Vận dụng kiến thức về quá trình điều hòa hoạt động gen ở vi khuẩn E.coli.

Cách giải:

Khi môi trường có lactozo hay không có lactozo, gen điều hòa R đều tổng hợp protein ức chế.

A sai. Vì ARN polimeraza chỉ tiến hành phiên mã khi môi trường có lactozo.

C sai. Vì các gen cấu trúc Z, Y, A chỉ được phiên mã tạo mARN tương ứng khi môi trường có lactozo.

D sai. Vì chỉ khi môi trường có lactozo thì lactozo mới liên kết với protein ức chế.

Chọn B.

Vận dụng kiến thức về thuyết tiến hóa tổng hợp hiện đại.

Cách giải:

Phát biểu sai là đáp án A. Vì chọn lọc tự nhiên tác động trực tiếp lên kiểu hình, gián tiếp làm thay đổi tần số alen và thành phần kiểu gen của quần thể.

Chọn A.

Vận dụng kiến thức về diễn biến từng kì của quá trình phân bào.

Cách giải:

Quan sát hình vẽ, ta thấy:

Tế bào 1 đang tiến hành giảm phân, vì khi kết thúc phân bào, các alen không tồn tại thành cặp tương đồng.

Tế bào 2 đang tiến hành nguyên phân, vì khi kết thúc phân bào, tế bào có kiểu gen AaBb (tồn tại thành cặp tương đồng).

A sai. Vì tế bào 2 đang trải qua giảm phân, vì vậy khi kết thúc phân bào, hai tế bào con có bộ NST đơn bội.

B sai. Tế bào 1 đang ở kì sau II của giảm phân; tế bào II đang ở kì sau nguyên phân.

C sai, vì ở tế bào 1: 2 tế bào con được tạo ra có bộ NST n = 4 → Bộ NST lưỡng bội của tế bào 1 là 2n = 8.

D đúng.

Chọn D.9

Vận dụng kiến thức về vai trò và hậu quả của đột biến gen.

Cách giải:

Phát biểu không đúng là đáp án A. Vì đột biến gen là biến đổi về một hoặc một số cặp nucleotit của gen, chứ không làm thay đổi vị trí của gen trên NST.

Chọn A.

Vận dụng kiến thức về tuần hoàn máu ở động vật.

Cách giải:

Nhóm động vật không có sự pha trộn giữa máu giàu O₂ và máu giàu CO₂ ở tim là cá xương, chim, thú.

Chọn C.

Vận dụng kiến thức về quy luật di truyền và gen đồng trội để giải bài tập.

Cách giải:

Từ phép lai 1 → Tính trạng mắt nâu trội so với mắt nâu; mắt vàng là lặn so với mắt đỏ và mắt nâu.

Từ phép lai 2 → Tính trạng mắt vàng trội so với mắt trắng.

Quy ước: A₁ - mắt nâu > A₂ - mắt đỏ > A₃ - mắt vàng > A₄ - mắt trắng.

→ Phép lai 1: A₂A₃ × A₁A₄ hoặc A₂A₄ × A₁A₃ hoặc A₂A₃ × A₁A₃

→ Phép lai 2: A₃A₄ × A₃A₄

Cá thể mắt nâu ở phép lai 1 có thể là A₁A₃ hoặc A₁A₄.

Cho mắt nâu PL 1 × mắt vàng PL 2:

P1: A₁A₃ × A₃A₄ → F₁: 1 mắt nâu : 1 mắt vàng.

P2: A₁A₄ × A₃A₄ → F₁: 2 mắt nâu : 1 mắt vàng : 1 mắt trắng. → Chọn đáp án C.

Chọn C.

Vận dụng kiến thức về quy luật di truyền và di truyền quần thể để giải bài tập.

Cách giải:

Cặp vợ chồng (1) × (2) bình thường, sinh con gái (5) bị bệnh P → Bệnh P do gen lặn nằm trên NST thường quy định.

Quy ước: A - bình thường; a - bị bệnh P.

