính phổ biến, tính liên tục, tính đặc hiệu và tính thoái hóa.

Cách giải:

Tính thoái hóa của mã di truyền: một axit amin có thể được mã hóa bởi nhiều bộ ba khác nhau. Trong 64 bộ ba mã hóa chỉ có 2 bộ ba chỉ mã hóa cho một axit amin duy nhất đó là: AUG mã hóa Methionin và UGG mã hóa Tryptophan.

Chọn C.

Vận dụng kiến thức về đặc điểm của các hình thức tiêu hóa ở động vật.

Cách giải:

Diều ở các động vật được hình thành từ thực quản của ống tiêu hóa.

Chọn C.

Vận dụng kiến thức về cấu trúc của phân tử ADN để giải bài tập.

Cách giải:

Gen A có chiều dài 510 nm = 5100 angstron

→ Tổng số nucleotit của gen A là: N = L x 2 : 3,4 = 3000 (nu)

I đúng, vì nếu gen a có 150 chu kì xoắn → Tổng số nucleotit của gen a là: N = C x 20 = 3000 (nu)

→ Số lượng nucleotit của gen A và gen a bằng nhau → Đột biến thay thế cặp nucleotit.

II sai, vì số lượng liên kết hidro của gen A và gen a bằng nhau (3801 liên kết)9

→ Gen bị đột biến thay thế cặp A - T thành T - A hoặc G - X thành X - G.

III đúng, vì nếu gen a có A = 699 → G = (3801 - 699 x 2) : 3 = 801 (nu)

→ Tổng số nucleotit của gen a là: N = 2A + 2G = 3000 (nu)

→ Gen bị đột biến thay thế cặp nucleotit.

IV sai, vì nếu chuỗi polipeptit do alen a quy định tổng hợp ít hơn chuỗi polipeptit do alen A quy định tổng hợp 10 axit amin → Đột biến đã làm xuất hiện bộ ba kết thúc sớm

→ Gen có thể bị đột biến mất, thêm hoặc thay thế cặp nucleotit để làm xuất hiện mã kết thúc sớm.

Chọn B.

Vận dụng kiến thức đã học về quy luật di truyền ngoài nhân.

Cách giải:

Phép lai giúp Coren phát hiện ra sự di truyền ngoài nhiễm sắc thể (di truyền ngoài nhân) là lai thuận nghịch.

Chọn D.

Vận dụng kiến thức về đặc điểm của hệ tuần hoàn hở và hệ tuần hoàn kín.

Cách giải:

So với hệ tuần hoàn hở (không có mao mạch), hệ tuần hoàn kín có đặc điểm tiến hóa hơn là:

I. Cấu tạo hệ tim mạch phức tạp và hoàn chỉnh hơn

II. Tốc độ của máu nhanh hơn

III. Điều hòa và phân phối máu đến cơ quan nhanh hơn

Ở hệ tuần hoàn hở, vì hệ mạch không có mao mạch nên máu tràn vào khoảng gian bào và trộn lẫn với dịch mô để trao đổi khí và dinh dưỡng với tế bào.

Chọn D.

Vận dụng kiến thức về các đặc điểm của đột biến.

Cách giải:

I đúng, trong điều kiện không có tác nhân đột biến, một số tác nhân bên trong tế bào như nucleotit loại hiếm có thể khiến phát sinh đột biến gen.

II sai, vì đột biến gen ở tế bào chất của cơ thể cái thì luôn được biểu hiện ở đời sau.

III đúng, vì cơ thể mang đột biến gen lặn ở trạng thái dị hợp thì sẽ không được biểu hiện ra kiểu hình và không được gọi là thể đột biến.

IV sai, vì đột biến gen xảy ra ở nucleotit thứ ba của bộ ba thoái hóa có thể không gây ảnh hưởng tới cấu trúc của protein.10

V sai, vì đột biến thay thế cặp G - X thành A - T hay từ A - T thành G - X đều làm thay đổi số liên kết hidro của gen.

Chọn B.

Vận dụng kiến thức về đặc điểm của đột biến thể lệch bội.

Cách giải:

Kiểu gen có thể có của thể một ở loài này là: AaBbDEe.

Chọn D.

Vận dụng kiến thức về đặc điểm của dạng đột biến thể một.

Cách giải:

Bộ nhiễm sắc thể của cơ thể thuộc thể một có kí hiệu là: (2n - 1)

→ Số NST trong tế bào lá thể một là: 13.

Chọn C.

Vận dụng kiến thức về các bộ ba mã di truyền.

