Ứng với một công thức phân tử hợp chất hữu cơ có thể có các đồng phân cấu tạo về mạch carbon, nhóm chức, vị trí nhóm chức.

Ví dụ: Ứng với công thức phân tử C₅H₁₂ có 3 đồng phân, ứng với công thức phân tử C₁₀H₂₂ có 75 đồng phân.

Hiện tượng này đã làm cho số lượng các hợp chất hữu cơ tăng lên rất nhiều so với các hợp chất vô cơ.

a) Công thức cấu tạo các hợp chất hữu cơ có công thức C₃H₈O:

CH₃ – CH₂ – CH₂ – OH;

CH₃ – CH(OH) – CH₃;

CH₃ – O – CH₂ – CH₃.

b) Công thức cấu tạo các hợp chất hữu cơ có công thức phân tử C₄H₈:

CH₂ = CH – CH₂ – CH₃;

CH₃ – CH = CH – CH₃;

a) Mạch hở không phân nhánh;

b) Mạch hở phân nhánh;

c) Mạch vòng, có nhánh.

Công thức cấu tạo dạng thu gọn có thể có của C₄H₁₀O:

CH₃ – CH₂ – CH₂ – CH₂ – OH;

CH₃ – CH₂ – CH(OH) – CH₃;

CH₃ – CH(CH₃) – CH₂OH;

CH₃ – C(OH)(CH₃) – CH₃;

CH₃ – O – CH₂ – CH₂ – CH₃;

CH₃ – O – CH(CH₃)₂;

CH₃ – CH₂ – O – CH₂ – CH₃.

Các công thức cấu tạo của hợp chất có công thức phân tử C₅H₁₂:

CH₃ – CH₂ – CH₂ – CH₂ – CH₃;

CH₃ – CH₂ – CH(CH₃) – CH₃;

Đáp án đúng là: C

CH₃ – CH₂ – CH₂ – OH và CH₃ – CH(OH) – CH₃ là đồng phân của nhau, do có cùng công thức phân tử C₃H₈O nhưng có công thức cấu tạo khác nhau.

1. Ba hợp chất trên đều là hydrocarbon (phân tử chỉ chứa C và H); về cấu tạo cả ba hợp chất đều có chứa liên kết đôi.

2. Các hợp chất trên đều có cùng tính chất hoá học đặc trưng là làm mất màu dung dịch bromine do có cấu tạo tương tự nhau, đều chứa 1 liên kết đôi.

CH ≡ C – CH₃;

CH ≡ C – CH₂ – CH₃;

CH₃ – C ≡ C – CH₃;

CH ≡ C – CH₂ – CH₂ – CH₃;

CH₃ – C ≡ C – CH₂ – CH₃.

Đáp án đúng là: A

CH₃ – CH₂ – OH và CH₃ – CH₂ – CH₂ – OH có cấu tạo tương tự nhau, thành phần phân tử hơn kém nhau 1 nhóm – CH₂ nên là đồng đẳng của nhau.