Về bệnh hói đầu:

Người có kiểu gen dị hợp về bệnh hói đầu (Hh) là: 2, 6, 7, 9.10

Những người chắc chắn có kiểu gen đồng hợp về bệnh hói đầu là: 1, 3, 4, 12.

→ Có tối đa 8 người có kiểu gen đồng hợp về tính trạng hói đầu (kể cả những người chưa biết chắc kiểu gen)

→ I sai.

Có 6 người đã biết rõ kiểu gen 2 bệnh: 1 (Aahh), 2 (AaHh), 3 (aaHH), 7 (AaHh), 9 (AaHh), 12 (aahh).

→ II sai.

Xét cặp vợ chồng (1) × (2): Aahh × AaHh

→ Tỉ lệ kiểu gen người (6) là: (⅓ AA : ⅔ Aa) Hh

Xét cặp vợ chồng (6) × (7): (⅓ AA : ⅔ Aa) Hh × AaHh

→ Tỉ lệ kiểu gen người (10) là: (⅖ AA : ⅗ Aa) (⅓ HH : ⅔ Hh)

→ Xác suất người (10) mang ít nhất 1 alen lặn là: 1 - ⅖ × ⅓ = 13/15 → III đúng.

Quần thể cân bằng, tỉ lệ người bị hói là 20% → Tần số alen H = 0,2; h = 0,8.

→ Tỉ lệ kiểu gen người (8) là: ⅓ Hh : ⅔ hh

Xét cặp vợ chồng (8) x (9): Aa (⅓ Hh : ⅔ hh) x AaHh

→ Tỉ lệ kiểu gen người (11) là: (⅓ AA : ⅔ Aa) (6/11 Hh : 5/11 hh)

Xét cặp vợ chồng (10) x (11): (⅖ AA : ⅗ Aa) (⅓ HH : ⅔ Hh) x (⅓ AA : ⅔ Aa) (6/11 Hh : 5/11 hh)

→ Xác suất sinh con gái không hói đầu và không mang gen bệnh P là:

AA(Hh + hh) = ½ × 7/10 × ⅔ × (1 - 2/3 × 3/11) = 21/110 → IV sai.

Chọn A.

Vận dụng kiến thức về cấu trúc của các phân tử nucleic acid.

Cách giải:

Nucleotit là đơn phân cấu tạo nên gen.

Chọn B.

Vận dụng kiến thức về các nhân tố tiến hóa theo thuyết tiến hóa tổng hợp hiện đại.

Cách giải:

Một alen nào đó dù có lợi cũng có thể bị loại bỏ hoàn toàn khỏi quần thể là do tác động của yếu tố ngẫu nhiên.

Chọn B.11

Vận dụng kiến thức về các bằng chứng tiến hóa.

Cách giải:

Cơ quan tương đồng là cặp cơ quan bắt bắt nguồn từ cùng một nguồn gốc nhưng do quá trình thích nghi với môi trường sống khác nhau nên có biến đổi, đảm nhiệm chức năng khác nhau.

Cánh chim tương đồng với cánh dơi.

Chọn A.

Vận dụng kiến thức về quy luật di truyền để giải bài tập.

Cách giải:

P thân cao, quả ngọt tự thụ phấn, thu được F₁ thân thấp, quả chua → Thân cao, quả ngọt trội hoàn toàn so với thân thấp, quả chua.

Quy ước: A - thân cao >> a - thân thấp; B - quả ngọt >> b - quả chua.

F₁: 4% ab//ab → Tỉ lệ giao tử ab = 0,2 (vì hoán vị ở 2 giới)

→ Kiểu gen của P: Ab//aB; f = 40%.

I đúng.

II đúng.

III đúng.

IV sai.

Tỉ lệ cây thân cao, quả chua F₁ là: A-bb = 21%

→ Tỉ lệ cây thân cao, quả chua đồng hợp: AAbb = 0,3 × 0,3 = 9%

→ Xác suất là: 3/7.

Chọn D.

Vận dụng kiến thức về quy luật liên kết hoàn toàn.