Cách giải:

Trong 64 bộ ba mã di truyền, 3 bộ ba mang tín hiệu kết thúc quá trình dịch mã là: UAA, UAG và UGA.

Chọn A.

Vận dụng kiến thức về đặc điểm cấu trúc của phân tử mARN.

Cách giải:

Trong phân tử mARN, A + U + G + X = 100%

Mà U - A = 20% → U = A + 20%

X - A = 10% → X = A + 10%

G - A = 30% → G = A + 30%

→ A + A + 20% + A + 10% + A + 30% = 100%

→ A = 10%

Từ đó: U = 30%; G = 40%; X = 20%.

Chọn D.

Để vừa với nhân tế bào và thuận lợi cho việc di chuyển trong quá trình phân bào, nhiễm sắc thể xoắn lại thành các cấp độ xoắn khác nhau: nucleoxom → sợi cơ bản → sợi nhiễm sắc → sợi siêu xoắn → chromatide.

Cách giải:

Trong các mức cấu trúc siêu hiển vi của nhiễm sắc thể ở sinh vật nhân thực, sợi cơ bản có đường kính 11 nm.

Chọn D.

Vận dụng kiến thức về cặp nhiễm sắc thể giới tính ở các loài động vật.

Cách giải:

Nhóm động vật: gà, bồ câu, bướm có giới đực mang cặp nhiễm sắc thể giới tính XX và giới cái mang cặp nhiễm sắc thể giới tính là XY.

Chọn A.

Vận dụng kiến thức về quá trình thoát hơi nước ở thực vật.

Cách giải:

Vai trò của quá trình thoát hơi nước ở lá là:

(1) Tạo lực hút đầu trên

(2) Giúp hạ nhiệt độ của lá cây vào những ngày nắng nóng.

(3) Khí khổng mở cho CO₂ khuếch tán vào lá cung cấp cho quá trình quang hợp.

Chọn A.

Vận dụng kiến thức về phép lai phân tích, lai khác dòng, lai thuận nghịch, li khác thứ.

Cách giải:

Phép lai phân tích là phép lai giữa cá thể có kiểu hình trội với cá thể có kiểu hình lặn để xác định kiểu gen của cá thể trội.

Chọn A.

Vận dụng kiến thức về quy luật phân li để giải bài tập.

Cách giải:

Phép lai cho đời con có tỉ lệ kiểu hình là 1 quả đỏ : 1 quả vàng là phép lai A: P: Aa x aa.

Phép lai B: AA x aa → F₁: 100% quả đỏ.

Phép lai C: Aa x Aa → F₁: 3 quả đỏ : 1 quả vàng

Phép lai D: AA x Aa → F₁: 100% quả đỏ.

Chọn A.

Phương pháp:

Vận dụng kiến thức về đặc điểm cấu trúc của phân tử ADN để giải bài tập.

Cách giải:

Tổng số nucleotit của gen là: 1200 x 2 = 2400 (nu)

Ta có: T₁ = 2A₁; G₁ = 3A₁

và G₂ = ⅔ X₂ → G₂ = ⅔ G₁ = 2 A₁.

Mà: A₁ + T₁ + G₁ + X₁ = 1200

→ A₁ + 2A₁ + 3A₁ + 2A₁ = 1200

→ A₁ = 150

→ Số nucleotit loại G của gen là: G = G₁ + G₂ = 5 A₁ = 5 x 150 = 750 (nu).

Chọn C.

Vận dụng kiến thức về đặc điểm của hoán vị gen.

Cách giải:

Hoán vị gen xảy ra trong giảm phân là do trao đổi chéo giữa hai cromatit khác nguồn gốc trong cặp nhiễm sắc thể tương đồng.

Chọn A.

Vận dụng kiến thức đã học về quá trình hô hấp ở thực vật.

Cách giải:

Nơi diễn ra sự hô hấp mạnh nhất ở thực vật là rễ, giúp duy trì áp suất thẩm thấu cao của rễ, thuận lợi cho quá trình hấp thụ nước và muối khoáng.

Chọn B.

Vận dụng kiến thức về đặc điểm của thường biến.

Cách giải:

Tập hợp các kiểu hình của cùng một kiểu gen tương ứng với các môi trường khác nhau được gọi là mức phản ứng của kiểu gen.

Chọn B.

Vận dụng kiến thức về đặc điểm của quá trình phân bào.

Cách giải:

A sai, vì nếu có 3 tế bào giảm phân thì chỉ tạo ra 3 trứng.

B sai, vì cơ thể nào tạo ra tối đa số loại giao tử là: 23 = 8 (loại).

C sai. Số giao tử mang ít nhất 1 alen trội là 100%, vì cặp gen EE cho 1 loại giao tử duy nhất là E.

D đúng, vì loại giao tử mang 3 alen trội chiếm: aBDEh + abDEH + aBdEH = 1 x ½ x ½ x 1 x ½ x 3 = ⅜.

Chọn D.

Vận dụng kiến thức về quy luật phân li độc lập và quy luật di truyền liên kết với giới tính để giải bài tập.

Cách giải:

P: ♂ AaBbX^DEX^de x ♀AaBBX^DEY

I sai, số loại tinh trùng tối đa là: 2 x 2 x 4 = 16 (loại); số loại trứng tối đa là: 2 x 1 x 2 = 4 (loại).

II sai, vì số loại kiểu hình tối đa ở F₁ là: 2 x 1 x 5 = 10 (loại).

III đúng, số loại kiểu gen tối đa ở đời con F₁ là: 3 x 2 x 8 = 48 (loại).

IV sai, vì số loại kiểu hình tối đa ở giới đực F₁ là: 2 x 1 x 1 = 2 (loại).

V đúng.

Cơ thể đực có kiểu gen AaBbX^DEX^de giảm phân tạo ra tối đa 16 loại tinh trùng

4 tế bào sinh tinh giảm phân không có hoán vị → Tạo ra tối đa 8 loại giao tử

1 tế bào sinh tinh giảm phân có hoán vị → Tạo ra 2 giao tử liên kết, 2 giao tử hoán vị

Nếu 2 tế nào liên kết không trùng với 8 loại giao tử được tạo ra từ 4 tế bào không hoán vị

→ Số loại giao tử tối đa được tạo ra là: 8 + 4 - 12 (loại)

Chọn D.

Vận dụng kiến thức về quy luật di truyền liên kết và hóan vị gen để giải bài tập.

Cách giải:

Xét sự phân li từng cặp tính trạng ở F1:

+ thân cao / thân thấp = 3 : 1 → P: Aa x Aa

+ hoa đỏ / hoa trắng = 3 : 1 → P: Bb x Bb

+ quả tròn / quả dài = 3 : 1 → P: Dd x Dd

Xét sự phân li đồng thời của các cặp tính trạng ở F1: (3 : 1) x (3 : 1) x (3 : 1) → khác với tỉ lệ đề bài

→ Có sự di truyền liên kết

Tỉ lệ kiểu hình ở F1: 6 : 3 : 3 : 2 : 1 : 1 = (3 cao : 1 thấp) (1 cao, dài : 2 cao, tròn : 1 thấp, tròn)

→ Tính trạng chiều cao thân và tính trạng hình dạng quả di truyền liên kết.

→ P có kiểu gen: $\frac{Ad}{aD}Bb\times \frac{Ad}{aD}Bb$; có thể xảy ra hoán vị gen 1 bên hoặc không có hoán vị.

I đúng

II đúng, vì nếu xảy ra hoán vị 1 bên → Số loại kiểu gen đời con = 7 x 3 = 21 (kiểu gen)

III đúng, cho P lai phân tích: $\frac{Ad}{aD}Bb\times \frac{Ad}{aD}Bb$

→ Tỉ lệ A-bbdd = 25%

IV đúng.

Nếu không xảy ra hoán vị gen → Số loại kiểu gen ở F1 là 9

→ Tỉ lệ cây dị hợp 3 cặp gen = 0,5 x 0,5 = 25%

Khi lấy ngẫu nhiên 1 cây thân cao, hoa đỏ, quả tròn ở F1, xác suất thu được cây dị hợp về cả 3 cặp gen là: 0,25 : 6/16 = ⅔.

Chọn D.

Vận dụng kiến thức về quy luật di truyền quần thể. Quần thể cân bằng di truyền có cấu trúc di truyền tuân theo định luật Hacđi - Vanbec:

p²AA + 2pq Aa + q²aa = 1

Cách giải:

Quần thể đang ở trạng thái cân bằng di truyền là quần thể D: 0,81AA : 0,18Aa : 0,01aa.

Chọn D.

Vận dụng kiến thức về quá trình tiến hóa nhỏ theo thuyết tiến hóa tổng hợp hiện đại.

Cách giải:

Tiến hóa nhỏ là quá trình biến đổi cấu trúc di truyền của quần thể, kết quả là hình thành loài mới.

Chọn D.