Cách giải:

Phát biểu đúng là đáp án C.

A sai, chỉ ở một số loài sinh vật như tằm, hoán vị gen chỉ xảy ra ở giới đực.

B sai, liên kết hoàn toàn làm hạn chế xuất hiện biến dị tổ hợp.

D sai, vì chỉ các gen nằm trên cùng 1 cặp NST mới di truyền thành một nhóm liên kết.

Chọn C.2

Vận dụng kiến thức về các nhân tố tiến hóa theo thuyết tiến hóa tổng hợp hiện đại.

Cách giải:

Nhân tố tiến hóa làm thay đổi tần số alen có hướng là chọn lọc tự nhiên.

Chọn B.

Vận dụng kiến thức về quy luật phân li của Menđen.

Cách giải:

Điều kiện nghiệm đúng cho quy luật phân li của Menđen là: quá trình giảm phân diễn ra bình thường.

Chọn C.

Phương pháp:

Vận dụng kiến thức về cặp phép lai thuận nghịch. Cặp phép lai thuận nghịch là hai phép lai hoán đổi vai trò bố mẹ để xác định ảnh hưởng của giới tính lên sự biểu hiện tính trang.

Cách giải:

Cặp phép lai thuận nghịch là: ♀AA × ♂aa và ♀aa × ♂AA

Chọn B.

Vận dụng kiến thức về các nhân tố tiến hóa theo thuyết tiến hóa tổng hợp hiện đại.

Cách giải:

Từ F2 đến F3, cấu trúc di truyền của quần thể thay đổi đột ngột → đây là tác động của yếu tố ngẫu nhiên.

Chọn D.

Vận dụng kiến thức về các quy luật di truyền để giải bài tập.

Cách giải:

F₁ cho toàn cá thể lông quăn, đen → Tính trạng lông quăn, đen trội hoàn toàn so với lông thẳng, trắng.

Quy ước:

A - lông quăn >> a - lông thẳng

B - lông đen >> b - lông trắng

Ở F₂, con cái toàn lông quăn, đen trong khi đó con đực có đủ 4 loại kiểu hình

→ Hai cặp tính trạng dạng lông và màu lông di truyền liên kết với giới tính.

Xét 5% cá thể đực lông thẳng, đen → X^aBY = 0,05 → X^aB = 0,1 (giao tử hoán vị)

→ F1 có kiểu gen: X^ABX^ab × X^ABY (f = 20%)

I đúng

II sai, vì hoán vị gen chỉ xảy ra ở giới cái với tần số hoán vị f = 20%.

III đúng.

P: X^ABY × X^abX^ab

→ Tỉ lệ con cái lông quăn, đen là: X^ABX- = 50%.

IV đúng.

P: X^ABX^ab × X^abY

→ Tỉ lệ cá thể đực lông quăn, trắng là: X^AbY =0,1 × 0,5 = 5%

Chọn C.

Kiểu gen thuần chủng là kiểu gen có tất cả các cặp gen đều đồng hợp, giống thuần chủng là giống có đặc tính di truyền đồng nhất và ổn định, các thế hệ con cháu sinh ra giống với thế hệ trước.

Cách giải:

Kiểu gen không thuần chủng là: AaBB.

Chọn A.

Vận dụng kiến thức về diễn biến của quá trình nhân đôi ADN.

Cách giải:

Trong quá trình nhân đôi ADN, vì enzim ADN polimeraza chỉ tổng hợp mạch mới theo chiều 5’ - 3’ nên:

Ở mạch đơn có chiều từ 3’ - 5’ → mạch mới được tổng hợp liên tục. Pử mạch khuôn có chiều 5’ - 3’ → mạch mới được tổng hợp gián đoạn.

Sơ đồ mô tả đúng là sơ đồ II.

Chọn A.

Vận dụng kiến thức về đặc điểm của các dạng đột biến cấu trúc NST.

Cách giải:

Loại đột biến không làm thay đổi số lượng và thành phần gen trên NST là đột biến đảo đoạn NST.

Chọn B.

Vận dụng kiến thức đã học về thường biến.