Vận dụng kiến thức về đặc điểm của các kĩ thuật tạo cơ thể mới trong công nghệ tế bào thực vật.

Cách giải:

Để giúp nhân nhanh giống cây trồng quý hiếm từ một cây ban đầu có kiểu gen quý tạo nên một quần thể cây trồng đồng nhất về kiểu gen, người ta sử dụng công nghệ tế bào.

Chọn D.5

Vận dụng kiến thức về quy luật di truyền quần thể để giải bài tập.

Cách giải:

P: AA + aa = 80%; Aa = 20%

Sau một số thế hệ tự thụ phấn, Aa = 2,5%

→ Số thế hệ tự phối của quần thể là: 2,5% : 20% = ⅛ => 3 thế hệ tự thụ

Số lượng cá thể của quần thể sau 3 thế hệ là: 400 : 2,5% = 16000 (cá thể)

Sau mỗi thế hệ ngẫu phối, số lượng quần thể tăng gấp 4 lần

→ Số lượng cá thể ở thế hệ xuất phát là: 250 (cây)

Chọn A.

Vận dụng kiến thức về ổ sinh thái và kiến thức thực tiễn để giải bài tập.

Cách giải:

Con người đã ứng dụng những hiểu biết về ổ sinh thái vào các hoạt động:

I. Trồng xen các loại cây ưa sáng và cây ưa bóng trong cùng một khu vườn.

III. Trồng các loại cây đúng thời vụ.

IV. Nuôi ghép các loài cá ở các tầng nước khác nhau trong một ao nuôi.

Chọn B.

Vận dụng kiến thức về các quy luật di truyền để giải bài tập.

Cách giải:

Vì cặp vợ chồng (1) và (2) bình thường sinh con gái (5) mắc bệnh M → Bệnh M do gen lặn trên NST thường

quy định.

Bệnh N do gen lặn trên NST giới tính X quy định (do bố (3) bị bệnh N sinh con gái không mắc bệnh).

Quy ước: A - bình thường; a - bị bệnh M

               B - bình thường; b - bị bệnh N

I sai, vì xác định được tối đa kiểu gen của 3 người: (1) AaX^BY; (7) AAX^BX^B; (9) aaX^BY.

II đúng, vì người (4) có kiểu gen A-X^BX^- và người (8) có kiểu gen A-X^BX^b.

III đúng

Tỉ lệ kiểu gen của người (6): (⅓ AA ; ⅔ Aa) X^BY x (7) AAX^BX^B

→ Tỉ lệ kiểu gen người (10): (⅔ AA : ⅓ Aa) X^BY

Tỉ lệ kiểu gen của người (11): Aa (½ X^BX^B : ½ X^BX^b)

P: (10): (⅔ AA : ⅓ Aa) X^BY x (11): Aa (½ X^BX^B : ½ X^BX^b)

→ Xác suất sinh con đầu lòng là con trai chỉ bị bệnh M là: aaX^BY = ⅙ x ½ x ½ x ¾ = 1/32

→ Xác suất sinh con đầu lòng không mang alen gây bệnh của cả hai bệnh là:

AAX^BX^B + AAX^BY = ⅚ x ½ x ½ x 1 = 5/16 → IV sai.

Chọn A.

Vận dụng kiến thức về tác động của các nhân tố tiến hóa để giải bài tập.

Cách giải:

I đúng, vì quần thể xuất phát đang ở trạng thái cân bằng di truyền nên sau n thế hệ ngẫu phối, cấu trúc di truyền của quần thể sẽ không thay đổi.

→ Ở F₁ tần số alen A = 0,6.

II sai, vì đột biến gen làm xuất hiện các alen mới → làm tăng sự đa dạng di truyền của quần thể.

III đúng, vì yếu tố ngẫu nhiên có thể loại bỏ hoàn toàn một alen có lợi khỏi quần thể.

IV đúng, vì tần số alen A có thể tăng lên nếu có một số lượng cá thể trội nhập cư vào quần thể.

Chọn B.

Vận dụng kiến thức về quy luật di truyền quần thể để giải bài tập. Đối với quần thể không cân bằng di truyền, tần số alen được tính theo:

Tần số alen A = tỉ lệ kiểu gen AA + tỉ lệ kiểu gen Aa : 2

Tần số alen a = 1 - A

Cách giải:

Tần số alen A là: 0,7 + 0,2 : 2 = 0,8

Tần số alen a là: 1 - 0,8 = 0,2.

Chọn A.

Vận dụng kiến thức về quy luật tương tác gen để giải bài tập.