Cách giải:

Phương pháp nghiên cứu trẻ đồng sinh có ý nghĩa giúp hiểu rõ vai trò của kiểu gen và vai trò của môi trường đối với sự hình thành tính trạng.

Chọn C.

Vận dụng kiến thức về sự khác biệt trong diễn biến quá trình quang hợp ở 3 nhóm thực vật: C3, C4 và CAM.

Cách giải:

Phát biểu sai là đáp án D.

Chỉ thực vật C3 có quá trình hô hấp sáng, thực vật C4 và CAM không có quá trình này.

Chọn D.

Vận dụng kiến thức về các bước tiến hành của kĩ thuật tạo ADN tái tổ hợp.

Cách giải:

Trong kĩ thuật tạo ADN tái tổ hợp, enzim restrictaza có vai trò cắt các đoạn gen tương ứng trên thể truyền với độ dài và kích thước gen cần chuyển.

Enzim ligaza đóng vai trò nối đoạn gen cần chuyển vào vị trí tương ứng trên thể truyền.

Chọn B.

Vận dụng kiến thức về cấu tạo của phân tử protein.

Cách giải:

Đơn phân cấu tạo nên phân tử protein là các axit amin.

Chọn A.

Vận dụng kiến thức về cấu tạo của cơ quan hô hấp ở người.

Cách giải:

Đơn vị hô hấp trong phổi ở người là các phế nang.

Chọn D.15

Vận dụng kiến thức về các nguyên tử hóa học cấu tạo nên ADN.

Cách giải:

Trong cơ thể thực vật, nguyên tố dinh dưỡng là thành phần của ADN là: C, H, O, N, P.

Chọn C.

Ở quần thể tự thụ phấn, tỉ lệ kiểu gen đồng hợp tăng dần, tỉ lệ kiểu gen dị hợp giảm dần qua các thế hệ.

Cách giải:

P: 9/10 A- : 1/10 aa. Gọi tỉ lệ kiểu gen AA và Aa ở thế hệ xuất phát lần lượt là x và y (x + y = 0,9)

F3: Aa = 7,5% mà kiểu gen Aa chỉ được tạo ra khi cơ thể Aa tự thụ phấn

→ F3: Aa = y . ⅛ = 7,5% → y = 0,6→ x = 0,3

→ Cấu trúc di truyền ở thế hệ xuất phát là: P: 0,3 AA : 0,6 Aa : 0,1 aa

Chọn D.

Vận dụng kiến thức về quy luật phân li để giải bài tập.

Cách giải:

Phép lai cho đời con chỉ có kiểu gen dị hợp là: P: AA × aa.

Chọn D.

Vận dụng kiến thức về đặc điểm của các nhân tố tiến hóa theo thuyết tiến hóa tổng hợp hiện đại.

Cách giải:

Nhân tố đóng vai trò nguyên liệu sơ cấp cho quá trình tiến hóa là đột biến gen.

Chọn B.

Vận dụng kiến thức về quy luật phân li độc lập để giải bài tập.

Cách giải:

Phép lai A: P: AABB × aaBb → F₁ có: 1 × 2 = 2 loại kiểu gen.

Phép lai B: P: AaBb × AaBb → F₁ có: 3 × 3 = 9 loại kiểu gen

Phép lai C: P: AaBb × AaBB → F₁ có: 3 × 2 = 6 loại kiểu gen

Phép lai D: P: AaBb × AABb → F₁ có: 2 × 3 = 6 loại kiểu gen.

Phép lai cho đời con có nhiều loại kiểu gen nhất là đáp án B.

Chọn B.16

Đột biến gen là những biến đổi xảy ra ở một hoặc một số cặp nucleotit. Đột biến gen gồm 3 loại: mất cặp nucleotit,thêm cặp nucleotit và thay thế cặp nucleotit.

Cách giải:

Loại đột biến là đột biến gen là: mất một cặp nucleotit.

Chọn C.

Vận dụng kiến thức về những biến đổi trong cấu trúc của gen khi đột biến gen xảy ra.