Cách giải:

F₁ cho toàn cây hoa đỏ → Tính trạng hoa màu đỏ trội hoàn toàn so với hoa màu trắng.

Cho F₁ x aa → F₂: 3 hoa trắng : 1 hoa đỏ

→ Tính trạng màu hoa do 2 cặp gen tương tác bổ sung quy định theo kiểu 9 : 7.

Chọn A.

Vận dụng kiến thức về quy luật di truyền đồng trội để giải bài tập.17

Cách giải:

Tính trạng màu mắt do 1 gen có 3 alen quy định (A₁, A₂, A₃)

Phép lai 1: mắt đỏ x mắt vàng → F₁ cho tỉ lệ kiểu hình 1 : 1 : 1 : 1 → Mắt trắng là lặn so với mắt đỏ và mắt vàng

Quy ước: A₁ - mắt đỏ; A₂ - mắt vàng; A₃ - mắt trắng

Từ phép lai 2 → Mắt hồng là kiểu hình trung gian giữa mắt đỏ và mắt vàng

(A₁ - mắt đỏ trội không hoàn toàn so với A₂ - mắt vàng; A₁A₂ quy định mặt hồng)

P1: A₁A₃ x A₂A₃ → F₁: 1 A₁A₂ (mắt hồng) : 1 A₁A₃ (mắt đỏ) : 1 A₂A₃ (mắt vàng) : 1 A₃A₃ (mắt trắng).

P2: A₁A₂ x A₃A₃ → F₁: 1 A₁A₃ (mắt đỏ) : 1 A₂A₃ (mắt vàng)

Nếu cho các cá thể mắt vàng giao phối với cá thể mắt hồng: A₂A₃ x A₁A₂

→ Mắt vàng đời con = 50%

Chọn C.

Vận dụng kiến thức đã học về cách tính kiểu gen trong quần thể.

Cách giải:

Ở giới XX, số loại kiểu gen đồng hợp về gen A là: 7 (kiểu gen)

Số loại kiểu gen về gen B là: 5 x 6 : 2 - 5 = 10 (kiểu gen)

→ Số loại kiểu gen đồng hợp về gen A và dị hợp về gen B là: 7 x 10 = 70 (kiểu gen)

Chọn B.

Vận dụng kiến thức về các kiểu phân bố cá thể của quần thể trong không gian.

Cách giải:

Hình thức phân bố cá thể đồng đều trong quần thể có ý nghĩa sinh thái: giúp giảm sự cạnh tranh gay gắt giữa các cá thể.

Chọn A.

Vận dụng kiến thức về quá trình hình thành giao tử trong giảm phân.

Cách giải:

Chỉ xảy ra hoán vị gen ở cặp gen Aa → BD = bd = 50%

Giao tử AE BD = 17,5% → Tỉ lệ giao tử AE = 17,5% : 50% = 35%

Vì vậy giao tử AE là giao tử liên kết

→ AE = ae = 35%; Ae = aE = 15%

→ Giao tử Ae BD = 15% x 50% = 7,5%.

Chọn D.

Vận dụng kiến thức về sự biến đổi của sinh vật trong các đại địa chất.

Cách giải:

Sự kiện thuộc về đại Cổ sinh là: Thực vật có hạt xuất hiện, phát sinh bò sát.

Chọn B.

Chọn C.

+ Số nhóm gen liên kết của loài bằng số NST trong bộ NST đơn bội.

+ Vì n = 12 => 2n = 24

+ Vào kì giữa nguyên phân, mỗi tế bào có 2n NST kép.

+ Suy ra thể đột biến I có 48 = 12 × 4 là thể 4n.

Thể đột biến II có 84 = 12 × 7 là thể 7n

Thể đột biến III có 72 = 12 × 6 là thể 6n

Thể đột biến IV có 36 = 12 × 3 là thể 3n

Thể đột biến V có 60 = 12 × 5 là thể 5n

Thể đột biến VI có 108 = 12 × 9 là thể 9n

Vậy, trong 6 thể đột biến có thể đột biến của loài I và III là các thể đột biến đa bội chẵn.

Chọn C.

Vận dụng kiến thức về các bằng chứng giải phẫu so sánh để chứng tỏ nguồn gốc chung của các loài sinh vật.

Cách giải:

Ví dụ về cơ quan tương đồng là:

(2) Vây ngực của cá voi và cánh dơi.

(4) Chi trước của thú và tay người.

Ví dụ: cánh dơi và cánh côn trùng cùng với mang cá và mang tôm là cơ quan tương tự.

Chọn D.