Cách giải:

Trình tự codon trong phân tử mARN sau khi bị đột biến là: 5’ XXX GGG AAA UUU 3’ hoặc 5’ XXX GGG AAA UUX 3’ (do 2 codon UUU và UUX đều mã hóa axit amin Phe)

→ Trình tự nu trên mạch gốc của gen sau đột biến là:

3’ GGG XXX TTT AAA 5’ hoặc 3’ GGG XXX TTT AAG 5’

Đột biến gen làm thay thế A của mạch gốc bằng G

→ Trình tự nucleotit trên mạch mã gốc trước đột biến là: 3’ GAG XXX TTT AAA 5’

Chọn B.

Vận dụng kiến thức về đặc điểm của các dạng đột biến cấu trúc NST.

Cách giải:

Một đoạn nhiễm sắc thể bị đứt ra đảo ngược 1800 và nối lại vị trí cũ làm phát sinh đột biến đảo đoạn NST.

Chọn D.

Vận dụng kiến thức về quy luật tương tác gen để giải bài tập.

Cách giải:

Dựa vào sơ đồ phản ứng hóa sinh, ta có quy ước:

K-L-M- quy định hoa đỏ;

K-L-mm quy định hoa vàng;

Các kiểu gen còn lại quy định hoa trắng.

P: KKLLMM × kkllmm

→ F₁: 100% KkLlMm

F₁ × F₁: KkLlMm × KkLlMm

→ Tỉ lệ cây hoa trắng ở F₂ là: 1 - K-L-M- - K-L-mm = 1 - 27/64 - 9/64 = 7/16.

Chọn C.

Vận dụng kiến thức đã học về các dạng đột biến.

Cách giải:

Loại đột biến không làm thay đổi số lượng nucleotit của phân tử ADN là thay thế 1 cặp nucleotit.

Chọn A.

Vận dụng kiến thức đã học về các cơ chế truyền đạt vật chất di truyền ở cấp độ phân tử.

Cách giải:

Cơ chế di truyền không phải là cơ chế di truyền ở cấp độ phân tử là: nguyên phân.

Chọn D.

Vận dụng kiến thức về các quy luật di truyền để giải bài tập.

Cách giải:

Ở F1 có kiểu hình thân xám, cánh cụt, mắt đỏ: A-bb XD- = 3,75%

→ Tỉ lệ A-bb = 0,05 mà hoán vị gen chỉ xảy ra ở giới cái, giới đực không hoán vị cho 2 loại giao tử AB = ab = 0,5.

→ Tỉ lệ giao tử Ab ở giới cái = 0,1

→ Đã xảy ra hoán vị gen ở ruồi giấm cái với tần số f = 20% → II đúng.

I sai. Vì F₁ chỉ có: 7 × 4 = 28 loại kiểu gen.

III sai. Vì F₁ ruồi đực thân đen, cánh cụt mắt đỏ: ab/ab X^DY = 0,5 × 0,4 × ¼ = 0,05 = 5%

IV sai. Vì số cá thể cái F₂ trội 2 tính trạng chiếm: A-bb X^DX- + aaB- X^DX- = 0,05 × ½ × 2 = 0,05 = 5%.

Chọn D.

Vận dụng kiến thức về đặc điểm của biến dị tổ hợp.

Cách giải:

Phương pháp tạo giống có thể tạo ra biến dị tổ hợp là lai tạo.

Chọn A.

Lai phân tích là phép lai giữa cơ thể có kiểu hình trội với cơ thể có kiểu hình lặn để xác định cá thể có kiểu hình trội là đồng hợp hay dị hợp.18

Cách giải:

Để xác định kiểu gen của cơ thể mang tính trạng trội là thuần chủng hay không thuần chủng người ta dùng phương pháp lai phân tích.

Chọn A.

Vận dụng kiến thức về quy luật di truyền quần thể để giải bài tập.

Cách giải:

Ta thấy quần thể đang cân bằng di truyền → Tần số alen a của quần thể là: 0,6.

Chọn C.